de I-LO en Tarnovo
Materialoj por geliceanoj
FABLOJ KAJ AFORISMOJ
Aŭtoro: Janos Dorosmai
©2023 Geo
I-LO en Tarnovo
|
La Edukada Servo de I-LO en Tarnovo
Materialoj por geliceanoj |
FABLOJ KAJ AFORISMOJAŭtoro: Janos Dorosmai |
©2023 Geo
|
| La Enhavo |
|
La Edukada Servo |
Kial tiom okupiĝas kelkaj homoj pri la rimarkitaj malperfektaĵoj de aliuloj? Eble ili serĉas konsolon pro la siaj.
La morto estas nepre aranĝo de la kontoj. Kiu suferis, ricevas premion per ĝi, kiu estis feliĉa, pagas ties prezon.
La najbaraj rozoj transrigardas ĉiam ridetante unu al la alia tra la barilo. Sed ĉe ĉiuj breĉoj de la barilo ili gardostaras kun siaj longaj dornolancoj – pretaj por ĉiuj eventualoj…
Ni enlitiĝu; dum ni maldormas, ankaŭ la diablo ne dormas…
Ekzistas grajnoj kun du krenoj (abrikotoj, migdaloj). El ĉi tiuj povas kreski du samtiaj arboj. Kaj estas ankaŭ homoj, en kiuj loĝas du animoj. Se eblus, ankaŭ el ili kreskus du arboj. Sed kiel diferencaj!
povas sorti pro liaj gefiloj du grandaj ĉagrenoj. Unu, se li povas doni nenion al ili, kvankam ili atendas, petas tion, ĉar li mem ne havas ion. La alia: li povus doni al ili ion kaj tion, ĉar li havas. Li ankaŭ pretiĝis por tio. Sed ili nenion malpli bezonas, ol ĝuste tion.
Ĉi lasta estas la pli granda ĉagreno!
estas la krono de la kreado. Kompreneble tiam ankoraŭ ne estis oro…
Dum ni ne tenas vicordon en la aferoj pri mono, neniam ni estos feliĉaj. Ni nome pli frue ellernas elspezi, ol perlabori. Ĉi lastan pluraj eĉ ne volas ellerni. Estas kompreneble.
Kiu lernus abocon en studentaĝo?
Nian ĉaron povas ŝarĝi iu ajn, nian konsciencon nur ni mem. Nian sarĝitan ĉaron povas tiri kaj nia azeno, kaj nia ĉevalo, sed nian konsciencon ni mem devas tiri!
Kial kuraĝas ankaŭ la apopleksio frapi nur troaĝajn kaj malsanajn? Ĉu ĝi eble timas, ke iu sana, juna refrapas?!
gluiĝus nur tioma malpuro, kiom ĝi kunprenas pasante de mano al mano, estus nenio malbona. Sed ĉi tio estas tiom rilate al tio, kio nevideble postiras ĝin, kiom por riĉegulo la poŝmono ĉiam havata ĉemane rilate al lia potenca – mem li ne scias – kioma havaĵo.
Kaj servisto, kaj mastro malofte povas esti grasaj – per la sama nutro…
La vivo estas eterna zorgo. Dum ne estas mono: por ĝi, kiam ĝi estas: pro ĝi.
al iu en lia subita monembaraso dek filerojn, vi povas esperi pli grandan dankon, ol se vi savus lin el Danubo.
Ĉi lastan aferon li sentas nome memkomprenebla devo homa, kaj eĉ ĝoju, ke li ne postulas ion de vi, nur ĉar li helpis vin al la gloro de vivosavo!
ŝajnas nur supraĵa afero. Sed se ĝi fontas ne el nia sango, ĝi aspektas sur ni, kiel ĉevaljungaĵo sur bovo!
ne frato aŭ parenco rapidas helpe al ni, sed amiko aŭ fremdulo. Ni ne ĉagreniĝu pro tio. Ni observu: se ni lamiĝas je la maldekstra gambo, por bastono etendiĝas ne nia maldekstra, sed dekstra mano.
Ĉu vi jam vidis arbron – kiel ajn grandan – kiu la gutojn falantajn el la ĉielo lasis fali ne sur la proprajn radikojn, sed sur tiujn de najbaraj arboj?!
Ekzistas homoj, kiuj sentas sian plenaĝecon nur inter neplenaĝaj. Tial ili klopodas trakti ĉiun kiel neplena ĝulon.
La grandeco de homo mezureblas plej bone per la eltenitaj plagoj. Se iu mortas pro iu plago, li estas malfeliĉa, se li eltenas ĝin: heroo. Oni ne devas timi plagojn. Ankaŭ ili estas bagatelaj aferoj homaj. Ili mildiĝas pli-malpli frue je utilaj spertoj perdintaj sian forton, kaj poste karaj rememoroj!
estas mola, silkeca kuseno. Okazas, ke la feliĉo klinas sian kapon sur ĝin por ripozi (por minutetoj), okazas, ke la sorto enpikas sian pinglon en ĝin. (Kutime por pli longa tempo, eventuale forgesante ĝin tie…)
Kun kia rajto ni malestimas la bestojn? Kaj se ne, kial ni frapas fiere la bruston, se iun aŭ alian econ de ili ni pene-ŝvite povis ellerni?
