Serwis Edukacyjny
w I-LO w Tarnowie
obrazek

Materiały dla uczniów liceum

  Wyjście       Spis treści       Wstecz       Dalej  

Autor artykułu: mgr Jerzy Wałaszek

©2024 mgr Jerzy Wałaszek
I LO w Tarnowie

Czynniki pierwsze – metoda Fermata

SPIS TREŚCI
Podrozdziały

Problem

Znaleźć rozkład liczby p > 1 na iloczyn czynników pierwszych.


Pierre de Fermat podał prosty sposób znajdowania czynników (liczb dzielących p  bez reszty) liczby nieparzystej p. Opiera się on na spostrzeżeniu, iż jeśli potrafimy znaleźć dwie liczby naturalne x i y, takie że:

p = x2-y2

to

p = (x+y)×(x-y)

zatem czynnikami liczby p są:

m = x+y
n = x-y

Znalezione czynniki m i n nie muszą być liczbami pierwszymi, zatem metodę Fermata stosujemy również do ich rozkładu. Jest to  możliwe, ponieważ czynniki liczby nieparzystej są również nieparzyste. Czynniki o wartości 2 można wyeliminować z p przed zastosowaniem metody Fermata, zatem nie jest to żadne ograniczenie.

Metoda Fermata jest szczególnie efektywna w przypadku czynników leżących w  pobliżu pierwiastka z p. W przeciwnym razie jej efektywność jest taka sama lub nawet gorsza jak dla metody próbnych dzieleń. W  praktyce metoda Fermata nie jest używana –podajemy ją ze względów dydaktycznych oraz z powodu jej wagi dla innych, bardziej zaawansowanych metod poszukiwań rozkładu liczby na czynniki pierwsze.

Rozwiązanie 1

Algorytm wykorzystuje bezpośrednio własność p = x2-y2 do znalezienia liczb x i y. Poszukiwania rozpoczynamy od x równego pierwiastkowi z p zaokrąglonemu w górę do  najbliższej liczby całkowitej. Obliczamy:

y2 = x2-p

Następnie sprawdzamy, czy y jest liczbą całkowitą. Jeśli tak, to  znaleźliśmy odpowiednie liczby xy. Ponieważ liczba p  z założenia jest nieparzysta, to wszystkie jej dzielniki są nieparzyste. Obliczamy dzielniki m i n i jeśli są różne od 1, to  wywołujemy rekurencyjnie procedurę Fermata do znalezienia ich rozkładu. Jeśli jeden z czynników jest równy 1, to drugi musi być równy p i p  jest liczbą pierwszą – wypisujemy p i kończymy.

Ponieważ czynnik musi być mniejszy lub równy p, to:

m = x+y ≤ p

Przy wzroście x rośnie również y lub pozostaje takie samo. Zatem gdy suma x+y przekroczy p, to  nie znajdziemy już żadnego dzielnika liczby p i algorytm można zakończyć przyjmując, iż p jest pierwsze.

Algorytm rozkładu liczby naturalnej na czynniki pierwsze metodą Fermata

Wejście:

p : liczba rozkładana na czynniki pierwsze; p ∈ N, p jest nieparzyste.

Wyjście:

Czynniki pierwsze liczby p.

Elementy pomocnicze:

x, y, z : zmienne do rozkładu p; x, y, z ∈ N,
m, n : czynniki liczby p; m, n ∈ N.
sqr(x) : pierwiastek kwadratowy z x.
ceil(z) : zaokrąglenie z w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Lista kroków dla procedury rekurencyjnej Fermat (p)

K01: x ← ceil(sqr(p)) ; obliczamy wartość początkową dla x
K02: zx2-p         ; z = y2
K03: y ← ceil(sqr(z)) ; sprawdzamy, czy z jest kwadratem liczby naturalnej
K04: Jeśli zy2, 
     to idź do kroku K11
K05: mx+y          ; obliczamy czynniki
K06: nx-y
K07: Jeśli n = 1,     ; przerywamy przy n = 1, gdyż p jest pierwsze
     to idź do kroku K13
K08: Fermat(m)        ; rozkładamy rekurencyjnie czynniki m i n
K09: Fermat(n)
K10: Zakończ
K11: xx+1          ; następne x
K12: Jeśli x+y < p,   ; kontynuujemy pętlę
     to idź do kroku K02
K13: Pisz p           ; p jest pierwsze
K14: Zakończ

Przykładowe programy

Uwaga:

Zanim uruchomisz program, przeczytaj wstęp do tego artykułu, w którym wyjaśniamy funkcje tych programów oraz sposób korzystania z nich.

