"…Mi opinias, ke sukceso de nia Esperanto-klubo, subteno flanke de preskaŭ ĉiuj oficiaiaj instancoj, eĉ de la regiona partia komitato, estas precipe tial, ke ni prezentas ĝin kiel Esperanto-klubon de Internacia Amikeco (EKIA), sed ne reklamas, ke la kiubo disvastigas la lingvon Esperanto (kvankam, kompreneble, ni tion faras, ĉar sen tio la klubo ne povas funkcii). La oficialuloj scias, ke ni okupiĝas pri la lingvo, sed ne kontraŭas, ĉar ili komprenas, ke ni devas plibonigi nian lingvoscion kaj plimultigi niajn vicojn.

Tial mi proponas, ke ĉiuj Esperanto-kluboj nomiĝu por oficiaiuloj nur kiel EKIA, ĉar nia "para" nomo – Esperanto-klubo – al ili ofte ne estas komprenebla kaj ne plaĉas. Laŭ mia opinio, tiu malgranda ruzo donos grandan utilon".

(Aktuale – 8– 197…)

"…Ni havas bonajn rilatojn kun oficialaj instancoj: ni konstante kontaktas kun la obkomo de komsomolo, kun la sekretario de urba komitato de komsomolo, ĉe kiu estas plano de nia kluba laboro. Nian klubon ofte vizitadas prelegantoj el la societo "Scio" kaj el oficialaj instancoj; oni rakontas al ni pri politika sekureco, pri batalo por la paco de eksterlanda junularo…"

(Aktuale – 6– 197…)

– Bonan tagon, Marina Lvovna. Mi vin jam delonge serĉas ĉie. La rektoro petis vin veni al lia kabineto. Jes, laŭeble tuj.

Kelkfoje Marina vizitis tiun ĉambregon, kie kurtenoj iom estingis sunlumon, kie ventumiloj produktis konstantan malvarmeton kaj sep metrojn longa tablo por estrarkunsidoj estis, kvazaŭ dense verda vojo, kondukanta al kvar aŭ kvin grizaj kaj blankaj telefonoj sur la rektora skribotablo. La telefonoj neniam sonoris, ĉar ĉiujn ligojn akceptis sekretariino en apuda ĉambro. Ŝia voĉo fojfoje sonis post klaketo ie sub la skribotablo: "Anatolij Mifiajloviĉ, obkomo!" – aŭ: "Serjagin vin petas!". Tiam la mastro de la skribotablo, sengrasa kalveta kvindekjarulo, dirinte al ĉeestantoj "pardon", kaptis tiun aŭ alian aŭskultilon. "Filatov vin aŭskultas," – ĉiam prononcis li sennuance, dum liaj konveksaj grizaj okuloj sekvis la tablovojon ĝis rando.

Ĉi-foje la mastro estis surloke; apude sidis afable ridetanta nekonata viro. La rektoro aspektis iom konfuziĝinta, kvazaŭ en fremda, multe pli altranga kabineto.

– Aĥ, jen – ŝi estas Majer! Marina Lvovna… jen – kamarado… kamarado Sediĥ. Li ŝatus interparoli kun vi… Nu, mi lasas vin ĉi tie… neniu malhelpos – mi avertos la sekretariinon.

– Dankon, Anatolij Miĥajloviĉ, – afable respondis kamarado Sediĥ, ordigante sian kravaton, – ne pli ol duonhoron ni vin ĝenos. Vi, certe, rajtas ĉeesti…

– Pardonu, pardonu… Ĵus komenciĝis kunsido ĉe la romanlingva katedro. Mi devas ĉeesti tie, – afabla kapoklino, kaj la mastro eliris.

– Bonvolu sidiĝi, Marina Lvovna. – Montris la nekonatulo al la kontraŭa seĝo. Li aspektis tre afabla kaj ĝentila, eĉ servopreta. – Vi aspektas iom laca, ĉu estas iuj problemoj, Marina? Ĉu mi rajtas nomi vin tiel? Je la rajto de pli aĝa…

– Dankon pro via atento, – respondis ŝi, sidiĝante. – Mi ne havas nesolveblajn problemojn. Nu, eble – ekzamenoj. Afablu nomi min kun la patronomo – en instruistaj rondoj ni kutimas tion. Kaj, cetere, mi scivolas, kun kiu mi estas parolan-ta…

– Aĥ, mi petas pardonon! Mi devus tion fari tuj. Do, permesu, ke mi prezentu min. Subkolonelo de ŝtata sekureco, Sediĥ Konstantin Sergeeviĉ. Ni povus, certe, inviti vin, Marina e-e.. Lvovna, al ni. Tamen, mi decidis veni mem, por ke vi komprenu: nia interparolo ne estas enketado. Simpla konversacio.

– Mi ne komprenas, pri kiu temo mi povus konversacii kun subkolonelo de KŜS, – streĉe diris Marina.

– Temoj multas, kredu al mi. Vi estas diversflanke interesa, inteligenta kaj altklera virino. Mi kun plezuro aŭdos vian opinion pri multaj aferoj. Jen, mi scias, ke vi interesiĝas pri tiel nomata intemacia lingvo Esperanto, Vi estas lingvisto, sekve, via interesiĝo estas natura. Certa parto el nia junularo lernas Esperanton, eĉ kunvenas somere en sovaĝe organizitaj tendaroj, Notu, ke tion ili faras ekster zorgoj de nia tutlanda junulara organizaĵo, komsomolo. Kio ilin kunigas, se ili ne estas lingvistoj? Jen, antaŭ nelonge eĉ en nia Leningrada regiono okazis tia kunveno. Ĉu vi estis tie?

