La Edukada Servo de I-LO en Tarnovo
Materialoj por geliceanoj |
MALBENO KARAAŭtoro: Mary Webb |
©2024 Geo |
La Enhavo |
Post forir de Jancis al Valeto Callard tra printempo ka somer nenj estis skribita en mia libro aparte de miaj propraj aferoj ekzemple mia progres rilate legadon de malfacilaj libroj ka pensoj kiuj trafis min enmansarde. Ĉar i n rilatas vivojn d aliuloj en titempo i n interesus vin ka m ne lasos in okupi vian tempon.
Gideon iris al Valeto Callard ĉiudimanĉe k aliajn tagojn li laboris trioble. Mi plugis sulkojn egalkvante kun li ka fosis egalkvante.
Nia bien estis riĉa je tritiko. Nek taŭe nek poste mi vidis kampojn kun tiel bona stat en nia parto d lando ĉar tiu stis jar de dolĉa kreskiga veter kun sfiĉa pluvo por ŝveligi grenon sed ne sfiĉe por putrigi ĝin. Dimanĉon post dimanĉo m vidis Gideonon survojan al Callard halti k apogi sin per pordego ĉe supro de dekliva paŝtej kie on povis rigardi tutbienon kvaz avarul rigardanta sian oron. Ka diversfoje m akompanis lin ka m ĝojus vidi tian ardan kontenton sur vizaĝo d iu ajn des pli sur tiu d Gideon kies vizaĝon on malofte nom’s gaja. Poste li pluiris grandapaŝe fajfante presk aŭdeble ka m sidis kelkan tempon tal reiri al Patrin. Mi deziris k’iun tagon li fajfos plenlaŭte. Mi diris al mi ke kiam li finfinedziĝos kun Jancis dum tritiko ka Fortun frapados sur pordon tiam finfine l fajfos aŭdeble. Mi volegis aŭdi tion ĉar m opini’s ke stas nesane kiam on konstante fajfas aŭ kantas aŭ parolas al siaj pupoj.
“Kiam venos rikolto!” mi pensis. Ka m komencis revi pri kiam m estos bela kiel fein.
Ege ĝojigis min aparte de pensado pri ĉiĉi’ rigardi starantan tritikon ka vidi ĝin kvaz grandan lagon sub vento. Kelkfoje ĝ estis kvieta kun senkrispa surfaco alifoje ĝi distremis ondete k on povus preske kredi ke grandaj amasoj da sovaĝaj asfodeloj sub foraj heĝoj stas nimfeoj ondumantaj gracie sur tajdo ka kelkfoje okazis granda tempest en kavoj kiel tempesto sur Lago Galile kiun trankviligis Reĝo d Amo[66]. Tiel mi rigardis grenon semajnon post semajn dekiam ĝ estis nur verda ĝis ĝi komencis koloriĝi rufa aŭ bruneta aŭ pala laŭ sia spec. Ka nokte ĝ brilis kvaz lum kaŝis sin maltaŭe ka ĝ trankvile glimis kiel lampiroj aŭ marĉa fosforesko.
Mi nenjam sci’s k ankor ne scias kial tritiko tiel lumas dum noktoj de juli k aŭgusto havante propran lunlumon eĉ kiam lun forestas.
Sed estas mirinda vidaĵo kiam granda silento de plena somer ka profunda nokto kuŝas sur ter ĝis eĉ tremol tiklaĉem’arbo ne kuraĝas paroli sed detenas spiron kvaz ŝ atendas alvenon de Sinjor. Sendube s iu legos ĉitiun libron estos al li strange ke simpla bienistin tiel rigardis ĉirkajn objektojn ka vere n multaj tiel agas.