Program w pierwszym wierszu czyta dowolną liczbę naturalną p > 1 i w następnym wierszu wypisuje kolejne czynniki pierwsze tej liczby. Czynniki mogą nie być wypisywane w kolejności rosnącej. Zwróć uwagę, iż do poprawnego działania zmienna x musi być zadeklarowana jako 64 bitowa – w przeciwnym razie dla dużych liczb jej kwadrat wyjdzie poza zakres liczb 32-bitowych. W efekcie program może dokonywać rozkładu na czynniki pierwsze liczb 32 bitowych.
Pascal
// Metoda Fermata
// Data   : 27.03.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------------------

program prg;

uses math;

procedure Fermat(p : longword);

var x, y, z, m, n : qword;

begin
  x := ceil(sqrt(p));
  repeat
    z := x*x-p;
    y := floor(sqrt(z));
    if z = y*y then
    begin
      m := x+y;
      n := x-y;
      if n = 1 then break;
      Fermat(m);
      Fermat(n);
      exit;
    end;
    inc(x);
  until x+y >= p;
  write(p, ' ');
end;

var p : longword;

begin
  readln(p);
  while p mod 2 = 0 do
  begin
    p := p div 2;
    write(2, ' ');
  end;
  if p > 1 then
    Fermat(p);
  writeln;
end.
C++
// Metoda Fermata
// Data   : 27.03.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------------------

#include <iostream>
#include <cmath>

using namespace std;

void Fermat(unsigned int p)
{
  unsigned long long x, y, z, m, n;

  x = (unsigned long long)ceil(sqrt(p));
  do
  {
    z = x*x-p;
    y = (unsigned long long)floor(sqrt(z));
    if(z == y*y)
    {
      m = x+y;
      n = x-y;
      if(n == 1) break;
      Fermat(m);
      Fermat(n);
      return;
    }
    x++;
  } while(x+y < p);
  cout << p << " ";
}

int main()
{
  unsigned int p;

  cin >> p;
  while(p % 2 == 0)
  {
    p /= 2;
    cout << 2 << " ";
  }
  if(p > 1) Fermat(p);
  cout << endl;
  return 0;
}
Basic
' Metoda Fermata
' Data   : 27.03.2008
' (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
'----------------------------

Sub Fermat(Byval p As Uinteger)

Dim As Ulongint x, y, z, m, n

  x = Ceil(Sqr(p))
  Do
    z = x*x-p
    y = Floor(Sqr(z))
    If z = y*y Then
      m = x+y
      n = x-y
      If n = 1 Then Exit Do
      Fermat(m)
      Fermat(n)
      Exit Sub
    End If
    x += 1
  Loop Until x+y >= p
  Print p;" ";
End Sub

Function Ceil(Byval x As Double) _
                      As Ulongint
   Dim result As Ulongint
   result = Culngint(x)
   If result < x Then _
     result += 1
   Ceil = result
End Function

Function Floor(Byval x As Double) _
                       As Ulongint
   Dim result As Ulongint
   result = Culngint(x)
   If result > x Then _
     result -= 1
   Floor = result
End Function

Dim p As Uinteger

Input p
while p mod 2 = 0
  p = p shr 1
  print 2;" ";
wend
if p > 1 then _
  Fermat(p)
Print
End
Python (dodatek)
# Metoda Fermata
# Data   : 12.02.2024
# (C)2024 mgr Jerzy Wałaszek
# --------------------------

import math


def fermat(p):
    x = math.ceil(math.sqrt(p))
    while 1:
        z = x*x-p
        y = math.floor(math.sqrt(z))
        if z == y*y:
            m = x+y
            n = x-y
            if n == 1: break
            fermat(m)
            fermat(n)
            return
        x += 1
        if x+y >= p: break
    print(p, end=" ")
    return


p = int(input())
while not (p % 2):
    p >>= 1
    print(2, end=" ")
if p > 1: fermat(p)
print()
Wynik:
855855
11 7 13 3 3 5 19

