Serwis Edukacyjny w I-LO w Tarnowie ![]() Materiały dla uczniów liceum |
Wyjście Spis treści Wstecz Dalej
Autor: Steven Vickers |
©2021 mgr Jerzy Wałaszek |
Rozkaz: PRINT z przecinkami i
średnikami
Operacje: +, -, *, /, **
Wyrażenia i notacja naukowa
SPIS TREŚCI |
ROZDZIAŁ 1 Przygotowanie ZX81
ROZDZIAŁ 2 Wydawanie komputerowi poleceń ROZDZIAŁ 3 Lekcja historii ROZDZIAŁ 4 Sinclair ZX81 jako kalkulator kieszonkowy ROZDZIAŁ 5 Funkcje ROZDZIAŁ 6 Zmienne ROZDZIAŁ 7 Łańcuchy tekstowe ROZDZIAŁ 8 Programowanie komputera ROZDZIAŁ 9 Dalsze programowanie komputera ROZDZIAŁ 10 Jeśli ... ROZDZIAŁ 11 Zestaw znaków ROZDZIAŁ 12 Pętle ROZDZIAŁ 13 Wolno i Szybko ROZDZIAŁ 14 Podprogramy ROZDZIAŁ 15 Uruchamianie programów ROZDZIAŁ 16 Pamięć taśmowa ROZDZIAŁ 17 Wyświetlanie z bajerami ROZDZIAŁ 18 Grafika ROZDZIAŁ 19 Czas i ruch ROZDZIAŁ 20 Drukarka dla ZX81 ROZDZIAŁ 21 Podłańcuchy ROZDZIAŁ 22 Tablice ROZDZIAŁ 23 Gdy zaczyna brakować pamięci ROZDZIAŁ 24 Liczenie na palcach ROZDZIAŁ 25 Jak pracuje komputer ROZDZIAŁ 26 Stosowanie kodu maszynowego ROZDZIAŁ 27 Organizacja pamięci ROZDZIAŁ 28 Zmienne systemowe DODATKI A Zestaw znaków B Numery komunikatów C ZX81 dla znających język BASIC |
Włącz komputer. Zgodnie z opisem w rozdziale 2 możesz używać go jako kalkulatora: wpisz PRINT, a następnie to, co chcesz wyliczyć i naciśnij NEWLINE (nie będziemy ci ciągle przypominać o naciskaniu klawisza NEWLINE)
Zgodnie z twoimi przypuszczeniami ZX81 potrafi nie tylko dodawać,
lecz również odejmować, mnożyć używając gwiazdki * zamiast zwykłego znaku
mnożenia (dosyć powszechne na komputerach) i dzielić
(używając znaku / zamiast
). Wypróbuj to.
Znaki +, -, * i / są operacjami, a liczby, na których wykonują operacje arytmetyczne, są operandami.
Komputer umie również podnieść jedną liczbę do potęgi innej przy pomocy operacji ** (H z SHIFT - nie wpisuj dwa razy B z SHIFT); wpisz
PRINT 2**3 (pamiętaj o NEWLINE)
a dostaniesz odpowiedź 8 (2 podniesione do potęgi 3, lub 23 lub 2 do sześcianu).
ZX81 potrafi również obliczać złożone operacje arytmetyczne. Na przykład:
PRINT 20-2*3**2+4/2*3
daje odpowiedź 8. Aby otrzymać ten wynik, komputer wielokrotnie przegląda całe wyrażenie, ponieważ najpierw wylicza wszystkie potęgi (**) w kolejności z lewa na prawo, następnie mnożenia i dzielenia (* i /) znów od lewa na prawo, a na koniec dodawania i odejmowania (+ i -) ponownie z lewa na prawo. Stąd nasz przykład jest obliczany w następujących etapach:
Formalizujemy to nadając każdej operacji priorytet, czyli liczbę pomiędzy 1 a 16. Operacje o wyższych priorytetach są wykonywane najpierw, a operacje o równych priorytetach wylicza się w kolejności z lewa na prawo.
** | ma priorytet 10 |
* oraz / | mają priorytet 8 |
+ oraz - | mają priorytet 6 |
Gdy - jest używany do negacji liczby, np przy -1, to ma priorytet 9 (jest to minus jednoargumentowy, w przeciwieństwie do minusa dwuargumentowego w 3-1: operacja jednoargumentowa posiada tylko jeden operand, podczas gdy operacja dwuargumentowa ma ich dwa. Zauważ, iż ZX81 nie może używać + w charakterze operacji jednoargumentowej).
Porządek ten jest całkowicie sztywny, lecz możesz go obejść stosując nawiasy: operacja w nawiasie jest obliczana najpierw a następnie traktuje się ją jak pojedynczą liczbę, więc
PRINT 3*2+2
daje wynik 6+2 = 6, lecz
PRINT 3*(2+2)
daje wynik 3*4 = 12.
