Serwis Edukacyjny
w I-LO w Tarnowie
obrazek

Materiały dla uczniów liceum

  Wyjście       Spis treści       Wstecz       Dalej  

obrazek

Autor artykułu: mgr Jerzy Wałaszek
Konsultacje: Wojciech Grodowski, mgr inż. Janusz Wałaszek

©2024 mgr Jerzy Wałaszek
I LO w Tarnowie

obrazek

Mikrokontrolery

ATtiny4/5/9/10

16 bitowy Licznik/timer

obrazek

Educational and Non-Profit Use of Copyrighted Material:

If you use Microchip copyrighted material solely for educational (non-profit) purposes falling under the “fair use” exception of the U.S. Copyright Act of 1976 then you do not need Microchip’s written permission. For example, Microchip’s permission is not required when using copyrighted material in: (1) an academic report, thesis, or dissertation; (2) classroom handouts or textbook; or (3) a presentation or article that is solely educational in nature (e.g., technical article published in a magazine).

https://www.microchip.com/about-us/legal-information/copyright-usage-guidelines

SPIS TREŚCI
Podrozdziały

obrazek

Cechy timera/licznika 0


do podrozdziału  do strony 

Przegląd

Moduł 16-bitowego timera/licznika umożliwia dokładne odmierzanie czasu w programie, zarządzanie zdarzeniami, generację przebiegów oraz pomiar czasu sygnałów. Poniżej przedstawiono uproszczony schemat blokowy 16-bitowego timera/licznika:

obrazek

Końcówki portów współpracujące z timerem/licznikiem 0 w mikrokontrolerach ATtiny4/5/9/10 są następujące:

Rejestry we/wy dostępne dla mikroprocesora, łącznie z bitami we/wy i końcówkami we/wy są pisane grubą czcionką na powyższym schemacie blokowym.  Większość odwołań do rejestrów i bitów w tym rozdziale jest zapisana w ogólnej postaci. Mała litera “n” zastępuje numer timera/licznika (dla mikrokontrolerów ATtiny4/5/9/10 numer ten zawsze wynosi 0), a mała litera "x" zastępuje kanał modułu wyjścia porównań. Jednakże w czasie używania definicji rejestrów i bitów w programie należy stosować ich precyzyjne postacie, np. TCNT0 przy dostępie do zawartości timera/licznika 0, itd..

Rejestry

Rejestr timera/licznika (TCNT0), rejestry Output Compare (OCR0A, OCR0B) i rejestr Input Capture (ICR0) są wszystkie rejestrami 16-bitowymi. Przy dostępie do rejestrów 16-bitowych należy postępować wg specjalnych procedur, które opisane są dalej w tym rozdziale. Rejestry sterujące timera/licznika (ang. Timer/Counter Control Registers, TCCR0A, TCCR0B) są 8-bitowe i nie posiadają ograniczeń przy dostępie przez mikroprocesor. Wszystkie sygnały żądań przerwań są widoczne w rejestrze znaczników przerwań od timera (ang. Timer Interrupt Flag Register, TIFR). Wszystkie przerwania są indywidualnie maskowane za pomocą rejestru maski przerwań timera (ang. Timer Interrupt Mask Register, TIMSK).  Na schemacie blokowym nie pokazano rejestrów TIFR i TIMSK.

Timer/Licznik może być taktowany wewnętrznie poprzez preskaler lub z zewnętrznego źródła zegara na końcówce T0. Moduł logiki wyboru zegara steruje wyborem źródła zegarowego oraz krawędzi sygnału, które będą używane przez timer/licznik  do zwiększania lub do zmniejszania jego wartości. Timer/licznik jest nieaktywny, jeśli nie wybrano żadnego źródła zegara. Wyjście z modułu logiki wyboru zegara jest opisane jako zegar timera (clkT0).

Podwójnie buforowane rejestry Output Compare (OCR0A, OCR0B) są porównywane z wartością timera/licznika przez cały czas. Wynik tego porównania może być używany przez generator przebiegu (ang. Waveform Generator) do generacji sygnału PWM lub sygnału o zmiennej częstotliwości na końcówcówkach Output Compare (OC0A, OC0B).  Zdarzenie Output Compare ustawi również znacznik Output Compare (OCF0A, OCF0B),  który może być użyty do generacji żądania przerwania Output Compare (ang. Output Compare interrupt request).

Rejestr Input Capture (ang. Input Capture Register) może zapamiętywać stan timera/licznika przy danym zdarzeniu zewnętrznym (wyzwalanym zboczem) na końcówce Input Capture (ICP0) lub na końcówkach komparatora analogowego (zobacz do rozdziału "Komparator analogowy"). Moduł Input Capture (ang. Input Capture unit) zawiera cyfrowy filtr reduktora szumów (ang. Noise Canceler), który minimalizuje szansę reakcji na szpilki szumu w sygnale wyzwalającym zdarzenie Input Capture.

Wartość TOP lub maksymalna wartość timera/licznika może w niektórych trybach pracy zostać zdefiniowana albo przez rejestr OCR0A, albo przez ICR0, albo przez wartości stałe. Gdy jest używany rejestr OCR0A jako wartość TOP w trybie PWM,  rejestr OCR0A nie może być stosowany do generowania wyjścia PWM. Jednakże wartość TOP będzie w tym przypadku podwójnie buforowana, co pozwoli ją zmieniać w trakcie pracy licznika. Jeśli jest potrzebna stała wartość TOP, to rejestr ICR0 może zostać użyty jako alternatywa, co uwolni rejestr OCR0A do użytku jako wyjście PWM.

Definicje

Poniższe definicje są intensywnie używane w dalszej części tego rozdziału:

Stała Opis
BOTTOM Licznik osiąga BOTTOM, gdy jego wartość staje się równa 0x0000
MAX Licznik osiąga MAX, gdy jego wartość staje się równa 0xFFFF (dziesiętnie 65535).
TOP Licznik osiąga TOP, gdy jego wartość staje się równa największej wartości
w sekwencji zliczania. Wartość TOP może być przypisana jako wartość stała
0xFFFF (MAX) lub wartość umieszczona w rejestrze OCR0A. Przypisanie to
jest zależne od trybu pracy licznika.

do podrozdziału  do strony 

Źródła zegarowe

Timer/licznik może być taktowany przez wewnętrzne lub zewnętrzne źródło zegarowe. Jest ono wybierane przez moduł wyboru zegara (ang. Clock Select logic), które jest sterowane bitami wyboru zegara (CS02:0) umieszczonymi w rejestrze B sterowania timerem/licznikiem (ang. Timer/Counter control Register B, TCCR0B).

Preskaler

Timer/licznik może być taktowany bezpośrednio przez zegar systemowy (przez ustawienie CS2:0 = 1). Zapewnia to najszybsze działanie z maksymalną częstotliwością zegara timera/licznika równej częstotliwości zegara systemowego (fCLK_I/O). Alternatywnie jako źródło zegarowe może zostać użyte jedno z czterech wyjść preskalera.

obrazek

Wyjścia preskalera dostarczają sygnały zegarowe o częstotliwościach: fCLK_I/O/8, fCLK_I/O/64, fCLK_I/O/256 i fCLK_I/O/1024.

Zerowanie preskalera

Preskaler pracuje niezależnie od modułu wyboru zegara dla timera/licznika i jest współdzielony z timerem/licznikiem Tn. Ponieważ na preskaler nie wpływa wybór zegara dla timera/licznika, stan preskalera może powodować różne implikacje w sytuacjach, gdzie jest używany zegar preskalera. Jeden z przykładów artefaktów preskalera występuje, gdy timer zostaje uaktywniony i taktowany przez przez preskaler (CS2:0 = 2, 3, 4 lub 5). liczba cykli zegarowych od momentu uaktywnienia timera do pierwszego zliczenia może wynieść od 1 do N+1 cykli zegara systemowego, gdzie N jest równe dzielnikowi preskalera (8, 64, 256 lub 1024). Możliwe jest użycie zerowania preskalera do synchronizowania timera/licznika z wykonywaniem programu.