Na początek:  podrozdziału   strony 

Rozwiązanie 2

Podstawową wadą pierwszego rozwiązania jest konieczność wyznaczania wartości pierwiastka kwadratowego. Niestety, jest to operacja dosyć czasochłonna. Zastanówmy się zatem, czy algorytmu Fermata nie można zapisać w inny sposób, tak aby nie było konieczności wyznaczania pierwiastków kwadratowych w pętli poszukującej dzielników. Dokonajmy najpierw kilku prostych spostrzeżeń.

Jeśli mamy daną wartość kwadratu liczby naturalnej, np. x2, to kwadrat następnej liczby x+1 można wyznaczyć następująco:

(x+1)2 =
x2+2x+1 =
x2+dx;
gdzie: dx = 2x+1

Ponieważ x wzrosło o 1, to nowy przyrost dx' wyniesie:

dx' = 2(x+1)+1 =
2x+2+1 =
(2x+1)+2 =
dx+2

Wynika stąd, iż mając wartość początkową kwadratu x2 oraz dx, kolejne kwadraty obliczamy w pętli wg reguły:

x'2 = x2+dx, 
x   = (dx-1)/2
dx' = dx+2

Poniższy program demonstruje tę zasadę wyznaczania kwadratów kolejnych liczb naturalnych od 0 do 15.

kx : kwadrat x, początkowo 0
dx : przyrost kwadratu, początkowo dx = 1, gdyż x = 0
x : kolejna liczba od 0 do 15. Liczbę tę wyznaczamy bezpośrednio z przyrostu dx.

Przykładowe programy

Uwaga:

Zanim uruchomisz program, przeczytaj wstęp do tego artykułu, w którym wyjaśniamy funkcje tych programów oraz sposób korzystania z nich.

Pascal
// Wyznaczanie kwadratów
// kolejnych liczb naturalnych
// Data   : 2.04.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------=------------

program prg;

var kx, dx, x : integer;

begin
  kx := 0; dx := 1;
  repeat
    x := (dx-1) shr 1;
    writeln(x:5, kx:5);
    inc(kx, dx); inc(dx, 2);
  until x = 15;
  writeln;
end.
C++
// Wyznaczanie kwadratów
// kolejnych liczb naturalnych
// Data   : 2.04.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//----------------------------

#include <iostream>
#include <iomanip>

using namespace std;

int main()
{
  int kx, dx, x;

  kx = 0; dx = 1;
  do
  {
    x = (dx-1) >> 1;
    cout << setw(5) << x
         << setw(5) << kx
         << endl;
    kx += dx; dx += 2;
  } while(x < 15);
  cout << endl;
  return 0;
}
Basic
' Wyznaczanie kwadratów
' kolejnych liczb naturalnych
' Data   : 2.04.2008
' (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
'----------------------------

Dim As Integer kx, dx, x

kx = 0: dx = 1
Do
  x = (dx-1) Shr 1
  Print Using "#### ####";x;kx
  kx += dx: dx += 2
Loop Until x = 15
Print
End
Python (dodatek)
# Wyznaczanie kwadratów
# kolejnych liczb naturalnych
# Data   : 12.02.2024
# (C)2024 mgr Jerzy Wałaszek
#---------------------------

kx, dx = 0, 1
while 1:
    x = (dx-1) >> 1
    print("%4d %4d" % (x, kx))
    kx += dx
    dx += 2
    if x == 15: break
print()
Wynik:
    0     0
    1     1
    2     4
    3     9
    4    16
    5    25
    6    36
    7    49
    8    64
    9    81
   10   100
   11   121
   12   144
   13   169
   14   196
   15   225

