©2009 mgr Jerzy Wałaszek
I LO w Tarnowie
|
Wyjście Spis treści Poprzedni Następny
|
©2009 mgr Jerzy Wałaszek
|
Leciono: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
La Esperanta-pola kaj pola-Esperanta vortaretoj
Dalsze przysłówki pytające i wskazujące:
| KIOM? | – ile? | TIOM | – tyle | |
| KIAM? | – kiedy? | TIAM | – wtedy |
Przyrostek -foj- łączy się z liczebnikami lub przysłówkami, np. fojo – raz, foje – pewnego razu, unufoje – jednorazowo, dufoje – dwukrotnie, unuafoje – po raz pierwszy, duafoje – za drugim razem, multfoje – wielokrotnie, ankoraŭfoje – jeszcze raz, ponownie, itd.
Przyrostek -ebl- oznacza bierną możliwość, nadawanie się do danej czynności, np. ebla – możliwy, eble – możliwie, może, legebla – czytelny, komprenebla – zrozumiały.
Biernika używamy:
Tryb przypuszczający (warunkowy) czasu teraźniejszego tworzy się przy pomocy końcówki -us, np. se mi havus tempon, mi venus volonte al vi – gdybym miał czas, chętnie przyszedłbym do ciebie; se mi povus, mi certe farus ĉi tion por vi – gdybym mógł, na pewno zrobiłbym to dla ciebie.
|
sezono – pora roku, sezon printempo – wiosna somero – lato aŭtuno – jesień vintro – zima verdaĵo – zieleń neĝo – śnieg frosto – mróz rivero – rzeka lago – jezioro maro – morze oceano – ocean Vistulo – Wisła aero – powietrze birdo – ptak flugmaŝino, aeroplano – samolot fervojisto – kolejarz rabato – rabat, zniżka vojaĝbileto – bilet jazdy kreskaĵo – roślina tramveturilo – tramwaj noktomezo – północ enhavo – treść, zawartość ciferplato – tarcza zegara montrilo – wskazówka kulpo – wina kunveno – zebranie suno – słońce adreso – adres samideano – współideowiec ideo – idea rilato – stosunek bonstila – w dobrym stylu pasinta – przeszły estimata – szanowny ĉeĥa – czeski |
perfekta – doskonały afabla – uprzejmy kora – serdeczny profunda – głęboki naiva – naiwny nomiĝi – nazywać się sekvi – następować kovri – pokrywać, przykrywać kreski – rosnąć krei – stwarzać translokiĝi – przenosić się z miejsca na miejsce naĝi – pływać scipovi – umieć, potrafić bani sin, baniĝi – kąpać się droni – tonąć flugi – latać veturi – jechać naskiĝi – rodzić się morti – umierać ellitiĝi – wyjść z łóżka laŭdi – chwalić okazi – zdarzać się, odbywać się obei – być posłusznym, słuchać ĉeesti – być obecnym ekposedi – opanować decidi – postanowić interkonatiĝi – zaznajomić się sunbruniĝi – opalać się na słońcu ligi – łączyć prezenti – przedstawiać, prezentować interŝanĝi – wymieniać ŝirmi – chronić senpage – bezpłatnie kiomfoje?– ile razy? kiam?– kiedy? komplete – zupełnie |
| Dum la lasta leciono ni diris, ke la
jaro konsistas el tagoj, semajnoj kaj monatoj. La plej malgranda parto de la
jaro estas la tago, la plej granda estas la sezono. Tri monatoj formas unu
sezonon. En la jaro estas kvar sezonoj kaj ili nomiĝas: printempo, somero,
aŭtuno kaj vintro. La plej ĉarma kaj bela sezono estas la printempo. Ĝi
estas la tempo de la verdaĵo kaj de la floroj. Post printempo sekvas
somero – ĝi estas varma sezono. Aŭtuno estas malgaja sezono kaj vintro
malvarma aŭ blanka sezono, se estas neĝo. La malvarma neĝo kovras la teron