Źródło zegara zewnętrznego

Źródło zewnętrznego sygnału zegarowego przyłożonego do końcówki T0 może być używane jako zegar dla timera licznika (clkTn). Stan końcówki T0 jest próbkowany w każdym cyklu zegara systemowego przez układ logiczny synchronizacji końcówki. Zsynchronizowany (próbkowany) sygnał jest następnie przekazywany do detektora zbocza. Poniższy rysunek pokazuje schemat blokowy układu logicznego synchronizacji i detektora zbocza dla końcówki T0. Rejestry są taktowane przy zboczu dodatnim (0 → 1) wewnętrznego zegara systemowego (clkI/O). Przerzutnik latch jest przezroczysty w górnym okresie wewnętrznego zegara systemowego.

Detektor zbocza generuje jeden impls clkT0 dla każdego dodatniego (CS2:0 = 7) lub ujemnego (CS2:0 = 6) zbocza, które wykrywa.

obrazek

Układ logiczny synchronizacji i detektora zbocza wprowadza opóźnienie od 2,5 do 3,5 cykli zegara systemowego od momentu pojawienia się zbocza na końcówce T0 do aktualizacji licznika. Włączanie i wyłączanie wejścia zegarowego musi być wykonywane, gdy T0 jest stabilne przynajmniej przez jeden cykl zegara systemowego, inaczej istnieje ryzyko generacji fałszywego impulsu zegarowego timera/licznika. Każdy półokres zewnętrznego zegara musi być dłuższy od jednego cyklu zegara systemowego, aby zapewnić poprawne próbkowanie. Należy zagwarantować, aby częstotliwość zegara zewnętrznego była mniejsza od połowy częstotliwości zegara systemowego (fExtClk < fclk_I/O/2) przy wypełnieniu 50%/50%. Ponieważ detektor zbocza wykorzystuje próbkowanie, to maksymalna częstotliwość zegara zewnętrznego, który może poprawnie wykryć, wynosi połowę częstotliwości próbkowania (częstotliwość Nyquista). Jednakże z powodu wahań częstotliwości zegara systemowego oraz jego wypełnienia spowodowanych przez tolerancje oscylatora (kryształu, rezonatora i kondensatorów), zaleca się, aby maksymalna częstotliwość źródła zegara zewnętrznego była mniejsza od fclk_I/O/2,5.

Źródło zegara zewnętrznego nie posiada preskalera.


do podrozdziału  do strony 

Moduł licznika

Głównym elementem 16-bitowego timera/licznika jest programowalny, 16-bitowy, dwukierunkowy moduł licznika. Poniższy rysunek przedstawia schemat blokowy licznika i jego otoczenie:

obrazek

Opis sygnałów (sygnały wewnętrzne):
Count zwiększa lub zmniejsza TCNT0 o 1.
Clear zeruje TCNT0 (ustawia wszystkie bity na 0).
Direction wybiera pomiędzy zwiększaniem a zmniejszaniem TCNT0 o 1.
clkT0 zegar timera/licznika.
TOP sygnalizuje, że TCNT0 osiągnął wartość maksymalną.
BOTTOM sygnalizuje, że TCNT0 osiągnął wartość minimalną (zero).

16 bitowy licznik jest odwzorowany w dwóch 8-bitowych komórkach pamięci we/wy: Counter High (TCNT0H) zawierającej górne 8 bitów licznika i Counter Low (TCNT0L) zawierającej dolne 8 bitów. Rejestr  TCNT0H może być adresowany jedynie pośrednio przez mikroprocesor. Gdy mikroprocesor uzyskuje dostęp do komórki TCNT0H pamięci we/wy, to faktycznie ma on dostęp do 8-bitowego rejestru tymczasowego (TEMP). Tymczasowy rejestr jest aktualizowany wartością TCNT0H, gdy zostanie odczytana wartość TCNT0L, i TCNT0H zostaje uaktualniony zawartością rejestru tymczasowego, gdy zostanie zapisana wartość TCNT0L. Pozwala to mikroprocesorowi odczytać całą zawartość 16-bitowego licznika w czasie jednego cyklu zegarowego poprzez 8-bitową magistralę danych. Ważne jest zwrócenie uwagi na fakt, iż istnieją specjalne przypadki zapisu do rejestru TCNT0, gdy licznik zlicza, które dadzą nieprzewidywalne wyniki. Te specjalne przypadki opisane są w tych podrozdziałach, gdzie są istotne.

W zależności od zastosowanego trybu pracy licznik jest zerowany, zwiększany lub zmniejszany przy każdym impulsie zegara timera (clkT0). Zegar clkT0 może być generowany przez zewnętrzne lub wewnętrzne źródło zegarowe, wybierane bitami wyboru zegara (ang.  Clock Select bits, CS02:0). Jeśli żadne źródło zegarowe nie jest wybrane (CS02:0 = 0), to timer jest zatrzymany. Jednakże wartość TCNT0 może być modyfikowana przez mikroprocesor niezależnie od obecności sygnału clkT0. Zapisy ze strony mikroprocesora posiadają pierwszeństwo w stosunku do wszystkich operacji zerowania licznika lub zliczania.

Sekwencja zliczania określana jest przez ustawienie bitów trybu generacji przebiegu (ang. Waveform Generation mode bits, WGM03:0) zlokalizowanych w rejestrach A i B sterujących timera/licznika (TCCR0A i TCCR0B).

Istnieje bliski związek pomiędzy zachowaniem się licznika (zliczaniem) a sposobem generacji przebiegów na wyjściach porównań (ang. Output Compare outputs, OC0x). Więcej na ten temat znajdziesz w podrozdziale "Tryby Działania".

Znacznik przepełnienia timera/licznika (ang. Timer/Counter Overflow Flag, TOV0) jest ustawiany zgodnie z trybem działania wybranym przez bity WGM03:0. TOV0 może zostać wykorzystany do generacji przerwania dla mikroprocesora.


do podrozdziału  do strony 

Moduł Input Capture

W tym podrozdziale pojawia się termin angielski Input Capture. Pierwotnie próbowałem go przetłumaczyć jako Rejestracja Wejścia, lecz po namyśle postanowiłem pozostawić oryginalne brzmienie. Termin ten oznacza reakcję na zdarzenia, które mogą się pojawić w trakcie pracy mikrokontrolera. Reakcja ta polega na zapisaniu czasu wystąpienia tego zdarzenia, czyli na Rejestracji Czasu Zdarzenia. Odbywa się to w ten sposób, iż w momencie wykrycia zdarzenia (np. zmiany poziomu sygnału na określonej końcówce mikrokontrolera) następuje zapamiętanie w osobnym rejestrze stanu timera/licznika (stąd termin Capture, który po angielsku oznacza "przechwycenie" lub "zarejestrowanie"). Stan ten jest znacznikiem czasu (ang. time-stamp), w którym wystąpiło zdarzenie i może być w różny sposób wykorzystywany w aplikacji.

Timer/licznik zawiera moduł Input Capture (ang. Input Capture unit), który może rejestrować zewnętrzne zdarzenia przez nadanie im znaczników czasu oznaczających czas ich wystąpienia. Sygnał zewnętrzny oznaczający zdarzenie lub wiele zdarzeń można przyłożyć do końcówki ICP0.

Znaczniki czasu mogą następnie być używane do wyliczania częstotliwości, wypełnienia oraz innych cech zastosowanego sygnału. Alternatywnie znaczniki czasu można wykorzystać do utworzenia dziennika zdarzeń.
Moduł Input Capture jest zilustrowany na poniższym rysunku. Na szaro zaznaczono elementy, które nie są bezpośrednio częścią tego modułu. Mała litera "n" w nazwach rejestru i bitów oznacza numer timera/licznika (w mikrokontrolerach posiadających kilka takich komponentów).

obrazek

Gdy pojawia się zmiana poziomu logicznego (zdarzenie) na końcówce Input Capture (ang Input Capture pin, ICP0) lub alternatywnie na wyjściu komparatora analogowego (ang. Analog Comparator output, ACO), a zmiana ta jest zgodna z ustawieniem detektora zbocza, to zostanie wyzwolone nagranie stanu licznika. W trakcie rejestracji 16-bitowa wartość licznika (TCNT0) zostaje zapisana w rejestrze Input Capture (ang. Input Capture Register, ICR0). Znacznik Input Capture (ang. Input Capture Flag, ICF0) zostaje ustawiony w tym samym cyklu zegara systemowego, gdy wartość TCNT0 jest kopiowana do rejestru ICR0 Register. Jeśli zostanie to włączone (ICIE0 = 1), to znacznik ICF0  generuje przerwanie Input Capture (ang. Input Capture interrupt). Znacznik ICF0 zostaje automatycznie wyzerowany, gdy to przerwanie jest wykonywane. Alternatywnie znacznik ICF0 może zostać wyzerowany programowo przez zapisanie logicznego 1 (nie 0) do jego bitu w komórce we/wy.