Zastosujmy następującą strategię. Mamy daną liczbę naturalną p, p > 1 i p jest nieparzyste. Obliczamy:

x = ceil(sqr(p))
y = 0
e = x2-y2-p

Liczba e jest wartością błędu pomiędzy x2-y2 a liczbą p. Wyznaczamy przyrosty dla x2 oraz dla y2:

dx = 2x+1
dy = 2y+1 = 1, 
gdyż początkowo y = 0

Teraz w pętli badamy błąd e. Jeśli jest równy 0, to

p =  x2-y2
x = (dx-1)/2
y = (dy-1)/2
m =  x+y =
    (dx-1)/2+(dy-1)/2 =
    (dx+dy-2)/2 =
    (dx+dy)/2-1
n =  x-y =
    (dx-1)/2-(dy-1)/2 =
    (dx-dy)/2

Jeśli n jest różne od 1, to mn rozkładamy dalej na czynniki tym samym algorytmem. W przeciwnym razie liczba p jest pierwsza, zwracamy ją i kończymy.

Jeśli e jest różne od zera, to nie znaleźliśmy jeszcze x  i y spełniających równanie Fermata. Badamy znak e.

Jeśli e > 0, to przeważa x2, zatem zwiększamy y2 i odejmujemy od e przyrost dy. Po tej operacji dy jest zwiększane o 2, aby w kolejnym obiegu otrzymać kwadrat następnego y – a właściwie jego przyrost w stosunku do  poprzedniego kwadratu. Zwiększanie y kontynuujemy do momentu, aż  e ≤ 0, czyli aż osiągniemy równowagę lub przeważy y2.

Jeśli e < 0, to przeważa y2, zatem zwiększamy x2 i dodajemy do e przyrost dx, który następnie zwiększamy o 2. Operację kontynuujemy do momentu, aż  e ≥ 0.

Wracamy na początek pętli, aż do uzyskania e = 0. W tym miejscu algorytm można zoptymalizować, sprawdzając, czy x+y ≥ p, czyli (dx+dy)/2 > p. Jeśli tak, to liczba p jest pierwsza i nie znajdziemy rozkładu na inne czynniki poza p i 1. Zatem przerywamy pętlę zwracając p.

Zwróć uwagę, iż w tej wersji algorytmu Fermata nie wykonujemy w pętli operacji pierwiastkowania, a jedynie proste dodawania. Dzięki temu algorytm staje się dużo szybszy od algorytmu podanego w  rozwiązaniu 1.

Algorytm rozkładu liczby naturalnej na czynniki pierwsze metodą Fermata

Wejście:

p : liczba rozkładana na czynniki pierwsze, p ∈ N, p jest nieparzyste.

Wyjście:

Czynniki pierwsze liczby p.

Elementy pomocnicze:

e : wartość błędu; e ∈ C.
m, n : czynniki p; m, n ∈ N.
dx, dy : przyrosty kwadratów x i y; dx, dy ∈ N.
sqr(x) : pierwiastek kwadratowy z x.
ceil(z) : zaokrąglenie z w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Lista kroków dla procedury rekurencyjnej Fermat (p)

K01: m ← ceil(sqr(p)) ; wyznaczamy wartość błędu e
     ' oraz przyrosty dx i dy
K02: e ← m2-p ; e = x2-p, ponieważ początkowo y = 0
K03: dx ← 2×m+1 ; dx – przyrost x2
K04: dy ← 1 ; dy – przyrost y2
K05: Dopóki e ≠ 0: ; w pętli staramy się zrównać 
     wykonuj kroki K06…K16 ; x2-y2 z p-wtedy e = 0
K06:   Dopóki e > 0: ; przeważa x2, zwiększamy y2
       wykonuj kroki K07…K08
K07:   ee-dy ; modyfikujemy błąd o przyrost y2
K08:   dydy+2 ; przyrost y2 dla zwiększonego o 1 y
K09:   Dopóki e < 0: ; przeważa y2, zwiększamy x2
       wykonuj kroki K10…K11
K10:     ee+dx ; modyfikujemy błąd o przyrost x2
K11:     dxdx+2 ; przyrost x2 dla zwiększonego x
K12:   Jeśli (dx+dy)/2 ≤ p, ; sprawdzamy drugi warunek
       to następny obieg pętli K05 ; zakończenia pętli
K13:   dx ← 2 ; jeśli jest spełniony, 
       ; to p jest liczbą pierwszą
K14:   dy ← 0 ; dx i dy ustawiamy, 
       ; tak aby otrzymać n = 1
K15:   Idź do kroku K16 ; przerywamy pętlę K05
K16:   m ← (dx+dy)/2-1 ; czynnik większy
K17: n ← (dx-dy)/2 ; czynnik mniejszy
K18: Jeśli n = 1, ; sprawdzamy, czy p jest pierwsze
     to idź do kroku K21
K19: Fermat(m) ; jeśli nie, to czynniki
     Fermat(n) ; m i n rozkładamy dalej
K20: Zakończ
K21: Pisz p ; p jest pierwsze.
     ; Wyprowadzamy je i kończymy
K22: Zakończ

