La Edukada Servo de I-LO en Tarnovo Materialoj por geliceanoj |
ASPAZIOAŭtoro: Aleksander Świętochowski |
©2024 Geo |
La Enhavo |
LA SAMAJ, PROTAGORO kaj SOKRATO.
PROTAGORO
Saluton al la estiminda areopago. Tiom da saĝeco de Atenoj kolektiĝis ĉi tie, ke malfacile estas renkonti sur strato prudentan homon. (Al Aspazio, montrante Sokraton.) Sokrato, junulo, kiu ĝis nun skulptis marmorajn kapojn kaj nun deziras skulpti homajn cerbojn.
ASPAZIO (al Sokrato)
Vi estos granda, Protagoro jam portas antaŭ vi vian gloron, li, kiu min...
PROTAGORO
Aspazio! por unu kulpo unu puno: mi instruis malgrandan sklavon legi, kiel vi postulis — vi ne devas sekve rememorigi al mi, ke iam mi ofendis vin antaŭ, ol mi vin ekkonis.
ASPAZIO (etendante al li la manon)
Des pli, ke hodiaŭ por la defendo de Periklo mi estas danka al vi. (Al Sokrato.) Neniu antaŭe diris al mi pri vi — ĉu vi devenas el Atenoj? (Sokrato silentas.)
PROTAGORO
Mia amiko ekmutiĝis.
ASPAZIO
Anaksagoro volonte vin aŭskultus.
EŬRIPIDO (al Sokrato)
Kio okazis kun vi?
ASPAZIO
Sidiĝu, Sokrato.
SOKRATO (kiu la tutan tempon rigardis Aspazion, sidiĝas ĉe ŝiaj piedoj)
Ne parolu al mi...
ASPAZIO
Kial do?
SOKRATO
Ne parolu... La spirito, kiu min neniam forlasas kaj ĉiam murmuretas al mi konsilojn, foriris kaj forprenis de mi la prudenton. Sed ĝi rekuraĝiĝos kaj revenos. Mi estas kvazaŭ monstro, kiun formis el argilo Atenoj, stampinte sur ĝia vizaĝo malbelecon kaj en la koro la respekton por beleco. Ĉirkaŭ tiu ĉi monstro saltas kun insulta rideto diversaj teraj sorĉoj, kiujn ĝi atingi ne povas. La radioj de matenruĝo estas malpli helaj, ol viaj rigardoj. Vi ridetas kompate, la plej bela inter estaĵoj, nomitaj iam ajn virino. Mi ne elvokas en vi abomenon, dum malgrandaj knaboj, ekvidinte min sur strato, kaŝiĝas en la vestfaldojn de siaj patroj. Ĉar min neniu amas krom mia propra animo.
ASPAZIO
Vi estas tiel juna...
SOKRATO
Via voĉo sonas, kiel kordoj de l’ harpo eola, karesitaj de printempa bloveto, kaj ĉarmajn tonojn enverŝas en mian bruston. Mi estas juna — vi diras. En malbela korpo la animo rapide maturiĝas, ĉar ĝi volas kiel eble plej frue forflugi el ĝi. En la via ĝi trovas plezuron — ĝi ne forviŝis en ĝi eĉ unu ĉarmon virgulinan. Hontigitaj rozoj kunvolvus en burĝonojn siajn kalikojn, se vi ekstarus inter ili.
ASPAZIO
Ha, kia poeto — kaj kiel elokventa...
SOKRATO (ekstarinte subite)
Rekonsciiĝu, Sokrato! Venu mia spirito kaj gardu min... Aspazio, ĝi estis sincera knaba preĝo... Eŭripido... Protagoro... Anaksagoro, vi rimarkis en mi pensantan polveron. Mi estas — kiel certigas mia patrino — parazito kaj sentaŭgulo, ĉar mi promenas sur la kampo de l’ filozofio kaj mi sarkas malbonherbojn el ĝiaj fruktoj. Mi haltigas homojn, kiuj kredas, ke ili scias ĉion, kaj mi konvinkas ilin, ke ili scias nenion, ke ili konstante plenigas per sablo truajn sakojn aŭ plenblovas per vento vezikojn kaj kliniĝas sub ili, kvazaŭ ili portus grandegajn ŝarĝojn.
ANAKSAGORO
Vi forprenas panon al sofistoj.
SOKRATO
Mi ne forprenas, ĉar tiujn ĉi vezikojn mi trapikas senpage.
ANAKSAGORO
Kion vi instruas?
SOKRATO
Diferencigi fungojn, kiujn ni kolektas en la arbaro de l’ studado kaj el kiuj konsistas la tuta scienco. Estas inter ili pli bonaj kaj malpli bonaj, nutraj laktarioj kaj malutilaj agarikoj, sed tamen ili estas fungoj; plej bonajn iliajn specojn oni devas manĝi junaj, ĉar ili putras rapide. Hodiaŭa vero povas morgaŭ fariĝi falso. Mensogo estas venena agariko kaj superstiĉo vermoplena fungo — filozofo devas ilin forĵetadi el la korboj de homoj malkleraj, por ke tiuj lastaj ne malsaniĝu morale, ĉar al la virto kondukas vojo tra la scienco... Krimulo estas ne klera aŭ malbone rezonanta malsaĝulo.
PROTAGORO (al Anaksagoro)
Tiu ĉi homo frue vekiĝis kaj frotis sian okulojn.
ANAKSAGORO
Li larĝe ilin malfermis.
PROTAGORO
Li parolas saĝe, kvankam tiun ĉi lian konkludon oni povus ankaŭ refuti.
ASPAZIO (al Sokrato)
Vizitu nin ofte — vi estos ĉiam dezirata gasto.
SOKRATO
Vi tiel ĉarme petas, ke mia spirito ree min forlasis (Sidiĝas ĉe ŝiaj piedoj.) En la eterneco flugpendas idealoj de l’ universo, kiuj ĵetas rebrilojn sur la homan vivon. Vi estas ilia plej pura rebrilo.
ASPAZIO
Nun vi min rigardas nur, eble poste vi min aŭskultos. Anaksagoro, vi promesis tralegi al ni vian disertacion pri la mitoj — ĉu vi alportis la manuskripton?
ANAKSAGORO
Jes — sed silentu pri ĝia enhavo antaŭ ĉiu, por kiu mi estas en Grekujo superflua. Laboro ĉi tiu devas perei kaj eble kun ĝi ankaŭ mi, sekve almenaŭ tiu ĉi sorto nin iom atendu. (Li legas.) «Ĉiuj mitoj pri la kreo de l’ mondo kaj ĝiaj pratempaj agoj apartenas al la poezio kaj por la scienco posedas nenian signifon ekster la valoro de simboloj, kiuj...» (Eniras Periklo.)
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.