Ten artykuł pomoże ci zrozumieć istotę krytyki w stosunku do języka esperanto. Na chwilę obecną zawiera on jedynie podzbiór obiekcji, o których zdarzyło mi się słyszeć. Muszę stwierdzić, iż moja krytyka dla tego języka zniknęła z chwilą, gdy lepiej poznałem go wraz z kulturą esperancką.

Wielu nowicjuszy w ruchu esperanckim ponosi przesadny entuzjazm; inni z kolei nastawieni są krytycznie do niektórych cech tego języka i próbują go "ulepszać". Do zrozumienia, które z podejmowanych prób są skazane na porażkę, a które mogą odnieść sukces, wymagana jest bardzo dobra znajomość esperanto oraz zasad ewolucji języków. Tego nie osiąga się po zapoznaniu się z gramatyką i wyuczeniu się jakiegoś tysiąca słówek.

Trudno jest obiektywnie spojrzeć na esperanto. Łatwo można pomylić ten język i jego kulturę z propagandą nastawioną na kierowanie zainteresowaniem ludzi.

Dlaczego esperanto nie jest moim ulubionym językiem sztucznym

Esperanto jest bezużyteczne

Względna łatwość

Pokój na świecie

Kosztowny ekwiwalent "naturalnych" języków?

Który język zdominuje świat?

Sztuczny / planowy

Angielski, esperanto i ewolucja

Angielski jest preferowanym językiem na planecie

Wielojęzyczność

Esperanto nie jest międzynarodowe ani neutralne, ponieważ jest zbyt europejskie

Propedeutyczna wartość esperanto

Ile ludzi mówi językiem esperanto?

Sprawa osobistych preferencji

Fonetyka

Słownictwo

Seksizm

Pisownia

Gramatyka

Polityka / religia

Aspekt społeczny

Oryginalne pytania

Gra słów

Nie warte odpowiedzi


Aspekt społeczny

(#166) Nie mam nic przeciwko językowi esperanto ani tym, którzy chcą się go uczyć, ale każdy myślący, że UE mogłaby używać tego języka, żyje w świecie fantazji.

Człowiek rozsądny przystosowuje się do świata; nierozsądny uparcie próbuje przystosować świat do siebie. Dlatego cały postęp zależy od ludzi nierozsądnych.
George Bernard Shawirlandzki dramatopisarz i socjalista (1856 – 1950)
Człowiek i Super-człowiek (1903) "Maksymy dla Rewolucjonistów"

 

(#192) Przyjąć, że prosty, taki jak esperanto, język jest odpowiedni dla wszystkich, to tak jak przyjąć, że wszyscy ludzie są tacy sami.

Żaden język nie będzie właściwy dla wszystkich w każdych okolicznościach. Niektóre problemy bardzo łatwo rozwiązuje się za pomocą APL a inne za pomocą LISP. Im więcej zna się języków, tym rozsądniej można wybrać z nich najlepiej nadający się do rozwiązania określonego problemu.
Z drugiej strony ludzie są różni. Pomiędzy dwoma Amerykanami jest taka sama różnica jak pomiędzy dwoma Chińczykami lub pomiędzy Chińczykiem a Amerykaninem.
Czy to znaczy, że Chińczycy i Amerykanie nie mogą mówić tym samym językiem?
Esperanto jest najodpowiedniejsze przy spotkaniu ludzi mówiących różnymi językami ojczystymi. Gdy będzie użyty język taki jak angielski, francuski czy hiszpański, to dyskusja zostanie przejęta przez tych, którzy władają tym językiem od urodzenia. To wpłynie na całokształt tej dyskusji.
Angielski jest najbardziej odpowiedni dla tych, którzy mówią nim od urodzenia.
Prawdą jest, że wszystkie języki (nawet planowe jak esperanto) posiadają swoje ograniczenia. Nie mamy wyboru i musimy żyć z tymi niedoskonałościami, najlepiej wykorzystując możliwości oferowane przez ten dany język.


(#167) Czy nie sądzisz, że gdyby esperanto było w jakikolwiek sposób użyteczne, to teraz znajdowałoby się na piedestale języków obcych; czy 120 lat porażek nic ci nie mówi?