Przykładowe programy

Uwaga:

Zanim uruchomisz program, przeczytaj wstęp do tego artykułu, w którym wyjaśniamy funkcje tych programów oraz sposób korzystania z nich.

Program w pierwszym wierszu czyta liczbę p i w następnym wierszu wypisuje kolejne czynniki pierwsze tej liczby. Liczba p nie musi być nieparzysta. Przed przekazaniem jej do procedury Fermat program usuwa z p wszystkie czynniki równe 2.
Pascal
// Metoda Fermata
// Data   : 2.04.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------------------

uses math;

procedure Fermat(p : int64);

var e, dx, dy, m, n : int64;

begin
  m  := ceil(sqrt(p));
  dx := (m shl 1)+1;
  e  := m*m-p;
  dy := 1;
  while e <> 0 do
  begin
    while e > 0 do
    begin
      dec(e, dy); inc(dy, 2);
    end;
    while e < 0 do
    begin
      inc(e, dx); inc(dx, 2);
    end;
    if(dx+dy) shr 1 > p then
    begin
      dx := 2; dy := 0; break;
    end;
  end;
  m := ((dx+dy) shr 1)-1;
  n := (dx-dy) shr 1;
  if n > 1 then
  begin
    Fermat(m); Fermat(n);
  end
  else write(p, ' ');
end;

var p : int64;

begin
  readln(p);
  while p mod 2 = 0 do
  begin
    write(2, ' ');
    p := p shr 1;
  end;
  if p > 1 then
    Fermat(p);
  writeln;
end.
C++
// Metoda Fermata
// Data   : 2.04.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------------------

#include <cstdlib>
#include <iostream>
#include <cmath>

using namespace std;

void Fermat(long long p)
{
  long long e, dx, dy, m, n;
  m  = (long long)sqrt(p);
  dx = (m << 1)+1;
  e  = m*m-p;
  dy = 1;
  while(e != 0)
  {
    while(e > 0)
    {
      e -= dy; dy += 2;
    }
    while(e < 0)
    {
      e += dx; dx += 2;
    }
    if(((dx+dy) >> 1) > p)
    {
      dx = 2;
      dy = 0;
      break;
    }
  }
  m = ((dx+dy) >> 1)-1;
  n = (dx-dy) >> 1;
  if(n != 1)
  {
    Fermat(m); Fermat(n);
  }
  else cout << p << " ";
}

int main()
{
  long long p;
  cin >> p;
  while(p % 2 == 0)
  {
    cout << 2 << " ";
    p >>= 1;
 }
 if(p > 1) Fermat(p);
 cout << endl;
 return 0;
}
Basic
' Metoda Fermata
' Data   : 2.04.2008
' (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
'---------------------------

Sub Fermat(Byval p As Longint)

  Dim As Longint e, dx, dy, m, n

  m  = Clngint(Sqr(p))
  dx = (m Shl 1)+1
  e  = m*m-p
  dy = 1
  While e
    While e > 0
      e -= dy: dy += 2
    Wend
    While e < 0
      e += dx: dx += 2
    Wend
    If (dx+dy) Shr 1 > p Then
      dx = 2
      dy = 0
      Exit While
    End If
  Wend
  m = ((dx+dy) Shr 1)-1
  n = (dx-dy) Shr 1
  If n > 1 Then
    Fermat(m): Fermat(n)
  Else
    Print p;" ";
  End If
End Sub