Sed kiam on loĝas en malagrabla dom on rigardadas tra fenestron multpl’ofte ol hom kiu kontentas pri sia loĝej. Tiel mi al kiu plaĉis nek mi mem nek propra vivo serĉis plezuron kie ajn mi povis trovi ĝin. Kelkajn vidaĵojn m atendis kiel knabin atendanta sian amaton ĉe sia bordo d arbar. Ondumado ka glimado de tritik estis un tia k alia kiu venis ĉirke tempo kiam akvo de lago distremis estis miriga vidaĵo de libeloj eliĝantaj el siaj korpoj. Ni havis multegajn libelojn ĉe Sarn de multaj specioj ka koloroj nanajn ka grandajn. Sed ĉiu je difinita tempo devis sorgrimpi el sia akva tombej ka veni el sia korpo per granda labor kun dolorego turmentado kiel akuŝdolor per krevo kiel tide tombo. Dum nenju jar dekiam m unue vidis ĝin mi maltrafis timontron de potenc de Di.
M iris al lago por pluki vergojn de lonicer por fari balailojn. Ka ĉar mia mens estis malĝoja pro memor pri kion Frin Dorabella diris ĉar balailoj ĉiam pensigis min pri ti ka vidante ke tremado d akvo jam komenciĝis kun lanta milda ondetado de tuta supro de lago m decidis iri al loko kie laŭ mia sc’i troviĝis ĉiam multe da libeloj ka tie trovi konsolon rigardante i’an eliĝon el siaj korpoj.
“Libeloj” mi nomas in ĉar mi dubas ĉu iuj konas signifon de nia nomo por i. Ni nomis libelojn “viperavertil” ĉe Sarn ĉar on kredis ke kie viper kuŝas kaŝinte sin en herbaĵo supre ŝvebas viperavertil.
Un specion tutbluan ni nomis “alcion” k alian kun tre maldika korpo “flikil”. Patrin kutimis diri al Gideon ke se l forvagadus aŭ alie petolus Diablo kudrus lin k uzus libelojn por kunkudri liajn orelojn tiel ke l ne povus aŭdi konsolajn vortojn de Di ka stus damnita. Sed mi nenjam povis kredi ke diablo povus regi tian belan estaĵon – libelon.
Ti stis plej bela parto de jar ĉe nia lago kiam dum kvietaj varmaj tagmezoj akv aspektis tr’amikema trankvila ka palblua ka ŝajnis nekredeble ke ĝ povus dronigi homon. Ĉirkestaris altaj arboj kun densa foliar riĉe somerverda senmovaj kaptitaj per sorĉo sendante siajn buntajn ombrojn sur lagon tiel k’arbosuproj preske kunrenkontiĝis en mez. Ambeflanke notoj de nanaj birdoj kiuj ankor ne ĉesis kanti sonoris trans akvon ka stis tiom silente ke kvankam stis nur maldikaj kantoj kiaj de regoloj ka rubekoloj on povis aŭd’in el fora flanko de lag. Eĉ dum tibruliga tago kiam m eltiradis veprojn de lonicer mi sentis dolĉan freŝan aeron el akvo tr’ebri’gan ka vivoplenan. Ĉar kvankam Sarn stis morna loĝloko dum vintro tre morna loko tamen dum ĉiti’unsola parto de jar ĝi ĉesis revi pri malfeliĉo ka smilis al aliaj belaj arbaroj ka lagoj. Ĉie ĉirke lago staris altaj junkoj kun dikaj kapoj el bruna pluŝo smila al palto de Frin Dorabella. Interne de ringo de junkoj troviĝis ring el nimfeoj dum tiparto de jar i stis plej bela vidaĵo ĉe Sarn ka plej bela vidaĵo kiun m iam vidis. Grandaj brilantaj folioj kuŝis trankvile sur akvo k eĉ pli trankvile sur folioj kuŝis nimfeoj blankaj ka flavaj. Kiam i stis burĝonoj i smilis al dormantaj blankaj k oraj birdoj kun kapo sub flugil aŭ al i’ĉizita el glimanta ŝton aŭ kiel mi taŭe diris al gutoj de pala vakso. Sed kiam i plenapertiĝis i smilis al nenjo krom al si mem ka tiom belegaj k’on ne povis deteni larmojn vidante in. Flavaj havis pli da petaloj po kvin aŭ ses sed blankaj pli larĝe apertis siajn kvar ka ĉiu petal stis pli granda. Ĉitipetaloj stis brilblankaj interne kiel vestoj de tiviroj kiuj staris kun Kristo sur montosupro[67] k ekstere i havis delikatan verdan tinkturon kvaz i prenis koloron el verdaj ombroj en akvo.