Odczytywanie 16-bitowej wartości w rejestrze Input Capture (ICR0) jest wykonywane przez odczytanie najpierw młodszego bajta (ICR0L), a później starszego (ICR0H). Gdy młodszy bajt zostaje odczytany, starszy bajt zostaje skopiowany do rejestru tymczasowego (TEMP). Gdy mikroprocesor odczytuje adres we/wy ICR0H I/O, to otrzyma dostęp do rejestru TEMP.
Rejestr ICR0 może być zapisywany jedynie w trybie generacji przebiegu, który wykorzystuje rejestr ICR0 do definiowania wartości TOP (wartość górna, maksymalna) dla licznika. W takim przypadku bity trybu generacji przebiegu (ang. Waveform Generation mode  bits, WGM03:0) muszą być ustawione, zanim wartość TOP będzie mogła być wpisana do rejestru ICR0. Przy zapisywaniu rejestru ICR0 starszy bajt musi być wpisany do komórki we/wy ICR0H przed wpisaniem młodszego bajta do ICR0L. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w podrozdziale "Dostęp do rejestrów 16-bitowych".

Źródło wyzwalania Input Capture

Głównym źródłem wyzwalania dla modułu Input Capture jest końcówka Input Capture (ICP0):

obrazek

Timer/licznik 0 może alternatywnie wykorzystywać wyjście z komparatora analogowego jako źródło wyzwalania dla modułu Input Capture. Komparator analogowy zostaje wybrany jako źródło wyzwalające przez ustawienie bitu Input Capture komparatora analogowego (ang. Analog Comparator Input Capture, ACIC) w rejestrze sterowania i stanu komparatora analogowego (ang. ACSR – Analog Comparator Control and Status Register). Bądź świadomy faktu, iż zmiana źródła wyzwalającego może wyzwolić nagranie stanu licznika. Z tego powodu znacznik Input Capture musi zostać wyzerowany po takiej zmianie.

Zarówno końcówka Input Capture (ICP0) jak i wyjście komparatora analogowego (ACO) są próbkowane tym samym sposobem, co końcówka T0. Detektor zbocza jest również identyczny. Jednakże, gdy zostanie włączony reduktor szumu, przed wejście detektora zbocza zostaje wstawiona dodatkowa sieć logiczna, która zwiększa opóźnienie do czterech cykli zegara systemowego. Zwróć uwagę, że wejście reduktora szumów i detektora zbocza jest zawsze uaktywnione, o ile timer/licznik nie zostanie ustawiony do pracy w trybie generacji przebiegu, który wykorzystuje rejestr ICR0 do definiowania wartości TOP.

Zdarzenie Input Capture może być wyzwolone programowo przez sterowanie portem końcówki ICP0.

Reduktor szumów

Reduktor szumów poprawia odporność na zakłócenia poprzez zastosowanie prostego schematu filtracji cyfrowej. Wejście reduktora szumów monitoruje cztery kolejne próbki i wszystkie muszą być równe, aby zmieniło się wyjście, które z kolei wykorzystuje detektor zbocza. Reduktor szumów jest włączany przez ustawienie bitu reduktora szumów dla Input Capture (ang. Input Capture Noise Canceler, ICNC0) w rejestrze B sterowania timerem/licznikiem (ang. Timer/Counter Control Register B, TCCR0B). Gdy zostanie włączony, reduktor szumów wprowadza dodatkowe cztery cykle zegara systemowego opóźnienia od zmiany wejścia do aktualizacji rejestru ICR0. Reduktor szumów wykorzystuje zegar systemowy i dlatego nie wpływa na niego preskaler.

Używanie modułu Input Capture

Głównym wyzwaniem przy używaniu modułu Input Capture jest przydział wystarczającej mocy obliczeniowej procesora do obsługi nadchodzących zdarzeń. Czas pomiędzy dwoma kolejnymi zdarzeniami jest krytyczny. Jeśli procesorowi nie uda się odczytać zarejestrowanej wartości w rejestrze ICR0 przed wystąpieniem następnego zdarzenia, rejestr ICR0 zostanie nadpisany nową wartością. W tym przypadku wynik rejestracji będzie niepoprawny.

Gdy używane jest przerwanie Input Capture, rejestr ICR0 powinien być odczytany najszybciej jak to jest możliwe w procedurze obsługi przerwania. Chociaż przerwanie Input Capture posiada względnie wysoki priorytet, to maksymalny czas reakcji na to przerwanie zależy od maksymalnej liczby cykli zegarowych zużytych na obsługę pozostałych żądań przerwania.

Nie zaleca się używania modułu Input Capture w jakimkolwiek trybie pracy, gdy aktywnie jest zmieniana wartość TOP (rozdzielczość) podczas zliczania.

Pomiar współczynnika wypełnienia sygnału zewnętrznego wymaga zmiany zbocza wyzwalającego po każdej rejestracji. Zmiana wykrywania zbocza musi być wykonana tak szybko jak tylko jest to możliwe po odczycie rejestru ICR0. Po zmianie zbocza musi być programowo wyzerowany znacznik Input Capture (ICF0) przez zapis logicznej jedynki do jego bitu w komórce we/wy.

Jeśli mierzona jest jedynie częstotliwość, to zerowanie znacznika ICF0 nie jest wymagane przy wykorzystywaniu przerwań.


do podrozdziału  do strony 

Moduły Output Compare

Tutaj występuje termin Output Compare, który jest jakby "odwrotnością" terminu Input Capture. Otóż ten drugi rejestruje czas zmiany sygnału na wybranej końcówce mikrokontrolera, natomiast Output Compare zmienia stan wybranej końcówki, jeśli wewnętrzny licznik odmierzy odpowiedni czas. Odbywa się to w ten sposób, iż stan licznika jest porównywany z rejestrem przechowującym znacznik czasu. Gdy licznik osiągnie wartość znacznika czasu, występuje zgodność porównania i w tym momencie mikrokontroler może wykonać różne operacje, np. zmienić stan określonej końcówki. Pozwala to generować różne przebiegi czasowe. Ponieważ nie spotkałem dobrego tłumaczenia dla terminu Output Compare, postanowiłem go zachować w oryginalnej postaci.

16-bitowy komparator ciągle porównuje stan timera/licznika TCNT0 z rejestrem Output Compare (OCR0x). Jeśli TCNT0 jest równy OCR0x, komparator sygnalizuje zgodność. Zgodność ustawi znacznik Output Compare (OCF0x) przy następnym cyklu zegarowym timera. Jeśli włączone (OCIE0x = 1), to znacznik Output Compare wygeneruje przerwanie Output Compare. Znacznik OCF0x jest automatycznie zerowany, gdy przerwanie zostanie wykonane. Alternatywnie znacznik OCF0x można wyzerować programowo przez zapis logicznej jedynki do jego bitu w komórce we/wy. Generator przebiegu używa sygnału zgodności do generowania sygnału wyjściowego zgodnie z trybem pracy ustawionym przez bity trybu generacji przebiegu (ang. Waveform Generation mode, WGM03:0) oraz bity trybu Compare Output (ang. Compare Output mode bits, COM0x1:0). Sygnały TOP i BOTTOM są używane przez generator przebiegu do obsługi specjalnych przypadków wartości końcowych w niektórych trybach pracy (zobacz do podrozdziału "Tryby pracy").

Specjalna funkcja modułu A Output Compare pozwala zdefiniować wartość TOP dla  timera/licznika (tj. rozdzielczość licznika). Jako dodatek do rozdzielczości licznika, wartość TOP definiuje czas okresu dla przebiegów generowanych w generatorze przebiegów.