Dim p As Longint
 
Input p
While p Mod 2 = 0
  Print 2;" ";
  p = p Shr 1
Wend
If p > 1 Then _
  Fermat(p)
Print
End
Python (dodatek)
# Metoda Fermata
# Data   : 12.02.2024
# (C)2024 mgr Jerzy Wałaszek
# --------------------------

import math


def fermat(p):
    m = int(math.sqrt(p))
    dx = (m << 1)+1
    e = m*m-p
    dy = 1
    while e:
        while e > 0:
            e -= dy
            dy += 2
        while e < 0:
            e += dx
            dx += 2
        if ((dx+dy) >> 1) > p:
            dx, dy = 2, 0
            break
    m = ((dx+dy) >> 1)-1
    n = (dx-dy) >> 1
    if n != 1:
        fermat(m)
        fermat(n)
    else:
        print(p, end=" ")
    return


p = int(input())
while not (p % 2):
    print(2, end=" ")
    p >>= 1
if p > 1:
    fermat(p)
print()
Wynik:
254821743888
2 2 2 2 230816797 23 3

Rozkład na czynniki pierwsze metodą Fermata
(C)2020 mgr Jerzy Wałaszek

p =



Na początek:  podrozdziału   strony 

Rozwiązanie 3

Większość liczb złożonych posiada czynniki pierwsze o małych wartościach. Algorytm Fermata jest szczególnie wydajny dla czynników leżących w pobliżu pierwiastka rozkładanej liczby. Natomiast czynniki małe są znajdowane wolno. Proponowane tutaj ulepszenie polega na połączeniu algorytmu próbnych dzieleń z  algorytmem Fermata. W tablicy przechowujemy kolejne liczby pierwsze od 2 do 1009 – jest ich 169. Przed przekazaniem liczby p do procedury Fermat, z  liczby p usuwamy wszystkie czynniki pierwsze przechowywane w  tablicy. Jeśli liczba posiada takie czynniki, to po usunięciu ich staje się dużo mniejsza – zatem algorytm Fermata szybciej znajdzie pozostałe, duże czynniki pierwsze. Czas wykonania 169 próbnych dzieleń jest bardzo mały dla współczesnych procesorów, zatem warto zastosować to ulepszenie.


Przykładowe programy

Uwaga:

Zanim uruchomisz program, przeczytaj wstęp do tego artykułu, w którym wyjaśniamy funkcje tych programów oraz sposób korzystania z nich.

Pascal
// Metoda Fermata
// Data   : 2.04.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------------------

uses math;

procedure Fermat(p : int64);

var e, dx, dy, m, n : int64;

begin
  m  := ceil(sqrt(p));
  dx := (m shl 1)+1;
  e  := m*m-p;
  dy := 1;
  while e <> 0 do
  begin
    while e > 0 do
    begin
      dec(e, dy); inc(dy, 2);
    end;
    while e < 0 do
    begin
      inc(e, dx); inc(dx, 2);
    end;
    if (dx+dy) shr 1 > p then
    begin
      dx := 2;
      dy := 0;
      break;
    end;
  end;
  m := ((dx+dy) shr 1)-1;
  n := (dx-dy) shr 1;
  if n > 1 then
  begin
    Fermat(m); Fermat(n);
  end
  else write(p, ' ');
end;

const lp : array [0..168] of integer = (
  2,   3,   5,   7,  11,  13,  17,  19,  23,  29,  31,  37,  41,  43,  47,  53,  59,  61,  67, 
 71,  73,  79,  83,  89,  97, 101, 103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151, 157, 163, 
167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199, 211, 223, 227, 229, 233, 239, 241, 251, 257, 263, 269, 
271, 277, 281, 283, 293, 307, 311, 313, 317, 331, 337, 347, 349, 353, 359, 367, 373, 379, 383, 
389, 397, 401, 409, 419, 421, 431, 433, 439, 443, 449, 457, 461, 463, 467, 479, 487, 491, 499, 
503, 509, 521, 523, 541, 547, 557, 563, 569, 571, 577, 587, 593, 599, 601, 607, 613, 617, 619, 
631, 641, 643, 647, 653, 659, 661, 673, 677, 683, 691, 701, 709, 719, 727, 733, 739, 743, 751, 
757, 761, 769, 773, 787, 797, 809, 811, 821, 823, 827, 829, 839, 853, 857, 859, 863, 877, 881, 
883, 887, 907, 911, 919, 929, 937, 941, 947, 953, 967, 971, 977, 983, 991, 997, 1009);

var
  p : int64;
  i : integer;

begin
  readln(p);
  for i := 0 to 168 do
  begin
    if p >= lp[i] then
      while p mod lp[i] = 0 do
      begin
        write(lp[i], ' ');
        p := p div lp[i];
      end
    else break;
  end;
  if p > 1 then Fermat(p);
  writeln;
end.
C++
// Metoda Fermata
// Data   : 2.04.2008
// (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
//---------------------------