Anke kelkaj libeloj aspektis tiel ĉar puntajn flugilojn sen alia kolor tuŝis tremanta verdo.
Do ĉirkis lagon tri ringoj kvaz ĝ estis trioble sorĉita. Unua stis
ringo de kverkoj ka larikoj salikoj ka fagoj solenaj ka fortaj por malpermesi eniron de mondo. Sekvis ringo de junkoj milde susurantaj facile rompeblaj ka maldensaj sed sfiĉaj por restigi interne sorĉadon.
Ka sekvis ringo de nimfeoj kiel mi diris kuŝantaj kvaz Jesu piedirante sur akvo metis in sur surfacon per Siaj fridetaj manoj tal turni sin al popolamas’ dirante “Jen lilioj!” Ka kvaz i n sfiĉis por skui animon jen sub ĉiu nimfe’ blanka ka verd’aŭ palora troviĝis ŝia brilanta ombro kvaz ŝi’anĝel. Ka dum tuta longa trankvila tago nimfeoj ka ties anĝeloj rigardis un alian ka stis kontentaj.
Libeloj abundis ka grandaj ka nanaj. Jen grandaj bluaj kiuj stis tiom fortaj k’i flugis trans supron de plej alt’arbo s’ on timagis[68] in ka jen etaj maldikuloj preske tro nanaj por nomiĝi libeloj. Jen lukse bluaj alcionaj libeloj k aliaj kiujn ni nomis “injoj” buntaj ka poluritaj kiel glazurita fajenco. Jen preske multaj havis flugilojn senkolorajn aŭ leĝere verdetajn ka dutri aspektis pudritaj kiel folioj de lavendo. Kelkaj stis flavbrunaj kiel putorkato kelkaj stis rustkoloraj kiel kupra fruktokaldron’. I pensigis pri juveloj multevaloraj gemoj kiaj listiĝis en Bibli. Ka son d i’aj flugiloj stis laŭta en aer akra ka zumanta kiam i rekonsci'ĝis post sia s’ferego.
Kelkfoje sur n okupata muska terpec inter arboj i sidis samkiel katoj ĉirke kamen tutkontentaj tiel k’on preske kredus vid’in purigi vizaĝojn ka ronroni.
Sur alta junko proksima al bordo m trovis libelon nur nun komencanta iri el sia korpo ka m klinis min preske detenante spiron por vidi timiraklon. Jam haŭto super ĝiaj brilaj ardantaj okuloj stis maldika kiel vitro tiel k’i vidiĝis brilantaj kiel koloraj lampoj. Nelge malnova haŭto splitiĝis ka ĝ liberigis kapon. Ka jen komenciĝis loktado k akuŝstrebado por liberiĝi unue kruroj ka poste ŝultroj ka molaj krispaj flugiloj. Ĝ agis kiel demonhavanto kelkfoje konvulsiante k alifoje fariĝante rigida kiel kadavro. Tuje taŭ fin ĝi restis senmova longan tempon kvaz demandante al si ĉu ĝ sfiĉe kuraĝas plene liberigi sin en mondon tutnovan. Poste ĝ forte puŝis ka faris krevigan tordiĝon ka ĝ tuteliĝis. Ĝi sorgrimpis iom pli sur junko tre dormeme ka lace kiel infan post longa tago ĉe foir k ekdormis dum flugiloj komencis kreski. “Nu” mi diras iomete ridante ka samtempe apen retenante larmojn “jes vi sukcesis! Kostis al vi multon sed vi liberigis vin. M esperas ke via viv estos feliĉa. Mi spozas ke jen via Paradizo ĉu n?”
Sed kompreneble ĝi n povis respondi nur plu kreskigi flugilojn kiel eble plej rapide. Do jen mi staranta kun brakplen da veproj ka jen ĝi forte tenanta brunan junkon en ora lum kiu kovris Sarnon kiel gracoplena kuracanto. Mi malŝparis tempon ka ti stis mortiga peko ĉe ni do m turnis min por foriri. Sed ĝuste dum mi turnis min aŭdiĝis susureto ka jen! taŭ mi staris Kester Woodseaves.