Poniższy obrazek przedstawia schemat blokowy modułu Output Compare. Mała litera “n” w nazwach rejestrów i bitów oznacza numer modułu (n = 0 dla timera/licznika 0), a “x” oznacza moduł Output Compare (A/B). Elementy schematu blokowego nie będące bezpośrednio częścią modułu Output Compare są pokolorowane na szaro.

obrazek

Rejestr OCR0x jest podwójnie buforowany przy korzystaniu z wszystkich dwunastu trybów modulacji szerokości impulsu (ang. Pulse Width Modulation, PWM). W trybach normalnym (ang Normal mode) i zerowania timera przy zgodności porównania (ang. Clear Timer on Compare mode, CTC) podwójne buforowanie jest wyłączone. Podwójne buforowanie synchronizuje uaktualnienia zawartości rejestru porównań OCR0x albo do wartości TOP, albo do wartości BOTTOM sekwencji zliczania. Synchronizacja zapobiega pojawianiu się impulsów PWM o złej długości lub niesymetrycznych, a w ten sposób zapewniając bezbłędny przebieg wyjściowy.

Dostęp do rejestru OCR0x może wydawać się skomplikowany, lecz tak nie jest. Gdy włączone jest podwójne buforowanie, mikroprocesor ma dostęp do rejestru buforowego OCR0x, a jeśli podwójne buforowanie jest wyłączone, to mikroprocesor będzie posiadał bezpośredni dostęp do OCR0x. Zawartość rejestru OCR0x (bufora lub właściwego rejestru) jest zmieniana tylko przez operację zapisu (timer/licznik nie uaktualnia tego rejestru automatycznie, jak w przypadku TCNT0 i ICR0). Dlatego OCR0x nie jest odczytywany poprzez górny bajt rejestru tymczasowego (TEMP). Jednakże dobra praktyką jest odczyt najpierw dolnego bajta, jak to jest przy dostępie do innych rejestrów 16-bitowych. Zapis rejestrów OCR0x musi być dokonywany poprzez rejestr TEMP, ponieważ porównywane są ciągle wszystkie 16 bitów. Górny bajt (OCR0xH) musi być zapisany najpierw. Gdy zapisywany jest górny bajt w komórce we/wy przez mikroprocesor, to zapisana wartość trafia do rejestru TEMP. Gdy następnie zostaje zapisany dolny bajt (OCR0xL) do 8 dolnych bitów, to górny bajt zostanie skopiowany do 8 górnych bitów albo bufora OCR0x, albo rejestru porównawczego OCR0x w tym samym cyklu zegara systemowego.
Więcej informacji znajdziesz w podrozdziale "Dostęp do rejestrów 16-bitowych".

Wymuszone Output Compare

W trybach nie generujących przebiegu PWM wyjście zgodności porównania z komparatora może zostać wymuszone przez zapis jedynki do bitu wymuszenia Output Compare (ang. Force Output Compare bit, 0x). Wymuszenie zgodności porównania nie ustawi znacznika OCF0x, ani nie wyzeruje/przeładuje timera, lecz końcówka OC0x zostanie uaktualniona tak, jakby wystąpiła rzeczywista zgodność porównania (ustawienie bitów COM01:0 definiuje, czy końcówka  OC0x jest ustawiana, zerowana lub zmienia stan na przeciwny).

Blokowanie zgodności porównania przez zapis do TCNT0

Wszystkie zapisy przez mikroprocesor do rejestru TCNT0 będą blokowały każdą zgodność porównania, która pojawi się w następnym cyklu zegara timera, nawet, jeśli timer został zatrzymany. Cecha ta pozwala zainicjować OCR0x na tę samą wartość co TCNT0 bez wyzwolenia przerwania, gdy zostanie włączony zegar timera/licznika.

Używanie modułu Output Compare

Ponieważ zapis do TCNT0 w dowolnym trybie pracy zablokuje zgodności porównań na jeden cykl zegara timera, istnieje ryzyko związane ze zmianą TCNT0, gdy korzysta się z modułu Output Compare, niezależnie od tego, czy timer/licznik pracuje lub nie pracuje. Jeśli wartość wpisana do TCNT0 jest równa wartości OCR0x, to zgodność porównania zostanie przegapiona, co da w wyniku niepoprawną generację przebiegu. Nie wpisuj do TCNT0 wartości równej TOP w trybach PWM ze zmiennymi wartościami TOP. Zgodność porównania dla TOP zostanie zignorowana i licznik będzie kontynuował zliczanie do 0xFFFF. Podobnie, nie wpisuj do TCNT0 wartości równej BOTTOM, gdy licznik zlicza w dół. Ustawienie OC0x powinno być wykonane przed ustawieniem w rejestrze kierunku danych (ang. Data Direction Register) wyjścia dla końcówki portu. Najprostszym sposobem ustawienia wartości OC0x jest skorzystanie z bitów strobujących wymuszania Output Compare (0x) w trybie normalnym. Rejestr OC0x zachowuje swą zawartość nawet przy zmienianiu trybów generacji przebiegu.

Bądź świadomy, iż bity COM0x1:0 nie są podwójnie buforowane wraz z wartością porównania. Zmiana bitów COM0x1:0 odniesie natychmiastowy skutek.


do podrozdziału  do strony 

Moduł wyjścia zgodności porównania

obrazek

Bity trybu wyjścia porównania (ang. Compare Output Mode bits, COM0x1:0) posiadają dwie funkcje. Po pierwsze, generator przebiegu wykorzystuje bity COM0x1:0 do definiowania stanu końcówki wyjścia porównania (OC0x) przy kolejnej zgodności porównania. Po drugie, bity COM0x1:0 kontrolują źródło wyjściowe dla końcówki OC0x. Obrazek poniżej pokazuje uproszczony schemat sieci logicznej, na którą oddziałuje ustawienie bitów COM0x1:0. Rejestry we/wy, bity we/wy i końcówki we/wy na tym obrazku opisane są tłustym drukiem. Pokazane są tylko te elementy ogólnych rejestrów sterowania portami we/wy (DDR i PORT), na które wpływają bity COM0x1:0. Przy odwołaniu do stanu OC0x, odwołanie to dotyczy wewnętrznego rejestru OC0x, nie końcówki OC0x. Jeśli wystąpi reset, to rejestr OC0x zostanie wyzerowany.

Moduł wyjścia zgodności porównania (ang. Compare Match Output Unit) w trybie nie związanym z PWM

obrazek

Ogólna funkcja portu we/we zostaje przejęta przez Output Compare (OC0x) z generatora przebiegu, jeśli dowolny z bitów COM0x1:0 jest ustawiony. Jednakże kierunek końcówki OC0x (wejście lub wyjście) jest wciąż kontrolowany przez rejestr kierunku danych (DDR) dla tej końcówki portu. Bit portu kierunku danych dla końcówki OC0x (DDR_OC0x) musi być ustawiony jako wyjście, zanim wartość OC0x stanie się widoczna na końcówce. Funkcja przejmowania jest niezależna od trybu pracy generatora przebiegu, lecz istnieją pewne wyjątki, które opisane są dalej w tym rozdziale.
Zasada działania sieci logicznej dla końcówki Compare Output pozwala na inicjalizację stanu OC0x przed uaktywnieniem wyjścia. Zwróć uwagę, że niektóre z ustawień bitów COM0x1:0 są zarezerwowane tylko dla pewnych trybów pracy. Zobacz do podrozdziału "Opis Rejestrów".

Bity COM0x1:0 nie wpływają na moduł Input Capture.

