Wyjście Spis treści Następny Prezentowane materiały są przeznaczone dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Opracowanie HTML: mgr Jerzy Wałaszek, wersja 1.0 |
©2009 mgr Jerzy Wałaszek |
Elementa Kurso: | Leciono: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 |
La Supera Kurso: | Leciono: 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 |
La Esperanta-pola kaj pola-Esperanta vortaretoj
Ludwik Zamenhof |
Wśród dotychczasowych prób powołania do bytu sztucznego języka międzynarodowego – a było ich kilkaset – stanowi esperanto zdobycz najbardziej udaną i najpowszechniej stosowaną. Samej potrzeby takiego międzynarodowego środka porozumienia dowodzi już to, że w różnych zakresach różne języki narodowe, żywe i martwe, w pewnych epokach pełnią tę właśnie funkcję. Ale wolno mniemać, że zadaniu temu sprosta raczej język sztuczny ze względu na to, że można go uczynić maksymalnie łatwym, a dzięki temu także najzdatniejszym do masowego użycia. Nie drażni też taki sztuczny twór niczyich ambicji narodowościowych.
Esperanto opiera się na gramatycznych i leksykalnych podstawach języków indoeuropejskich, stąd dla wielu milionów ludzi, którzy mówią jednym z języków grupy romańskiej, germańskiej, słowiańskiej, bałtyckiej, celtyckiej, greckiej, ormiańskiej, indyjskiej, irańskiej jest czymś bliskim i łatwym. Twórca Esperanta, Polak, dr Ludwik Zamenhof, umiejętnie wybrał z systemu gramatycznego tych różnych języków to, co im wspólne a najprostsze, i poddał bezwyjątkowym prawidłom, wskutek czego gramatyka Esperanta jest przystępna, przejrzysta, logiczna, łatwa do opanowania, spamiętania i stosowania. Także słownictwo nie nastręcza trudności dzięki umiejętnemu wyzyskaniu ustalonych zasad budowy słowotwórczej, która opiera się na stosunkowo niewielkiej ilości rdzeni i na kilkunastu zrostkach o wyraźnej funkcji znaczeniowej. Przewaga rdzeni o charakterze naśladowczo romańskim ułatwia ich spamiętanie ludziom władającym jednym z języków romańskich lub posiadającym jaką taką znajomość łaciny. Dla innych przyswojenie sobie słownictwa esperanckiego przedstawia taką trudność, jak nauczenie się wyrazów jakiegokolwiek języka obcego naturalnego, ograniczonego jednakże w znacznym stopniu ilościowo łatwością tworzenia wyrazów pokrewnych według kilkunastu prostych prawideł.
Dotychczasowa historia Esperanta, czyli doświadczenie z tym wynalazkiem wykonane i wykonywane, przemawia za jego użytecznością. Popularność tego języka nie podlegała wahaniom nagłym i kapryśnym, jak to się dzieje z wieloma wytworami mody, ale wzrasta od bardzo skromnego początkowego zasięgu (lat 1887-1900) do powszechności użycia na całym świecie w mowie żywej i w czasopiśmiennictwie oraz w literaturze, która obejmuje tysiące utworów tłumaczonych i po esperancku napisanych. Rosnące w naszych czasach poczucie łączności międzynarodowej i ogólnoludzkiej sprzyja upowszechnieniu się idei języka międzynarodowego i jej najlepszego, jak dotąd, urzeczywistnienia w postaci Esperanta.
Ruch esperancki w Polsce ma długą i piękną tradycję. Ostatnia wojna podcięła jednak jego rozwój, a w latach 1949-1954 popadło esperanto w zapomnienie niełaski. Dopiero ostatnie lata przyniosły wyraźny i pomyślny zwrot: wzrasta zainteresowanie Esperantem, ożywiają się oddziały Związku Esperantystów, mnożą się kursy tego języka, rozbudowuje rozsądna propaganda, nawiązuje się łączność ze światowym życiem esperanckim.
Na takim tle trzeba ocenić podręcznik prof. Mieczysława Sygnarskiego, lektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, pt."Pełny kurs esperanto, pomocniczego języka międzynarodowego w 25 lekcjach". Autor należy do najstarszych, najwierniejszych, najbardziej czynnych i zasłużonych esperantystów. Jego zawodowe wykształcenie i doświadczenie, wieloletnia działalność na stanowisku lektora i organizatora różnych kursów – stanowi o bezspornej rzeczowej i dydaktycznej poprawności podręcznika.
Prof. dr
Zenon Klemensiewicz |
Ma on służyć słusznie wybranej metodzie mieszanej bezpośrednio-gramatycznej. Metodycznym zabiegiem wyjściowym jest rozmówka budowana wokół tematyki tkwiącej w otoczeniu ucznia, wspartej często materiałem poglądowym. Każda rozmówka przyswaja nowy zasób wiadomości gramatycznych i nowy zakres słownictwa. W miarę postępów kursu tematyka staje się coraz pełniejsza, coraz bardziej urozmaicona, słownictwo bogatsze, wiadomości gramatyczne umacniają się i pogłębiają dzięki temu, że się kojarzą w coraz to nowych związkach konwersacyjnych. Sprawdzianem nabytej wiedzy i sprawności są teksty polskie, organicznie powiązane z tekstem danej lekcji, przeznaczone do przekładu na esperanto. W późniejszym okresie kursu spotyka się uczeń także z literackimi tekstami esperanckimi. I rozmówki, i informacje gramatyczne liczą się z poziomem dojrzałości ucznia w danej fazie nauki, dbają o prostotę przedstawienia, łatwość sformułowania. Drugą część podręcznika zamykają praktycznie bardzo pożyteczne słowniczki: esperancko-polski i polsko-esperancki.
W obecnych naszych warunkach, kiedy zainteresowanie Esperantem
ogromnie się ożywiło, kiedy potrzeba skutecznych środków pomocniczych jego
nauczania daje się we znaki i z powodu wielkiego ich ubóstwa, podręcznik prof.
M. Sygnarskiego ma wielką wartość, ponieważ zarówno dobrze przygotowanemu
nauczycielowi, jak rozgarniętemu samoukowi potrafi oddać niezawodne usługi.
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.