#include <cstdlib>
#include <iostream>
#include <cmath>

using namespace std;

void Fermat(long long p)
{
  long long e, dx, dy, m, n;
  m  = (long long)sqrt(p);
  dx = (m << 1)+1;
  e  = m*m-p;
  dy = 1;
  while(e != 0)
  {
    while(e > 0)
    {
      e -= dy; dy += 2;
    }
    while(e < 0)
    {
      e += dx; dx += 2;
    }
    if(((dx+dy) >> 1) > p)
    {
      dx = 2;
      dy = 0;
      break;
    }
  }
  m = ((dx+dy) >> 1)-1;
  n = (dx-dy) >> 1;
  if(n != 1)
  {
    Fermat(m); Fermat(n);
  }
  else cout << p << " ";
}

int main()
{
  const int lp[] = {
  2,   3,   5,   7,  11,  13,  17,  19,  23,  29,  31,  37,  41,  43,  47,  53,  59,  61,  67, 
 71,  73,  79,  83,  89,  97, 101, 103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151, 157, 163, 
167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199, 211, 223, 227, 229, 233, 239, 241, 251, 257, 263, 269, 
271, 277, 281, 283, 293, 307, 311, 313, 317, 331, 337, 347, 349, 353, 359, 367, 373, 379, 383, 
389, 397, 401, 409, 419, 421, 431, 433, 439, 443, 449, 457, 461, 463, 467, 479, 487, 491, 499, 
503, 509, 521, 523, 541, 547, 557, 563, 569, 571, 577, 587, 593, 599, 601, 607, 613, 617, 619, 
631, 641, 643, 647, 653, 659, 661, 673, 677, 683, 691, 701, 709, 719, 727, 733, 739, 743, 751, 
757, 761, 769, 773, 787, 797, 809, 811, 821, 823, 827, 829, 839, 853, 857, 859, 863, 877, 881, 
883, 887, 907, 911, 919, 929, 937, 941, 947, 953, 967, 971, 977, 983, 991, 997, 1009};

  long long p;
  int i;

  cin >> p;
  for(i = 0; i < 169; i++)
  {
    if(p >= lp[i])
      while(p % lp[i] == 0)
      {
        cout << lp[i] << " ";
        p /= lp[i];
      }
    else break;
  }
  if(p > 1) Fermat(p);
  cout << endl;
  return 0;
}
Basic
' Metoda Fermata
' Data   : 2.04.2008
' (C)2020 mgr Jerzy Wałaszek
'---------------------------

Sub Fermat(Byval p As Longint)

  Dim As Longint e, dx, dy, m, n

  m  = Clngint(Sqr(p))
  dx = (m Shl 1)+1
  e  = m*m-p
  dy = 1
  While e
    While e > 0
      e -= dy: dy += 2
    Wend
    While e < 0
      e += dx: dx += 2
    Wend
    If (dx+dy) Shr 1 > p Then
      dx = 2
      dy = 0
      Exit While
    End If
  Wend
  m = ((dx+dy) Shr 1)-1
  n = (dx-dy) Shr 1
  If n > 1 Then
    Fermat(m): Fermat(n)
  Else
    Print p;" ";
  End If
End Sub