Tryb Output Compare i generacja przebiegu

Generator przebiegu wykorzystuje bity COM0x1:0 w różny sposób w trybach: normalnym, CTC i PWM . We wszystkich trybach ustawienie COM0x1:0 = 0 informuje generator przebiegu, że żadne działanie nie ma być wykonywane na rejestrze OC0x przy następnej zgodności porównania.
Zmiana stanu bitów COM0x1:0 wpłynie na pierwszą zgodność porównania po zapisaniu tych bitów. Dla trybów różnych od PWM działanie może być natychmiast wymuszone za pomocą bitów strobujących FOC0x.


do podrozdziału  do strony 

Tryby pracy

Tryb pracy, tj. zachowanie się timera/licznika i końcówek wyjścia porównania, jest zdefiniowany przez kombinację bitów trybu generacji przebiegu (WGM03:0) oraz bitów trybu Compare Output (COM0x1:0). Bity trybu Compare Output nie wpływają na sekwencję zliczania, natomiast bity trybu generacji przebiegu wpływają na nią. Bity  COM0x1:0 kontrolują, czy generowane wyjście PWM ma być zaprzeczone, czy nie (ang. inverted lub non-inverted PWM). Dla trybów różnych od trybów PWM bity COM0x1:0 kontrolują, czy sygnał wyjściowy powinien być ustawiany na 1, zerowany lub zmieniany na przeciwny (0 → 1, 1 → 0) przy zgodności porównania (“Moduł wyjścia zgodności porównania").

Tryb normalny

Najprostszym trybem pracy jest tryb normalny (ang. Normal Mode, WGM03:0 = 0). W tym trybie kierunek zliczania jest zawsze w górę (stan licznika sie zwiększa przy każdym impulsie zegarowym) i nie jest wykonywane żadne zerowanie licznika. Licznik po prostu się przewija, gdy osiąga swoją maksymalną wartość 16-bitową (MAX = 0xFFFF), a później startuje ponownie od wartości BOTTOM (0x0000). W trybie normalnym znacznik przepełnienia timera/licznika (ang. Timer/Counter Overflow Flag, TOV0) zostanie ustawiony w tym samym cyklu zegarowym, gdy TCNT0 osiąga wartość zero. Znacznik TOV0 w tym przypadku zachowuje się jak 17-ty bit z tym wyjątkiem, że jest tylko ustawiany, nie zerowany. Jednakże w połączeniu z przerwaniem od przepełnienia timera (ang. timer overflow interrupt), które automatycznie zeruje znacznik TOV0, rozdzielczość timera może zostać zwiększona programowo. Nie ma specjalnych przypadków do rozważenia w trybie normalnym, nowa wartość dla licznika może zostać wpisana w dowolnym momencie.

W trybie normalnym używanie modułu Input Capture jest łatwe. Jednakże postaraj się przestrzegać, aby maksymalny interwał pomiędzy zdarzeniami zewnętrznymi nie przekraczał rozdzielczości licznika. Jeśli interwał pomiędzy dwoma zdarzeniami zewnętrznymi jest zbyt długi, musi zostać użyte przerwanie od przepełnienia timera lub preskaler, aby poszerzyć rozdzielczość  modułu rejestracji zdarzeń.

Moduły Output Compare mogą być użyte do generowania przerwań w określonych momentach czasu. Używanie Output Compare do generacji przebiegów w trybie normalnym nie jest zalecane, ponieważ zabiera to zbyt wiele czasu mikroprocesora.

Tryb zerowania timera przy zgodności porównania (CTC)

W trybie zerowania timera przy zgodności porównania (ang. Clear Timer on Compare, CTC)  (WGM03:0 = 4 lub 12), rejestr OCR0A lub rejestr ICR0 jest używany do manipulowania rozdzielczością licznika. W trybie CTC licznik jest zerowany, gdy jego wartość (TCNT0) zrówna się albo z OCR0A (WGM03:0 = 4), albo z ICR0 (WGM03:0 = 12). Rejestr OCR0A lub ICR0 definiuje wartość szczytową dla licznika, a stąd również jego rozdzielczość. Ten tryb zapewnia większą kontrolę nad częstotliwością wyjścia zgodności porównania. Upraszcza również operację zliczania zdarzeń zewnętrznych.

Wykres czasowy dla trybu CTC jest pokazany na poniższym rysunku. Wartość licznika (TCNT0) zwiększa się aż do pojawienia się zgodności porównania albo z OCR0A, albo z ICR0, a wtedy licznik (TCNT0) jest zerowany.

Tryb CTC, wykres czasowy
obrazek

Przerwanie może zostać wygenerowane za każdym razem, gdy wartość licznika osiąga wartość TOP przy użyciu albo znacznika OCF0A, albo ICF0, zgodnie z rejestrem używanym do definiowania wartości TOP. Jeśli to przerwanie jest uaktywnione, to procedura jego obsługi może zostać użyta do uaktualniania wartości TOP. Jednakże zmiana TOP na wartość bliską BOTTOM przy uruchomionym liczniku bez preskalera lub z małą wartością podziału preskalera musi być dokonywana ostrożnie, ponieważ tryb CTC nie posiada opcji podwójnego buforowania. Jeśli nowa wartość wpisana do OCR0A lub ICR0 jest niższa od bieżącej wartości TCNT0, licznik przegapi zgodność porównania. W takim przypadku będzie on musiał zliczać do swojej wartości maksymalnej (0xFFFF) i przewinąć się do 0x0000, zanim wystąpi zgodność porównania. W wielu przypadkach taka cecha jest niepożądana. Alternatywą będzie wtedy użycie szybkiego trybu PWM, wykorzystując OCR0A do definiowania TOP (WGM03:0 = 15), ponieważ OCR0A jest wtedy podwójnie buforowany.
Przy generowaniu przebiegu wyjściowego w trybie CTC wyjście OC0A może zostać ustawione na zmianę swojego poziomu logicznego przy każdej zgodności porównania przez ustawienie bitów trybu Compare Output na tryb zmiany (COM0A1:0 = 1). Wartość OC0A nie będzie widoczna na końcówce portu aż do ustawienia kierunku danych na wyjście (DDR_OC0A = 1). Generowany przebieg będzie posiadał maksymalną częstotliwość f0A = fclk_I/O/2, gdy OCR0A jest ustawione na zero (0x0000). Częstotliwość przebiegu jest zdefiniowana wzorem:

obrazek

Zmienna N reprezentuje współczynnik preskalera (1, 8, 64, 256 lub 1024).

Tak samo jak w trybie normalnym znacznik TOV0 flag jest ustawiany w tym samym cyklu zegara timera, gdy licznik zmienia stan z MAX na 0x0000.


Szybki tryb PWM

Szybki tryb PWM (ang. fast Pulse Width Modulation mode) (WGM03:0 = 5, 6, 7, 14 lub 15) udostępnia opcję generowania przebiegu PWM o wysokiej częstotliwości. Szybkie PWM różni się od innych opcji PWM zliczaniem tylko w jednym kierunku. Licznik zlicza od BOTTOM do TOP, po czym znów rozpoczyna od BOTTOM. W trybie nieodwróconym Compare Output (ang. non-inverting Compare Output mode) wyjście Output Compare (OC0x) jest zerowane przy zgodności porównania pomiędzy TCNT0 a OCR0x i ustawiane przy BOTTOM. W trybie odwróconym Output Compare (ang. inverting Compare Output mode) wyjście jest ustawiane przy zgodności porównania i zerowane przy BOTTOM. Z powodu tego zliczania tylko w jednym kierunku, częstotliwość pracy szybkiego trybu PWM może być dwukrotnie wyższa niż w trybach PWM z poprawnością fazy i z poprawności fazy i częstotliwości, które wykorzystują zliczanie dwukierunkowe. Ta wysoka częstotliwość sprawia, że szybki tryb PWM dobrze nadaje się do aplikacji sterujących mocą, stabilizacją oraz przetwarzaniem cyfrowo/analogowym. Wysoka częstotliwość umożliwia stosowanie mniejszych wymiarowo elementów zewnętrznych (cewek, kondensatorów), a przez to zmniejsza całkowity koszt systemu.