kaj donas al kreskaĵoj varmon. Ĝi ŝirmas ilin kontraŭ frosto. Dum la bela somera vetero la gejunularo perdas multan tempon pro diversaj sportludoj. Gelernantoj ne ŝatas sidi en la lernejo , sed ili forlasas hejmon kaj urbon kaj pasigas la tempon sur la grandaj placoj, en arbaroj, parkoj aŭ ĉe la akvo. Granda akvo formas riveron, malgranda formas rivereton, tre granda – lagon kaj grandega formas maron aŭ oceanon. | |
| Ĉu Vistulo estas rivereto? | Ne, Vistulo ne estas rivereto, sed ĝi estas la plej granda rivero en Polujo. |
| Ĉu vi scias, kiuj bestoj sen piedoj vivas en la akvo? | Jes, ni scias: en la akvo vivas fiŝoj. |
| Fiŝoj ne havas piedojn, sed ili translokiĝas tre rapide. Ili naĝas per naĝiloj. Homoj povas ankaŭ naĝi per manoj kaj piedoj. Naĝado estas tre utila sporto por nia sano. | |
| Ĉu vi scipovas naĝi? | Jes, ni scipovas naĝi. |
| Somere multaj homoj baniĝas en la
suno, t.e. sunbruniĝas kaj banas sin en riveroj kaj lagoj. Danĝero minacas
al homoj, kiuj ne scipovas naĝi. Tamen eĉ lerta naĝisto povas ekdorni en la
profunda akvo, se li ne havas fortan kaj sanan koron. En la akvo vivas fiŝoj kaj en la aero vivas birdoj. Birdoj flugas per flugiloj. Homoj ankaŭ flugas per flugmaŝinoj aŭ aeroplanoj. La vojaĝo per flugmaŝino estas malpli danĝera ol la vojaĝo per vagonaro. Fervojistoj ne veturas (vojaĝas) tute senpage, sed ili havas pli grandan rabaton ĉe aĉetado de vojaĝbiletoj. Ni veturas senpage nur dum la sonĝo, kiam ni dormas. En nia urbo estas aŭtobusoj kaj tram veturiloj. La lastaj veturas sufiĉe rapide. Kiam mi venis en la mondon, t.e. kiam mi naskiĝis, ne estis ankoraŭ en Krakovo elektraj, sed nur ĉevalaj tramveturiloj. Mi naskiĝis la 30-an de novembro de la jaro 1889-a. Homoj naskiĝas, vivas kaj mortas. Grandaj homoj, geniuloj, estas senmortaj – ili vivas en la memoro de la homaro. Nokto kaj tago formas noktotagon. La noktotago havas 24 horojn. Kiam ni havas soifon, ni plenigas la glason per la malvarma akvo kaj ni trinkas la enhavon de la glaso. | |
| Kiom da akvo vi povas eltrinki, se vi havas grandan soifon? | Se mi havas grandan soifon, mi povas eltrinki du glasojn da akvo. |
| Nun mi diros al vi, el kio konsistas
la hotloĝo. Ĝi konsistas el ciferplato kaj du montriloj. La longa montrilo
montras minutojn, la malpli longa montras horojn. Mi mallevas min en la liton (mi enlitiĝas) je la dudekdua horo. Sed ofte mi laboras ĝis la noktomezo. Mi levas min el la lito (mi ellitiĝas) je la sesa matene. | |
| Ĉu vi povas diri al mi, kioma horo estas nun sur via poŝhorloĝo? | Jes! Sur mia poŝhorloĝo estas nun la oka kaj dek tri minutoj, aŭ dek tri minutoj post la oka. |
| En lernejo ni kolektiĝas kelkajn minutojn antaŭ la oka. | |
Demandoj por respondo:
|
Przetłumacz kolejne zdania na język esperanto. Kliknięcie myszką w zdanie spowoduje wyświetlenie jego tłumaczenia. Z opcji tej korzystaj dopiero po samodzielnym wykonaniu tłumaczenia, aby sprawdzić jego poprawność. Inaczej ćwiczenie nie ma żadnego sensu. Dotyczy to wszystkich ćwiczeń w tym artykule. Jeśli chcesz usunąć teksty esperanckie, to odśwież stronę.
 |
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.