©2009 mgr Jerzy Wałaszek
I LO w Tarnowie
|
Wyjście Spis treści Poprzedni Następny
|
©2009 mgr Jerzy Wałaszek
|
Al la Elementa Kurso
Leciono: 16 17
18 19 20 21
22 23 24 25
La Esperanta-pola kaj pola-Esperanta vortaretoj
Zestawienie przysłówków
Prócz przysłówków pochodnych, zakończonych na "e"(bone, bele, lekcja 5) oraz przysłówków znajdujących się w tabeli (lekcja 15)– mamy jeszcze następujące:
|
almenaŭ ankaŭ ankoraŭ apenaŭ baldaŭ eĉ for hieraŭ hodiaŭ ja jam jen jes | – – – – – – – – – – – – – | przynajmniej także jeszcze (za)ledwie wkrótce, zaraz nawet precz, daleko wczoraj dzisiaj przecież, wszakże już oto tak |
ĵus morgaŭ ne nun nur pli plej plu preskaŭ tre tro tuj | – – – – – – – – – – – – | właśnie, dopiero co jutro nie teraz, obecnie tylko więcej, bardziej najwięcej, najbardziej dalej, w dalszym ciągu prawie bardzo zbyt, za bardzo zaraz, natychmiast |
|
prozisto – prozaik, autor piszący prozą memorlibro – pamiętnik fakto – fakt, zdarzenie rzeczywiste ĉerko – trumna tombo – grób tombejo – cmentarz esprimo – wyraz czegoś lifto – winda trajto – rys (twarzy lub charakteru) krako – trzask katastrofo – katastrofa ĉeno – łańcuch kontrakto – kontrakt, umowa felo – skóra zwierzęcia, futro foiro – targ, jarmark abomeno – wstręt, odraza krimo – zbrodnia kareso – pieszczota perfido – zdrada, wiarołomność dramo – dramat estro – kierownik terkulturejo – gospodarstwo rolne muelejo – młyn tritiko – pszenica sekalo – żyto hordeo – jęczmień aveno – owies defluo – odpływ defluejo – miejsce odpływu spaco – przestrzeń supraĵo – powierzchnia kano – trzcina ŝtato – państwo atestanto – świadek | promenventuro –
przejażdżka boato – łódź fungo – grzyb intima – poufały, zażyły, serdeczny miriga – dziwny, zadziwiający severa – surowy, ostry pluvema – dżdżysty refreŝiga – orzeźwiający zorgema – staranny zorga – troskliwy muta – niemy singarda – ostrożny sonori – dzwonić disrompiĝi – rozerwać się ĉizi – wyrzynać konfirmi – potwierdzać, bierzmować marki – znaczyć, położyć znak kroĉi – czepiać, zawieszać funebri – obchodzić żałobę po kimś farmi – dzierżawić resekiĝi – wysuszyć na nowo respiri – odetchnąć admoni – napominać senvestigi sin – rozebrać się petoli – rozrabiać ŝpruci – pryskać remi – wiosłować rezisti – opierać się alterni – zmieniać się kolejno flosi – pływać (o drewnie) envojiĝi – wybrać się w drogę rekte – prosto ĵus – właśnie, dopiero co, tylko co returne – z powrotem |
Kio okazis foje al Henriko Sienkiewicz
Henriko Sienkiewicz, la granda pola prozisto, rakontas en siaj memorlibroj mirigan fakton. Foje, estinte en Hamburgo, li sonĝis nokte, ke li mortis kaj oni lin metis en la ĉerkon kaj veturigis lin al la tombejo. Ĉe tio li precize memoris, kiu lin kondukis. Ĉi tiu estis juna, eble 17-jara fraŭlo kun tre severa vizaĝesprimo tiel, ke li poste, kiam li vekiĝis, precize memoris la aspekton de la ĉerkokondukinto.
Post kelkaj semajnoj Sienkiewicz estis en Londono kaj alveturis hotelon. Tie li tuj ricevis la ĉambron, iris rekte al la lifto kaj eksonoris. Baldaŭ malsupreniris la lifto kaj elkuris el ĝi junulo eble 17-jara, kun la samaj trajtoj, kiun li vidis en Hamburgo kiel ĉerkokonduktanton. Sienkiewicz teruriĝis kaj ne entris la lifton, sed sidiĝis en atendejo kaj komencis legi gazeton. Ne daŭris eĉ minuton, kiam oni ekaŭdis teruran krakon: al la lifto okazis katastrofo. La ĉenoj disrompiĝis, la lifto malsuprenfalis kaj la kondukinto mortis momente.
Dramo de la koro en la foiro
La foirejo estas plena de multnombraj bestoj...
Kamparanoj kaj bestkomercistoj disputas laŭte kaj longe... Tamen fine la kontrakto estas akceptita. Ĝi estas solene konfirmata per forta manpreno. La nova posedanto de la bestoj markas ilin, ĉu per ĉizaĵoj tra la felo, ĉu per iomete da ruĝa farbo sur la frunto.
Mi vidas ĉi tiun scenon ĉiumerkrede kaj mi interesiĝas ĉiam pri multaj vivaj kaj kortuŝaj detaloj.
Kiel kutime mi hodiaŭ vizitis la foiron, serĉante per la rigardo kaprinojn, kiuj certe estas la plej ŝatindaj bestoj. Neniun vidante, mi estis forironta, kiam mi subite ekvidis maljunulinon kaj jam ruĝmarkitan kaprineton ameme kroĉantajn sin unu al la alia.
Sendube la maljunulino, devigita de monbezono, ĵus vendis sian bonan amikinon kaj nun ŝi plene komprenas la abomenon de sia krimo! Tial per abundo de karesoj ŝi petas pardonon pro sia perfido; sed vane... la besto estas vendita kaj post kelkaj minutoj okazos ŝira disiĝo!
Kaj kia estos la sorto de kompatinda kaprineto? Tion la malfeliĉulino scias bone ... ho ve!
Tiel mi estis muta atestanto de ĉi tiu intima kaj kruela kordramo. Tre diskrete mi partoprenis en travivaĵoj de kompatindaj estuloj, kiuj estis kunigitaj per tiom da fortaj ligiloj. Kiel ŝi ankaŭ mi funebris kaj sekrete ploris.
(Laŭ A. Bourguignon)
 |
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.