Rozdzielczość PWM dla szybkiego PWM może zostać ustalona na 8, 9,10 bitów lub zdefiniowana albo przez ICR0, albo przez OCR0A. Minimalna, dozwolona rozdzielczość to 2 bity (ICR0 lub OCR0A ustawione na 0x0003), a maksymalna rozdzielczość to 16 bitów (ICR0 lub OCR0A ustawione na MAX). Rozdzielczość PWM w bitach można obliczyć z poniższego wzoru:

W szybkim trybie PWM licznik jest zwiększany co 1, aż jego zawartość będzie równa jednej z ustalonych wartości 0x00FF, 0x01FF lub 0x03FF (WGM03:0 = 5, 6 lub 7), wartości w ICR0 (WGM03:0 =14) lub wartości w OCR0A (WGM03:0 = 15). Licznik zostaje następnie wyzerowany przy następnym cyklu zegarowym timera. Na poniższym rysunku przedstawiono wykres czasowy dla szybkiego trybu PWM.  Rysunek pokazuje szybki tryb PWM, gdy rejestr OCR0A lub ICR0 używany jest do definiowania TOP. Wartość TCNT0 jest na wykresie przedstawiona jako histogram dla zilustrowania jednokierunkowej operacji zliczania. Wykres zawiera wyjścia PWM nieodwrócone oraz odwrócone. Małe poziome odcinki na zboczach TCNT0 reprezentują zgodności porównań pomiędzy OCR0x a TCNT0. Znacznik przerwania OC0x będzie ustawiany, gdy wystąpi zgodność porównania.

obrazek

Znacznik przepełnienia timera/licznika (ang. Timer/Counter Overflow Flag, TOV0) jest ustawiany zawsze, gdy licznik osiąga TOP. Dodatkowo znacznik OC0A lub ICF0 jest ustawiany w tym samym cyklu zegarowym timera co TOV0, gdy OCR0A lub ICR0 jest używany do definiowania wartości TOP. Jeśli jedno z przerwań jest uaktywnione, to procedura jego obsługi może zostać użyta do uaktualniania wartości TOP oraz wartości do porównań.

Przy zmianie wartości TOP program musi zapewnić, że nowa wartość TOP jest wyższa lub równa wartości wszystkich rejestrów porównawczych. Jeśli będzie ona niższa, to zgodność porównania nigdy nie wystąpi pomiędzy TCNT0 a OCR0x. Zwróć uwagę, że przy korzystaniu z ustalonych wartości TOP nieużywane bity są maskowane na zero, gdy zostanie zapisany dowolny z rejestrów OCR0x.

Procedura uaktualniania ICR0 różni się od uaktualniania OCR0A, gdy rejestr ten jest używany do definiowania wartości TOP.

Rejestr ICR0 nie jest podwójnie buforowany. Oznacza to, iż przy zmianie zawartości ICR0 na niską wartość przy uruchomionym liczniku lub przy niskiej wartości preskalera, istnieje ryzyko, iż zapisana nowa zawartość ICR0 przegapi zgodność porównania przy wartości TOP. Licznik będzie wtedy musiał zliczyć do wartości MAX (0xFFFF) i przewinąć się na 0x0000, zanim zgodność porównania będzie mogła wystąpić. Jednakże rejestr OCR0A jest podwójnie buforowany. Cecha ta pozwala zapisać komórkę we/wy OCR0A w dowolnym momencie. Gdy następuje zapis komórki we/wy OCR0A, zapisywana wartość trafi do rejestru buforowego OCR0A. Rejestr porównawczy OCR0A zostanie następnie uaktualniony wartością w buforze przy następnym cyklu zegarowym timera, gdy TCNT0 osiągnie TOP. Uaktualnienie jest wykonywane w tym samym cyklu zegarowym timera, gdy TCNT0 jest zerowany a znacznik TOV0 ustawiany.

Używanie rejestru ICR0 do definiowania wartości TOP działa dobrze z ustalonymi wartościami TOP. Przez użycie ICR0 rejestr OCR0A zostaje zwolniony i można go wykorzystać do generowania wyjścia PWM na końcówce OC0A. Jednakże, jeśli bazowa częstotliwość PWM zmienia się aktywnie (poprzez zmianę wartości TOP), to używanie OCR0A jako TOP jest w oczywisty sposób lepszym wyborem z uwagi na jego podwójne buforowanie.

W szybkim trybie PWM moduły porównawcze pozwalają generować przebiegi PWM na końcówkach OC0x. Ustawienie bitów COM0x1:0 na 2 utworzy przebieg PWM nieodwrócony, a przebieg odwrócony PWM można wygenerować przez ustawienie bitów COM0x1:0 na 3. Faktyczna wartość OC0x stanie się widoczna na końcówce portu, jeśli kierunek danych dla tej końcówki zostanie ustawiony jako wyjście (DDR_OC0x). Przebieg PWM jest generowany przez ustawianie (lub zerowanie) rejestru OC0x przy zgodności porównania pomiędzy OCR0x a TCNT0 oraz zerowanie (lub ustawianie) rejestru OC0x przy cyklu zegarowym timera zerującym licznik (zmiany z TOP na BOTTOM).

Częstotliwość PWM wyjścia można obliczyć z następującego wzoru:

Zmienna N reprezentuje dzielnik preskalera (1, 8, 64, 256 lub 1024).

Wartości ekstremalne rejestru OCR0x reprezentują specjalne przypadki przy generacji przebiegu wyjściowego PWM w szybkim trybie PWM. Jeśli  OCR0x jest ustawiony na wartość równą BOTTOM (0x0000), to na wyjściu pojawią się wąskie szpilki przy każdym  TOP + 1 cyklu zegara timera. Ustawienie OCR0x na wartość równą TOP spowoduje powstanie stałego przebiegu o wartości wysokiej lub niskiej (zależnie od polaryzacji wyjścia ustawianej bitami COM0x1:0).

Przebieg wyjściowy z wypełnieniem 50% w szybkim trybie PWM można osiągnąć przez ustawienie OC0A na zmianę poziomu logicznego przy każdej zgodności porównania (COM0A1:0 = 1). Generowany przebieg będzie posiadał maksymalną częstotliwość f0A = fclk_I/O/2, gdy rejestr OCR0A zostanie ustawiony na zero (0x0000). Ta cecha jest podobna do ustawienia zmiany poziomu OC0A w trybie CTC, z wyjątkiem tego, iż cecha podwójnego buforowania w module Output Compare jest uaktywniona w szybkim trybie PWM.


Tryb PWM poprawny fazowo

Tryb PWM poprawny fazowo (ang. phase correct Pulse Width Modulation  mode) (WGM03:0 = 1, 2, 3, 10 lub 11) pozwala generować przebiegi PWM z poprawną fazą. Opiera się on na dwukierunkowym działaniu licznika, który w pętli liczy od wartości  BOTTOM (0x0000) do TOP, a następnie wstecz od TOP do BOTTOM. W trybie nieodwróconym Compare Output (ang. non-inverting Compare Output mode) wyjście Output Compare (OC0x) jest zerowane przy zgodności porównania pomiędzy TCNT0 a OCR0x przy zliczaniu w górę oraz ustawiane przy tej zgodności porównania w czasie zliczania w dół. W trybie odwróconym Output Compare (ang. inverting Output Compare mode) działanie jest odwrotne. Zliczanie dwukierunkowe powoduje mniejszą szybkość działania niż przy zliczaniu jednokierunkowym. Jednakże z powodu symetrycznej natury trybów PWM przy zliczaniu dwukierunkowym są one preferowane w aplikacjach sterujących silnikami.