Angielski tak naprawdę zaczął konkurować z francuskim jako język międzynarodowy 28 czerwca 1919 roku (Traktat Wersalski), to bardzo dawno temu. Od tego czasu Anglia użyła mnóstwa zasobów do zwiększenia wpływu swojego języka, który do tego czasu był uważany za źle przystosowany do celów międzynarodowego porozumiewania się.
Zwrot inwestycji jest niewielki. Przecież nie możemy powiedzieć, że światowa dyplomacja poprawiła się z tego powodu.

Pamiętaj, że esperanto zostało zniszczone przez Francję.

We wrześniu 1920 roku pierwsza debata w sprawie esperanto odbyła się na Głównym Zebraniu Ligii Narodów. Członkowie głosowali na temat propozycji wprowadzenia na całym świecie języka esperantodo szkół jako przedmiotu.
Dziesięciu delegatów (wśród nich były Indie, Chiny, Południowa Afryka) zaakceptowało propozycję z tylko jednym głosem sprzeciwu delegata Francji, Gabriela Hanotauxa. Uważał on esperanto za zagrożenie dla ówczesnego "de facto" języka międzynarodowego: francuskiego. Tekst jest oczywiście po francusku:

La Société Des Nations, constatant les difficultés linguistiques qui entravent les rapports directs entre les peuples, et la nécessité urgente d’écarter cette barrière afin d’aider à une bonne compréhension entre les nations; suit avec intérêt les essais d’enseignement officiel de la langue internationale espéranto menés dans les écoles publiques de quelques états, membres de la Société Des Nations; espère que cet enseignement se généralisera dans le monde entier, afin que les enfants de tous pays sachent dès maintenant au moins deux langues, leur langue maternelle et un moyen facile de communication internationale; demande au Secrétaire Général de préparer, pour la prochaine assemblée, un rapport détaillé sur les résultats atteints en ce domaine.


Dlaczego te "szczegółowe raporty" nigdy nie zostały opublikowane?

Upadek francuskiego jako języka dyplomacji rozpoczął się wraz z Traktatem Wersalskim (1919 r.). Oto artykuł, którego nie udało mi się znaleźć po angielsku:
Le traité de Versailles mettait fin à la Première Guerre mondiale. Il fut signé, le 28 juin 1919, dans la galerie des Glaces du château de Versailles, entre l’Allemagne, d’une part, et les Alliés, d’autre part.
Le traité de Versailles a été rédigé en français  et en anglais, les deux versions faisant également autorité. Le texte portait le titre Conditions de paixConditions of Peace. C’était la première fois depuis le traité de Rastatt de 1714 (qui mettait fin à la guerre de Succession d’Espagne) que le français n’était plus la seule langue officielle de la diplomatie occidentale.
Il semble que le représentant de la France, Georges Clémenceau, ait accepté que l’anglais devienne à côté du français la langue de travail de la Conférence de paix. En raison de sa connaissance de l’anglais – il avait épousé une Américaine et séjourné aux États-Unis – Clémenceau avait accédé à la demande de David Lloyd George (Grande-Bretagne) et Thomas Woodrow Wilson (États-Unis); le représentant de l'Italie, Vittorio Orlando, a dû être d'accord. Paradoxalement, le Sénat des États-Unis refusera en novembre 1919 de ratifier le traité de Versailles, mais le statut de la langue anglaise venait néanmoins d'être reconnu au plan international. Par la suite, l’anglais supplantera progressivement le français dans la plupart des documents juridiques internationaux.
Angielskiemu daleko do osiągnięcia swojego celu jako język międzynarodowy. Do 2039 zostanie on wyparty z tej roli przez hiszpański lub chiński. Wybierz sobie jeden.
Skrótem do wielojęzyczności mogłoby być esperanto, trampolina do innych języków: http://www.springboard2languages.org/home.htm

La letero al prizorganto de la Edukada Servo

Via email: (se vi volas ricevi respondon)
La temo:
Atenton: ← Enskribu la vorton  ilo   , alie la letero malsendiĝos

Skribu la mesaĝon sube (ne pli ol 2048 literoj).

La nombro de literoj por uzado: 2048


La Fakgrupo de
Kemio-Fiziko-Informatiko

en la Unua Liceo Ĝeneraledukada
nomita al Kazimierz Brodziński
en Tarnowo
Str. Piłsudskiego 4
©2024 mag. Jerzy Wałaszek

La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.

Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl

Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.