Dim lp(168) As Integer => {_
  2,   3,   5,   7,  11,  13,  17,  19,  23,  29,  31,  37,  41,  43,  47,  53,  59,  61,  67, _
 71,  73,  79,  83,  89,  97, 101, 103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151, 157, 163, _
167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199, 211, 223, 227, 229, 233, 239, 241, 251, 257, 263, 269, _
271, 277, 281, 283, 293, 307, 311, 313, 317, 331, 337, 347, 349, 353, 359, 367, 373, 379, 383, _
389, 397, 401, 409, 419, 421, 431, 433, 439, 443, 449, 457, 461, 463, 467, 479, 487, 491, 499, _
503, 509, 521, 523, 541, 547, 557, 563, 569, 571, 577, 587, 593, 599, 601, 607, 613, 617, 619, _
631, 641, 643, 647, 653, 659, 661, 673, 677, 683, 691, 701, 709, 719, 727, 733, 739, 743, 751, _
757, 761, 769, 773, 787, 797, 809, 811, 821, 823, 827, 829, 839, 853, 857, 859, 863, 877, 881, _
883, 887, 907, 911, 919, 929, 937, 941, 947, 953, 967, 971, 977, 983, 991, 997, 1009}

Dim p As Longint, i As Integer

Input p
For i = 0 To 168
  If p >= lp(i) Then
    While p Mod lp(i) = 0
      Print lp(i);" ";
      p \= lp(i)
    Wend
  Else
    Exit For
  End If
Next
If p > 1 Then Fermat(p)
Print
End
Python (dodatek)
# Metoda Fermata
# Data   : 12.02.2024
# (C)2024 mgr Jerzy Wałaszek
# --------------------------

import math


def fermat(p):
    m = int(math.sqrt(p))
    dx = (m << 1)+1
    e = m*m-p
    dy = 1
    while e:
        while e > 0:
            e -= dy
            dy += 2
        while e < 0:
            e += dx
            dx += 2
        if (dx+dy) >> 1 > p:
            dx = 2
            dy = 0
            break
    m = ((dx+dy) >> 1)-1
    n = (dx-dy) >> 1
    if n > 1:
        fermat(m)
        fermat(n)
    else:
        print(p, end=" ")
    return


lp = [ \
      2,   3,   5,   7,  11,  13,  17,  19,  23,  29,  31,  37,  41,  43,  47,  53,  59,  61,  67, \
     71,  73,  79,  83,  89,  97, 101, 103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151, 157, 163, \
    167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199, 211, 223, 227, 229, 233, 239, 241, 251, 257, 263, 269, \
    271, 277, 281, 283, 293, 307, 311, 313, 317, 331, 337, 347, 349, 353, 359, 367, 373, 379, 383, \
    389, 397, 401, 409, 419, 421, 431, 433, 439, 443, 449, 457, 461, 463, 467, 479, 487, 491, 499, \
    503, 509, 521, 523, 541, 547, 557, 563, 569, 571, 577, 587, 593, 599, 601, 607, 613, 617, 619, \
    631, 641, 643, 647, 653, 659, 661, 673, 677, 683, 691, 701, 709, 719, 727, 733, 739, 743, 751, \
    757, 761, 769, 773, 787, 797, 809, 811, 821, 823, 827, 829, 839, 853, 857, 859, 863, 877, 881, \
    883, 887, 907, 911, 919, 929, 937, 941, 947, 953, 967, 971, 977, 983, 991, 997, 1009]

p = int(input())
for i in range(169):
    if p >= lp[i]:
        while not (p % lp[i]):
            print(lp[i], end=" ")
            p //= lp[i]
    else:
        break
if p > 1:
    fermat(p)
print()
Wynik:
1234567891011
3 7 13 67 107 630803

1111111111111111
11 17 73 101 137 5882353

222222222222222222
2 3 3 7 11 13 19 37 333667 52579

Na początek:  podrozdziału   strony 

Zespół Przedmiotowy
Chemii-Fizyki-Informatyki

w I Liceum Ogólnokształcącym
im. Kazimierza Brodzińskiego
w Tarnowie
ul. Piłsudskiego 4
©2024 mgr Jerzy Wałaszek

Materiały tylko do użytku dydaktycznego. Ich kopiowanie i powielanie jest dozwolone
pod warunkiem podania źródła oraz niepobierania za to pieniędzy.

Pytania proszę przesyłać na adres email: i-lo@eduinf.waw.pl

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Jeśli nie chcesz ich otrzymywać, zablokuj je w swojej przeglądarce.

Informacje dodatkowe.