La flugadon ni ja lernas de la stulta birdo, la fidelecon de la odoraĉa hundo kaj la mildecon de la malsaĝaj kolomboj ktp…
La ricevitaj vundoj faras nin kelkfoje modestaj, la donitaj ĉiam tromemfidaj.
se ĝi havas bonan sorton, fariĝas aŭ impertinenteco, aŭ orgoljo – laŭ tio, ĉu ĝi sentas sin stari super aŭ sub ni.
Se li restis, ĉiuj lin savis. Se li mortis, neniu lin mortigis.
Riproĉi ĉiu povas, kompreni nur malmultaj, pardoni eble kelkaj, ami apenaŭ iu…
Kiu – estante stulta – vestas sin elegante en frakon, vestas ne sin mem, sed nur sian stultecon. Li mem pli nuda staras antaŭ la saĝaj frakitoj, ol se li malvestus sin.
La neinda, vanta kostumo cetere fariĝas pli-malpli frue trudjako.
La erarojn de aliuloj estas pli facile distrumpeti, ol toleri, eĉ pardoni. La erarojn de aliuloj ĉiuj volas eĉ korekti, la proprajn neniu volas – eĉ nur kredi!
La Homo krias en la arbaron: ”Estas multaj kurbaj arboj!”
Kaj la Arbaro re: ”Estas malmultaj rektaj homoj!”
tiu neniam estas sufiĉe proksime al ni; kiun ni malamas, de tiu neniam ni povas estis sufiĉe malproksime!
tiun plion da estimo, respekto aŭ honesto, je kiu certaj homoj postulas al si pli de aliuloj, ol kiom al ili juste ŝuldiĝus, evidentiĝus, ke ĉi tiu precize egalas al tiom, kiom ĉi tiuj koncerne la samajn aferojn restas ĉiam al ĉiuj ŝuldaj.
– Se mi plenkreskos, mi fariĝos florvendistino, – diras la violo.
– Mi politikisto, – diras la sunfloro.
Kiel tiel multaj ceteraj aferoj en la mondo, ankaŭ la homoj estas nur duspecaj. Tiaj, kiuj pli-malpli konsideras aliulojn stultuloj, kaj tiaj, kiuj pli-malpli konsideriĝas de aliuloj stultuloj.
Ankaŭ la limakoj estas, kiel la homoj. Iuj vestas sin tiom, ke eĉ sian domon ili metas sur sin, kaj aliaj iras nure nudaj…
Ankaŭ la fungoj estas, kiel la homoj. Ili havas pli grandan ĉapelon, ol kapon!
Se vi volas ekscii pri iu: ĉu li estas ŝafo aŭ porko, ne sufiĉas sidigi lin al via tablo. Vi devas viziti kun li ankaŭ flakaĉojn.
Se li povas trankvile preteriri ilin, eble li estas ŝafo; sed se li enrulas sin: tute certe li estas porko.
Kiuj staras super ni, tiujn ni rekonas; kiuj estas subigitaj al ni, tiujn ni amas. Sed se iu eble aŭdacus egali nin, nu, kun tiu ni baldaŭ aranĝus la finkonton!
La marmoro ne fendiĝas, dum oni ĉizas en ĝian korpon la litervundojn; sed ankaŭ ne cikatriĝas ĝiaj vundoj pro la surŝmiritaj orfarbo.
Se ĝi kreskigas belajn, kolorriĉajn flugilojn, ni inklinas estimi eĉ la raŭpon papilio…
La kokino estas, kiel la homo. Kion ĝi trovas amasigita, tion ĝi dispiedfrapas; kion disŝutita, tion ĝi popece kolektadas!
Ni ne riproĉu ilin. Ne nur la homoj faras ĉion por ŝajnigo: ankaŭ la lago klopodas teni glata nur sian surfacon, per sia subo ĝi ĉiam adaptiĝas al la tereno…
Ekzistas tondifinaj kaj mezurdifinaj homoj. Sed kompreneble kutime ne en unu persono.
Li estas tia homo… ke eĉ lia ombro estas blanka!
Ne ĉiuj korvoj estas nigraj. Sed kadavron ankaŭ la blanka korvo surflugas.
La homo kapablas flati, profunde kliniĝadi, eĉ mortigi, nur por povi pavumi en silko: la krizalido povus loĝi en silkokastelo, kaj tamen ĝi elvenas el ĝi!
Ne ĉiam la mielvoĉa, belvorta homo estas bona.
Derompu la pompajn flugilojn de via papilio, kaj restos al vi la nura raŭpo…
Ankaŭ la elementoj ne estas tiel kruelaj, kiel la homoj. La fulmo batas arbon nur unufoje.
Malfacile estas ne – trapaŝi la soljon, sed klini la kapon antaŭ la lintelo.
Ni rigardo fiksiĝas al iu ŝtupo, nur ĝis ni atingas ĝin per la piedo. Tiam ĝi transiras al alia.
Ankaŭ la bovino estas por ni kara bovineto, dum ĝi donas lakton. Sed tuj kiam ĝi ne plu donas lakton, ĝi nomiĝas plej ofje nur maljuna bovo.
La homoj estas dankaj ne pro, ke vi pruntedonas al ili, sed ke vi ne prunteprenas de ili.
La fideleco estas tiel kortuŝa virto, ke ni aprecas ĝin ankaŭ tiam, se iu praktikas ĝin rilate al ia stultaĵo.
Kiel multajn homojn, pri kiuj jam evidentiĝis ia friponaĵo, ne salutas tiu, pri kiu eĉ pli grandaj friponaĵoj ankoraŭ ne evidentiĝis!
 |
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2023 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.