Rozdzielczość dla trybu PWM poprawnego fazowo może zostać ustalona na 8, 9, 10 bitów lub zdefiniowana przez rejestr ICR0 lub OCR0A. Najmniejsza dozwolona rozdzielczość wynosi 2 bity (ICR0 lub OCR0A ustawiony na 0x0003), a maksymalna rozdzielczość wynosi 16 bitów (ICR0 lub OCR0A ustawiony na MAX). Rozdzielczość PWM w bitach może zostać obliczona wg następującego wzoru:

W trybie PWM poprawnym fazowo licznik jest zwiększany aż jego zawartość zrówna się albo z jedną z ustalonych wartości 0x00FF, 0x01FF, 0x03FF (WGM03:0 = 1, 2 lub 3), albo z wartością w ICR0 (WGM03:0 = 10), albo z wartością w OCR0A (WGM03:0 = 11). W tym momencie licznik osiągną swoją wartość TOP i zmienia kierunek zliczania. Zawartość TCNT0 będzie równa TOP przez jeden cykl zegara timera. Poniżej przedstawiony jest wykres czasowy dla trybu PWM poprawnego fazowo, gdy rejestr OCR0A lub ICR0 jest używany do definiowania TOP. Na wykresie wartość TCNT0 jest pokazana w postaci histogramu, który ilustruje operację zliczania w obu kierunkach. Wykres zawiera wyjścia nieodwrócone i odwrócone PWM. Małe znaczki poziome na zboczach TCNT0 reprezentują zgodności porównań pomiędzy OCR0x a TCNT0.  Znacznik przerwania OC0x jest ustawiany, gdy wystąpi zgodność porównania.

obrazek

Znacznik przepełnienia timera/licznika (ang. Timer/Counter Overflow Flag, TOV0) jest ustawiany za każdym razem, gdy licznik osiąga BOTTOM. Gdy do definiowania TOP jest używany rejestr OCR0A lub ICR0, to zostaje odpowiednio ustawiony znacznik OC0A lub ICF0 w tym samym cyklu zegarowym timera, gdy rejestry OCR0x są uaktualniane wartością z bufora (przy TOP). Znaczniki przerwania mogą zostać użyte do generowania przerwania za każdym razem, gdy licznik osiąga wartość TOP lub BOTTOM.
Gdy zmieniana jest wartość TOP, program musi się upewnić, że nowa wartość TOP jest większa lub równa wartości wszystkich rejestrów porównawczych. Jeśli jest ona mniejsza, to zgodność porównania nigdy nie wystąpi pomiędzy TCNT0 a OCR0x. Zwróć uwagę, iż przy używaniu ustalonych wartości TOP, nieużywane bity są maskowane na zero, gdy zostanie zapisany dowolny z rejestrów OCR0x. Jak pokazuje okres trzeci na powyższym rysunku, aktywna zmiana wartości TOP podczas pracy timera/licznika w trybie poprawnym fazowo może doprowadzić do niesymetrycznego przebiegu wyjściowego. Powodem tego zachowania jest czas uaktualnienia rejestru OCR0x. Ponieważ uaktualnienie OCR0x wykonywane jest przy TOP, okres PWM zaczyna się i kończy przy TOP. Powoduje to, iż długość zbocza opadającego jest określona przez poprzednią wartość TOP, natomiast długość zbocza wznoszącego się jest określona przez nową wartość TOP. Gdy te dwie wartości się różnią, to te dwa zbocza okresu będą miały różną długość. Różnica w długości daje niesymetryczny wynik na wyjściu.

Zaleca się używanie trybu poprawnego fazowo i częstotliwościowo zamiast trybu poprawnego fazowo, gdy zmieniana jest wartość TOP przy uruchomionym timerze/liczniku. Gdy stosowana jest statyczna wartość TOP, nie ma praktycznie żadnych różnic pomiędzy tymi dwoma trybami pracy.

W trybie PWM poprawnym fazowo moduły porównawcze pozwalają generować przebiegi PWM na końcówkach OC0x. Ustawienie bitów COM0x1:0 na 2 wytworzy nieodwrócony przebieg PWM, a przebieg odwrócony powstanie przy ustawieniu COM0x1:0 na 3. Wartość OC0x stanie się widoczna na końcówce portu, jeśli kierunek danych dla tej końcówki będzie ustawiony jako wyjście (DDR_OC0x). Przebieg PWM jest generowany przez ustawianie (lub zerowanie) rejestru OC0x przy zgodności porównania pomiędzy OCR0x a TCNT0, gdy licznik zlicza w górę, a przez zerowanie (lub ustawianie) rejestru OC0x przy zgodności porównania pomiędzy OCR0x a TCNT0, gdy licznik zlicza w dół. Wyjściowa częstotliwość przebiegu PWM w trybie poprawnym fazowo może zostać wyliczona z poniższego wzoru:

Zmienna N reprezentuje dzielnik preskalera (1, 8, 64, 256 lub 1024).

Wartości ekstremalne dla rejestru OCR0x reprezentują specjalne przypadki przy generacji przebiegu PWM w trybie poprawnym fazowo. Jeśli OCR0x zostanie ustawiony na BOTTOM, to w trybie nieodwróconym PWM wyjście będzie stale w stanie niskim, a jeśli ustawi się go na TOP, to na wyjściu ciągle będzie stan wysoki.  W odwróconym trybie PWN wyjście będzie w przeciwnych wartościach logicznych.

Tryb PWM poprawny fazowo i częstotliwościowo

Tryb PWM z poprawną fazą i częstotliwością (ang. phase and frequency correct Pulse Width Modulation mode) (WGM03:0 = 8 or 9) pozwala tworzyć przebiegi z wysoką rozdzielczością fazy i częstotliwości. Tryb ten, podobnie jak tryb poprawny fazowo oparty jest na dwukierunkowym zliczaniu. Licznik w kółko zlicza od BOTTOM (0x0000) do TOP, a następnie od TOP do BOTTOM. W nieodwróconym trybie Compare Output, wyjście Output Compare (OC0x) jest zerowane przy zgodności porównania pomiędzy TCNT0 a OCR0x przy zliczaniu w górę, a ustawiane przy tej zgodności porównania przy zliczaniu w dół. W trybie odwróconym Compare Output operacja jest wykonywana na odwrót. Dwukierunkowe zliczanie daje mniejszą maksymalną częstotliwość działania w porównaniu do zliczania jednokierunkowego. Jednakże z powodu symetrii zliczania dwukierunkowego w tych trybach PWM, preferowane one są w aplikacjach sterujących silnikami.

Główną różnicą pomiędzy trybami PWM poprawnymi fazowo a trybami poprawnymi fazowo i częstotliwościowo jest czas aktualizacji rejestru OCR0x przez rejestr buforowy OCR0x.

Rozdzielczość PWM w trybie poprawnym fazowo i częstotliwościowo można zdefiniować albo przez ICR0, albo przez OCR0A. Najmniejsza dozwolona rozdzielczość wynosi 2 bity (ICR0 lub OCR0A ustawiony na 0x0003), a maksymalną rozdzielczością jest 16 bitów (ICR0 lub OCR0A ustawione na MAX). Rozdzielczość PWM w bitach liczymy z następującego wzoru:

W trybie PWM poprawnym fazowo i częstotliwościowo licznik jest zwiększany, aż jego zawartość będzie równa albo zawartości ICR0 (WGM03:0 = 8), albo zawartości OCR0A (WGM03:0 = 9). W tym momencie licznik osiąga TOP i zmienia kierunek zliczania. Wartość TCNT0 będzie równa TOP przez jeden cykl zegarowy timera. Poniższy rysunek przedstawia wykres czasowy dla trybu PWM poprawnego fazowo i częstotliwościowo. Wykres odnosi się do przypadku, gdy TOP definiuje rejestr OCR0A lub ICR0. Wartość TCNT0 na tym wykresie została przedstawiona jako histogram dla zilustrowania dwukierunkowego zliczania. Wykres zawiera odwrócone i nieodwrócone wyjścia PWM. Mała pozioma kreska na zboczach TCNT0 reprezentuje zgodność porównania pomiędzy OCR0x a TCNT0. Znacznik przerwania OC0x zostanie ustawiony przy wystąpieniu zgodności porównania.

obrazek

Znacznik przepełnienia timera/licznika (ang. Timer/Counter Overflow Flag, TOV0) jest ustawiany w tym samym cyklu zegarowym timera, w którym rejestry OCR0x są uaktualniane zawartością z bufora tymczasowego (przy BOTTOM). Gdy do definiowania TOP wykorzystywany jest albo rejestr OCR0A, albo ICR0, to znacznik OC0A lub ICF0 jest ustawiany przy osiągnięciu TOP przez TCNT0.

Wtedy ten znacznik przerwania może zostać wykorzystany do generacji przerwania za każdym razem, gdy licznik osiąga wartość TOP lub BOTTOM.

Przy zmianie wartości TOP program musi zapewnić, że nowa wartość TOP jest wyższa lub równa wartości wszystkich rejestrów porównawczych. Jeśli będzie ona niższa od zawartości dowolnego z rejestrów porównawczych, to zgodność porównania nigdy nie wystąpi pomiędzy TCNT0 a OCR0x.