Taka kombinacja nazywana jest wyrażeniem - w tym przypadku arytmetycznym lub numerycznym, ponieważ jego wynikiem jest liczba. Ogólnie, gdy komputer oczekuje od ciebie liczby, możesz dać mu zamiast niej wyrażenie, a on wyliczy z niego wynik.
Liczby możesz zapisywać z przecinkiem dziesiętnym (używaj do tego celu znaku kropki - notacja anglosaska) lub możesz również użyć notacji naukowej (czasami zwanej inżynierską), która jest dosyć popularna na kieszonkowych kalkulatorach. W notacji tej po zwykłej liczbie (z lub bez kropki dziesiętnej) możesz dopisać wykładnik składający się z litery E, dalej z ewentualnym + lub - i na koniec z liczby całkowitej. Litera E oznacza "10**" (razy dziesięć do potęgi), zatem
2.34E0 | = 2.34 * 10**0 = 2.34 | |
2.34E3 | = 2.34 * 10**3 = 2340 | |
2.34E-2 | = 2.34 * 10**-2 = 0.0234 | itd. |
(Wypróbuj wydruk tych liczb na ZX81)
Najprościej można wyobrazić sobie, iż wykładnik zawiera liczbę przesunięć punktu dziesiętnego w prawo, gdy jest dodatni, lub w lewo, gdy jest ujemny.
Jednocześnie można wydrukować kilka rzeczy oddzielając je albo przecinkami lub średnikami (X z SHIFT). Jeśli użyjesz przecinka, to następna liczba zostanie wyświetlona albo na początku wiersza przy lewym marginesie, albo na środku wiersza w 16-tej kolumnie. Jeśli użyjesz średnika, następna liczba będzie wyświetlona bezpośrednio za ostatnią.
Aby zobaczyć różnicę, wpisz
PRINT 1;2;3;4;5;6;7;8;9;10
oraz
PRINT 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10
Jeśli masz ochotę, możesz mieszać przecinki i średniki w pojedynczej instrukcji PRINT.
Instrukcje: PRINT, z przecinkami i średnikami
Operacje: +,-,*,/,**
Wyrażenia, notacja naukowa (inżynierska)
PRINT 2.34E0
PRINT 2.34E1
PRINT 2.34E2
i tak dalej aż do:
PRINT 2.34E15
Zobaczysz, iż po chwili ZX81 również rozpocznie używanie notacji naukowej. Jest tak dlatego, iż nigdy nie używa on więcej niż 14 pozycji do zapisu liczby. Podobnie wpisz:
PRINT 2.34E-1
PRINT 2.34E-2
itd.
PRINT 1,,2,,3,,,4,,,,5
Przecinek zawsze przesuwa na pozycję następnej liczby. Teraz wpisz:
PRINT 1;;2;;3;;;4;;;;5
Dlaczego ciąg średników nie różni się od pojedynczego średnika?
PRINT 4294967295, 4294967295 -429E7
To dowodzi, iż komputer może pamiętać wszystkie cyfry liczby 4294967295, chociaż nie jest przygotowany do wyświetlenia ich jednocześnie.
Podniesienie 10 do potęgi pewnej liczby jest tym samym, co wzięcie antylogarytmu z tej liczby.
Na przykład wpisz:
PRINT 10**0.3010
a teraz wyszukaj antylogarytmu z 0.3010. Czemu oba wyniki nie są dokładnie równe?
Liczby są pamiętane z dokładnością około 9 1/2 cyfry, zatem 1E10 jest zbyt duże, aby było dokładnie przechowywane. Niedokładność (właściwie około 2) jest większa niż 1, zatem liczby 1E10 oraz 1E10+1 wyglądają dla komputera tak samo.
Jeszcze ciekawszy przykład otrzymasz wpisując:
PRINT 5E9+1-5E9
Tutaj niedokładność w 5E9 jest równa około 1, a dodanie 1 w rzeczywistości spowoduje zaokrąglenie do 2. Stąd liczby 5E9+1 i 5E9+2 wyglądają dla komputera jak równe.
Największą liczbą całkowitą, którą można przechowywać dokładnie, jest 232-1 (4.294.967.295).
![]() |
Zespół Przedmiotowy |
Materiały tylko do użytku dydaktycznego. Ich kopiowanie i powielanie jest dozwolone
pod warunkiem podania źródła oraz niepobierania za to pieniędzy.
Pytania proszę przesyłać na adres email: i-lo@eduinf.waw.pl
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Jeśli nie chcesz ich otrzymywać, zablokuj je w swojej przeglądarce.
Informacje dodatkowe.