M ekpretis forkuri ka verdire m preferus salti en lagon ol ke l vidu min. Sed li metis sian manon sur mian ŝultron ka kvankam ĝ estis milda ĝ estis man de loktist al kiu on ne povis diri neon.
“Kion? Ĉu volas forkuri? Kial do Pru Sarn?” li diris.
Mi klinis mian kapon ka volegis esti libel. Mi diris nenjon.
Mi klopodis fortiri min sed tutmalsukcese. Li nur ridis.
“Mi ja opinias” li diris per voĉo kiu faras sian propran someron “ke v tre strange kondutas al vir kiu venis elkore danki vin kiu savis lian vivon Pru Sarn tiel klopodante forkuri k eĉ salti en lagon!”
Lia man tiom batigas mian pulson ke m apen povas stari.
“Kion vi rigardadis kiam mi venis?” li demandis min.
“L injo-libelon venantan el sia mortotuko.”
“Finfineliĝintaj” li diras “i stas eterne liberaj. Liberiĝo kostas multe. Sed liberiĝinte i nenjam faldas flugilojn.”
“Vere” mi diris “ka kelkaj iras ti’alten ke m opinias k’i kelkfoj’eble flugas eĉ en Ĉielon.”
“Ĉiu el ni volonte farus tion mi certas se ni povus elekti nian Ĉielon. Mi n multe deziras ore pavimitajn stratojn. Ka m preferas atingi mian Ĉielon tal mi mortos.”
“Ka ki stas ti?” mi demandis lin. Min tiom interesis ke ja vere mi tutforgesis mian malbenon.
“Ankor mi n estas tutcerta” li diris. “Sed post jar eble mi scios.”
“Longa tempo” mi diris mokante lin “por ŝin-ŝanceliĝi pri via peceto de Paradizo.”
“Ĉu v povus pli frue decidi pri via Pru Sarn?” diras li.
Mi rigardis lian verdan mantelon kiu tre belaspektigis lin ka m elektis lokon sur maldekstra flanko tuj inter maniko ka brusto kie mi volonte kuŝigus mian kapon ka m diris – “Ja’s. Mi decidis pri mia.”
“Ho! Nu ki ĝ estas?”
“Mi diris ke m decidis pri ĝ Sinjor Woodseaves. Sed miaj pensoj apartenas al mi.”
Li ridis. Poste li diras – “Vi skribas domne bonajn leterojn Pru.”
“I stis leteroj de Gideon.”
“Estis tre bonkore ke Sarn memorigis min ŝanĝi ŝtrumpojn kiam i malsekiĝas. N ofte on renkontas viron kiu pensas pri tiaj aferoj ka tutn estus Sarn mi taŭe spozis.”
Li briligis al mi plenan lumon de siaj okuloj ka klinante kapon mi n povis respondi.
“Ka kudra labor ka prunkonfitaĵo ka peklaĵo je duon de bazarprez nu m devas diri ke ti preske senmensigis min ĉar m aŭdis ondiron ke Sarn stas profitema vir tre rigida je negocoj postulante nenjon ka donante nenjon. Ka jen li proponas al mi tiajn frandaĵojn! Klaras ke m kruele misjuĝis tiviron.”
Nun mi memoris ke ŝtrumpoj stis en leter kiun mi skribis por Jancis post ŝia forkur. Do m diris al li ke Jancis menci’s ŝtrumpojn.
“A˚ jes tiel estis!” li diras. “Tileter plaĉis al mi. Ŝ estas tre bonkora knabin. Ĉar negrave kiu skribis tileteron kompreneble ŝ diktis ĝin ĉu n?”
Li refoje rigardis min ka m trovis nenjon direblan.
“‘Mi pli volas mian amaton ol ion ajn alian en kroma mondo’. Jen virin vere valora por vir” li daŭrigis. “‘Ka m tiom amos lin ĝis fin’ ka speciale ti pri ‘mi volonte dediĉos vivon kiam ajn ka mortus por vi pro hundomord aŭ i’alia kaŭzo’. Min plaĉis ti. Sed jen mi forgesis ja Sarn diris tion al Jancis Beguildy. Ki’amant estas tivir! Vi nepre multamas lin Pru Sarn.”
