Mi pensas pri reĝo Karlo la dekdua, kaj mi provas kompreni, kiel oni amis kaj timis lin.

Ĉar mi scias, ke foje okazis en iu el la lastaj jaroj de lia vivo, ke li venis en la preĝejon de Karlstad meze en diservo.

Li venis al la urbo rajdante, sola kaj ne atendita, kaj ĉar li sciis, ke estas diservo, li lasis la ĉevalon ekster la preĝeja pordo kaj eniris la grandan vojon tra la vestiblo kiel ĉiu alia.

Veninte interne de la pordo, li tamen tuj vidis, ke la pastro jam staras sur la katedro, kaj por ne ĝeni lin li restis, kie li estis. Li eĉ ne serĉis lokon en benko, sed starigis sin kun la dorso kontraŭ pordofosto kaj aŭskultis.

Sed kvankam li venis tiel nerimarkite, kaj kvankam li restis tiel trankvila en la krepusketo sub la galerio, tamen estis iu en la plej malantaŭa benko, kiu rekonis lin. Eble estis maljuna soldato, perdinta brakon aŭ kruron dum la militjaroj kaj sendita hejmen antaŭ Poltava, al kiu ŝajnis, ke la viro kun la suprenkombitaj haroj kaj la kurba nazo devas esti la reĝo. Kaj en la sama momento, kiam li rekonis lin, li ekstaris.

La najbaroj en la benko eble miris, kial li tiel faris, kaj tiam li flustris al ili, ke la reĝo estas en la preĝejo. Kaj neeviteble oni ekstaris laŭ la tuta benko, kiel oni kutimis fari, kiam la vortoj de Dio mem estis legataj de altaro aŭ katedro.

Poste la novaĵo disvastiĝis de benko al benko, kaj ĉiu homo, juna kaj maljuna, riĉa kaj malriĉa, malfortulo kiel sanulo, ĉiuj ekstaris.

Okazis tio, kiel dirite, en unu el la lastaj jaroj de la vivo de reĝo Karlo, kiam suferoj kaj kontraŭaĵoj jam komenciĝis, kaj eble troviĝis en la preĝejo eĉ ne unu homo, kiu ne perdis pro la agado de la reĝo karajn parencojn aŭ posedaĵon. Kaj se okaze iu ne havis kaŭzon plendi propraflanke, li ja bezonis nur pensi pri tio, ke la lando kuŝas malriĉigita, ke provincoj estas perditaj, kaj ke la tuta lando estas ĉirkaŭita de malamikoj.

Sed tamen, tamen. Oni bezonis nur aŭdi flustron, ke tiu viro, kiun oni multfoje malbenis, staras tie en la domo de Dio, por ke oni tuj stariĝu.

Kaj staranta oni restis. Neniu pensis, ke oni sidiĝu. Oni ne povis. La reĝo staris malantaŭe ĉe la pordo, kaj dum li staras, ĉiuj devas stari. Se iu estus eksidinta, li estus farinta al la reĝo malhonoron.

Eble estos longa prediko, sed tion oni devos toleri. Oni ne volas perfidi tiun homon, kiu staras ĉe la pordo.

Li cetere estis soldata reĝo kaj kutimiĝis al tio, ke liaj soldatoj volonte renkontas morton por li. Sed tie ĉi en la preĝejo li estis ĉirkaŭita de simplaj urbanoj kaj metiistoj, de ordinaraj svedaj viroj kaj virinoj, kiuj neniam atentis pri komanda vorto. Sed estis bezonata nur lia apero inter ili, por ke ili estu sub lia potenco. Ili estus sekvintaj lin kien ajn laŭ lia volo, ili estus donintaj al li, kion ajn li dezirus, ili kredis al li, ili adoris lin. En la tuta preĝejo ili dankis Dion pro tiu miraklofara viro, kiu estas reĝo de Svedujo.

Kiel dirite … mi provas pense vivigi tion al mi por kompreni, ke la amo al reĝo Karlo povis plenigi la tutan animon de homo, ke ĝi povis tiel fiksiĝi en malpetola kaj severa maljuna koro, ke ĉiuj homoj atendis, ke ĝi restos ankaŭ post la morto.

Vere, post la trovo, ke la ringo de la generalo estas ŝtelita, oni en la paroĥo Bro plej miris pro tio, ke iu kuraĝis fari tiun agon. Oni opiniis, ke amintajn virinojn, enterigitajn kun la fianĉiĝa ringo sur la fingro, la ŝtelistoj estus povintaj prirabi sen danĝero. Aŭ se patrino kuŝus en la mortodormo kun harbuklo de sia infano inter siaj manoj, oni povus sen timo tiri ĝin de ŝi, aŭ se patro estus metita en ĉerkon kun biblio kiel kapkuseno, oni povus verŝajne rabi ĝin de li sen puno por la krimulo. Sed estis nekomprenebla afero, ke homo, estu kiu ajn, kuraĝis rabi de la fingro de la mortinta generalo el Hedeby la ringon de Karlo la dekdua.

Kompreneble oni faris esplorojn, sed ili ne rezultigis trovon de la krimulo. La ŝtelisto venis kaj foriris en la mallumo de la nokto sen lasi postsignon, kiu povus gvidi la serĉantojn.

Kaj denove oni miris. Oni ja aŭdis pri mortintoj, kiuj nokton post nokto reaperis por montri farintojn de multe malpli grandaj krimoj.

Sed kiam oni fine eksciis, ke la generalo tute ne lasis la ringon al tia sorto, sed batalis por reakiri ĝin per la sama severa malindulgo, kiun li estus montrinta, se la ringo estus ŝtelita de li, dum li vivis, tiam neniu homo eĉ miretis. Neniu montris nekredemon, ĉar ĝuste tion oni atendis.