– Jes, mi estis. Sed mi scias, ke komsomolaj gvidantoj tie simple rifuzis helpi la organizon.

– Ĉu vere? Aĥ, niaj junularaj gvidantoj ne ĉiam akceptas prudentajn decidojn… Sed vidu, en tiun tendaron venis diversaj homoj. Multaj korespondas kun eksterlando, sed ne ĉiam kapablas distingi veron de mensogo; multaj aĵoj, kiujn oni diras en okcidento pri nia lando, estas fia mensogo. Mi kredas, ke ne intence, sed iuj niaj gejunuloj kaptas tiun imperialisman propagandon, kiel veron, eĉ vastigas ĝin inter siaj amikoj. Certe, vi aŭdis similajn eldirojn en la tendaro, ĉu ne?

– Ne, mi aŭdis nenion similan tie.

– Vi ne estas plene sincera kun mi. Komprenu, Marina Lvovna, ni zorgas pri ordo en nia lando, do ankaŭ pri via bono. Ĉiu honesta civitano devas helpi al ni. Ni ja ne arestas, ne prizonigas tiujn disvastigantojn de porkapitalismaj kalumnioj. Ni faras nur profilaktikan laboron: konversacias, klarigas, avertas…

– Verŝajne, vi havas aliajn honestajn civitanojn por dubi pri mia sincero.

– Jes, Marina Lvovna, multaj helpas. Kaj, imagu, – tute libervole. Tamen, ĉesu ni pri esperantistoj… Ni parolu, ekzemple, pri literaturo. Ĝi estas pli agrabla temo.

– Ĉu vin ankaŭ literaturo interesas?

– Kial ne? Lastatempe tuta mondo interesiĝas pri nia literaturo. Jes – tion atestas nu, almenaŭ, kelkaj Nobel-premiitoj – rusoj. Vi, sendube, konas tiujn – Pasternak, Ŝoloĥov – kiaj gigantoj! Ĉu vi legis "Doktoron Ĵivago"?

– Bedaŭrinde ne. De Pasternak – nur poemojn. "Ĵivago"-n mi ne povas trovi. Sed mi aŭdis pri ĝi…

– Jes.. domaĝe. Nun ankaŭ tiu nova premiito – Aleksandr Solĵenicin. Ĉu vi legis ion de li?

– Ni dum jardekoj abonas "Novij mir". Ankaŭ "Unu tago de Ivan Denisoviĉ" estas tie. En la jarkolekto de 1956. Mi legis ĝin.

– Jen. Estas lia konstanta ŝatata temo. Li ŝajnas nenion pli scianta krom koncentrejoj. Kvazaŭ nenio pli bona, pli vivĝoja estis en nia historio… Sed ĉu vere nenion pli vi legis? Strange. Mi opiniis, ke via amiko donis ion al vi…

– Mi ne komprenas, pri kiu amiko temas.

– Mi parolas pri via forveturinta amiko, pri via studgvidanto. Ja vi amikis. Li eĉ vizitadis vian hejmon, ĉu ne?

– Do, vi kaŝobservis min? Kiakaŭze?!

– Ne vin, Marina Lvovna, trankviliĝu. Lin. Ni devis tion fari – li iĝis danĝera por la ŝtato pro sia helpo al la malica kontraŭkomunisto Solĵenicin.

En la agrabla karesa malvarmo de la kabineto Marina eksentis interne subitan, tajde venintan varmegon. La varmega ondo fluis al la vizaĝo, ektremis la fingroj. Ŝi kunplektis la manojn sur la genuoj kaj respondis akre, sed preskaŭ trankvile:

– Dank'al viaj zorgoj la lando perdis brilan scienciston, neanstataŭigeblan instruiston, kiu, memkompreneble, nenion danĝeran faris. Sed li ne plu estas ĉi tie. Kion ankoraŭ vi bezonas?

Neniu emocio, krom la sama troa afablo sonis en la sperta parolo de Sediĥ:

– Mi jam diris al vi, ke ni faras profilaktikan laboron. Jes, li estas forveturinta. Sed restis liaj lernantoj, liaj amikoj, parencoj, kiuj eble senkonscie aŭ konscie aprobas liajn agojn – jen, kiel vi, ekzemple. Ni dezirus kun ili paroli. Nur paroli – tio sufiĉas… Ŝajnas al mi, ke vi tro dolore akceptis miajn vortojn pri via amiko. Kial vi tiel arde defendas lin? Ni ne havas la informojn, pardonu, – eble… eble via amikeco estis pli intima ol ni supozis?..

En ŝi leviĝis la sento, ke tuj ŝi faros ion teruran, eble kaptos kaj ĵetos iun telefonon, apude starantan. Larmoj venis de ie kaj staris tute proksime, pretaj aperi. Ŝi, tamen, malrapide levis sin, movis la seĝon kaj, nenion dirinte, iris for el la kabineto. Kamarado Sediĥ akompanis ŝin per la plej afabla kaj atenta rigardo.