“Ho jes!” mi diris ruĝiĝante. “Jes ja.”
“Vere jes ka nepre tiel dev’s esti. Bonan amon al tekstoj li havas anke ka same Jancis. Ĉar titeksto ‘La mestro ĉe’stas’ estis en leter kiun Jancis skribis al mi samanke en tikiun Sarn skribis al Jancis.”
“Ne surprize” mi diris.
“Mi venos al amportado de Sarn ka m certe dankos al li pro bonkoraj pensoj rilate al kudrado ka prunkonservaĵo ka peklaĵo” li diris.
“Ho ne!” mi kri’s ĉar mi sci’s ke Gideon koleregus.
“Jen sendankema knabin” li diris “kiu nevolas k’on danku al ŝia frato.”
Lia vizaĝ aspektis kontenta kvaz l eltrovis kion li volis sc’i.
“Nu n utilas plu seadi ka kajadi” li diras “vi skribis leterojn ka vi verkis in. Ka m nur povas diri ke vir pri kiu vi pensis kiam vi diris kion vi diris dev’s esti feliĉa negrave kiu ajn li stas.”
“Mi n havas konaton.”
“Ĉu vere? Ja stas domaĉe laŭ mi’opinio. Tamen vi havas amikon. Skribu en via libro kiam vi hajmoniris ke Kester Woodseaves estas via amiko ĝis ĉesos Tempo.”
Mi dankis lin elkore pro ti ka poste li diris ĉu n’iru serĉi pli da libeloj elirantaj el siaj mortotukoj? Do ni faris tion ka multparolis iel ka tiel pr’io ka tio. Ni rigardadis libelojn forflugi de junkopintoj ka n’vidis akvon kiu tremis pro sia dismoviĝo ka nimfeojn kiuj rigardis siajn anĝelojn.
Sed nur post longa tempo m memoris diri pro kiel li scias pri libro en kiun mi skribas? Ĉar evidentiĝis ke m ne povis bone memor’ion ajn kiam li ĉe’stis.
“Nu” li diris “eble bird informis min. Aŭ olda maljunega virin kiu smilas al birdeto.”
“Sed kiel v informiĝis pri cetera sci kiun vi klare posedas pri’m?”
“Nu” li diris “dutri homoj konas vin Pru. Ka n multaj konas vin sen ami vin. Kredeble m iom rikoltas el ties koroj ka n multo pri v restas kiun mi n scias Pru.”
En tivortoj mi trovis ripozon. Ka ho jen somer en lia voĉo tiam ka ĉiam! Mi forgesis horon ka ĉion. M eĉ forgesis ke m dev’s melki!
Sed kiam mi vidis ombrojn de vesper etendiĝi trans lagon k aŭdis krepuskobrizojn levi foliojn en arbar mi turnis min por foriri. Tiam li diris – “Pr’iaĵo mi devas demandi al vi.”
Li staris rigardante rekte en miajn okulojn ĉar ni stis preske samaltaj kvankam li stis iomete pl’alta.
“Pro kial vi faris tiom por mi titagon ĉe taŭroludo?” li diris. “Pro kial vi staris super mi kun tranĉil ka kuris al Lullingford kotope por savi min?”
Okazis profunda silento k aŭdeblis nur leviĝo de someraj branĉoj ka frapetado de kvieta akvo. Kiel mi povus respondi?
Tamen li postulis respondon ti stis evidenta.
M ekmemoris vidante nimfeojn rigardi siajn anĝelojn ke m nomis min anĝel de Kester ĉe taŭroludo.
“Nu mi nur estis vi’anĝel titage” finfine mi diris. “Kvankam anĝel tre malrigardinda.”
“Se v iam volos postenon d anĝel vi povos peti de mi skribitan rekomendon” li diris ka kvankam liaj vortoj stis gajaj liaj okuloj stis plejeble seriozaj. Ka poste kiam ni diris “Bonan nokton” ka m turnis min hajmen li kri’s mien – “Ne vere malrigardinda tamen!”
Ka m povis aŭdi lin ridi en arbar.
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.