Jak pokazuje powyższy rysunek przebieg wyjściowy jest, w przeciwieństwie do trybu poprawnego fazowo, symetryczny we wszystkich okresach. Ponieważ rejestry OCR0x są uaktualniane przy BOTTOM, długość zboczy rosnącego i opadającego będzie zawsze równa. Tworzy to symetryczne impulsy na wyjściu i dlatego jest poprawne częstotliwościowo.

Używanie rejestru ICR0 do definiowania TOP działa dobrze przy stosowaniu ustalonych wartości TOP. Przez użycie ICR0 rejestr OCR0A pozostaje wolny i można go wykorzystać przy generowaniu sygnału PWM na OC0A. Jednakże, jeśli podstawowa częstotliwość PWM jest aktywnie zmieniana przez modyfikowanie wartości TOP, to używanie OCR0A jako TOP jest w oczywisty sposób lepszym wyborem z powodu cechy podwójnego buforowania.

W trybie PWN poprawnym fazowo i częstotliwościowo moduły porównawcze pozwalają generować przebiegi PWM na końcówkach OC0x. Ustawienie bitów COM0x1:0 na dwa utworzy przebieg PWM nieodwrócony, a przebieg PWM odwrócony może zostać wygenerowany przez ustawienie COM0x1:0 na trzy. Faktyczna wartość OC0x stanie się widoczna na końcówce portu, jeśli dla tej końcówki zostanie ustawiony kierunek danych jako wyjście (DDR_OC0x). Przebieg PWM jest generowany przez ustawianie (lub zerowanie) rejestru OC0x przy zgodnościach porównań pomiędzy OCR0x a TCNT0, gdy licznik zwiększa swą zawartość, a zerowanie (lub ustawianie) rejestru OC0x przy zgodnościach porównań pomiędzy OCR0x a TCNT0, gdy licznik zmniejsza swoją zawartość. Częstotliwość PWM dla przebiegu utworzonego w trybie PWM poprawnym fazowo i częstotliwościowo można obliczyć z poniższego wzoru:

Zmienna N reprezentuje dzielnik preskalera (1, 8, 64, 256 lub 1024).
Ekstremalne wartości rejestru OCR0x reprezentują specjalne przypadki przy generacji przebiegu PWM w trybie poprawnym fazowo i częstotliwościowo. Jeśli w trybie nieodwróconym PWM OCR0x jest ustawiony na wartość równą  BOTTOM, to w wyjście będzie ciągle znajdować się w stanie niskim, a jeśli zostanie ustawiony na TOP, to wyjście  będzie ciągle w stanie wysokim. W trybie odwróconym PWM wyjście to będzie przyjmowało odwrotne wartości logiczne.


do podrozdziału  do strony 

Wykresy czasowe dla timera/licznika

Timer/licznik jest urządzeniem zaprojektowanym jako synchroniczne i stąd zegar timera (clkT0) jest pokazany na kolejnych obrazkach jako sygnał zegarowy uaktywniający funkcje. Obrazki zawierają informacje o momencie ustawiania znaczników przerwania oraz uaktualniania rejestru OCR0x wartością z bufora OCR0x (jedynie dla trybów wykorzystujących podwójne buforowanie). Poniższy rysunek przedstawia wykres czasowy ustawiania OCF0x:

Wykres czasowy Timera/Licznika, Ustawianie OCF0x, bez preskalera

obrazek

Kolejny rysunek przedstawia ten sam wykres czasowy, lecz z włączonym preskalerem:

Wykres czasowy Timera/Licznika, Ustawianie OCF0x, z Preskalerem (fclk_I/O/8)

obrazek

Następny rysunek przedstawia sekwencję zliczania bliską TOP w różnych trybach. Gdy jest używany tryb PWM poprawny fazowo i częstotliwościowo, to rejestr OCR0x jest uaktualniany przy wartości BOTTOM. Wykresy czasowe będą takie same, lecz TOP powinno zostać zastąpione przez BOTTOM, TOP - 1 przez BOTTOM + 1 itd. To samo odnosi się do trybów, które ustawiają znacznik TOV0 przy BOTTOM.

Wykres czasowy Timera/Licznika, bez Preskalera

obrazek

Poniższy rysunek przedstawia ten sam wykres czasowy, lecz z włączonym preskalerem.

obrazek


do podrozdziału  do strony 

Dostęp do rejestrów 16-bitowych

Rejestry TCNT0, OCR0A, OCR0B i ICR0 są rejestrami 16-bitowymi, do których dostęp w mikrokontrolerach AVR następuje poprzez 8-bitową magistralę danych. Rejestr 16-bitowy wymaga dwóch bajtowych operacji odczytu lub zapisu. Każdy 16-bitowy timer posiada pojedynczy 8-bitowy rejestr na tymczasowe przechowanie górnego bajta przy dostępie 16-bitowym. Ten sam rejestr tymczasowy jest współdzielony pomiędzy wszystkimi 16-bitowymi rejestrami wewnątrz 16-bitowego timera. Dostęp do dolnego bajta wyzwala 16-bitową operację odczytu lub zapisu. Gdy dolny bajt 16-bitowego rejestru jest zapisywany przez mikroprocesor, górny bajt zapisany w rejestrze tymczasowym oraz zapisywany dolny bajt są razem kopiowane do 16-bitowego rejestru w tym samym cyklu zegarowym. Gdy dolny bajt 16-bitowego rejestru jest odczytywany przez mikroprocesor, to górny bajt 16-bitowego rejestru jest kopiowany do rejestru tymczasowego w tym samym cyklu zegara, co odczyt dolnego bajta.

Nie każdy dostęp 16-bitowy wykorzystuje rejestr tymczasowy na górny bajt. Odczyt 16-bitowych rejestrów OCR0A i OCR0B nie korzysta z rejestru tymczasowego.
Aby dokonać 16-bitowego zapisu, górny bajt musi być zapisany przed dolnym bajtem. Przy 16-bitowym odczycie dolny bajt musi zostać odczytany przed górnym bajtem.

Poniższy przykład kodu pokazuje, w jaki sposób uzyskać dostęp do 16-bitowych rejestrów timera przy założeniu, że żadne przerwania nie uaktualniają rejestru tymczasowego. Ta sama zasada może być stosowana przy dostępie do rejestrów OCR0A, OCR0B i ICR0.

    ...
    ; Ustaw TCNT0 na 0x01FF
    ldi r17,0x01
    ldi r16,0xFF
    out TCNT0H,r17
    out TCNT0L,r16
    ; Odczytaj TCNT0 do r17:r16
    in r16,TCNT0L
    in r17,TCNT0H
    ...

Przykładowy kod zwraca wartość TCNT0 w parze rejestrów r17:r16.

Ważnym jest zauważenie, iż dostęp do rejestrów 16-bitowych jest operacją atomową (niepodzielną). Jeśli przerwanie wystąpi pomiędzy dwoma instrukcjami uzyskującymi dostęp do rejestru 16-bitowego, a kod przerwania aktualizuje rejestr tymczasowy przez dostęp do tego samego rejestru lub do innych rejestrów 16-bitowych timera, to wynik tej operacji po powrocie z przerwania będzie niepoprawny. Dlatego, gdy zarówno kod podstawowy jak i kod przerwania uaktualniają rejestr tymczasowy, kod podstawowy musi zablokować przerwania podczas 16-bitowego dostępu.

Poniższy przykład kodu pokazuje, jak wykonać atomowy odczyt zawartości rejestru TCNT0. Tak samo można odczytywać dowolny z rejestrów OCR0A, OCR0B lub ICR0.
TIM16_ReadTCNT0:
    ; Zapamiętaj globalny znacznik przerwań
    in r18,SREG
    ; Wyłącz przerwania
    cli
    ; Czytaj TCNT0 do r17:r16
    in r16,TCNT0L
    in r17,TCNT0H
    ; Odtwórz globalny znacznik przerwań
    out SREG,r18
    ret

Przykładowy kod zwraca wartość TCNT0 w parze rejestrów r17:r16. Dodatkowo wykorzystywany jest rejestr r18 do tymczasowego przechowania rejestru stanu SREG.

Poniższy przykład kodu pokazuje, jak wykonać atomowy zapis zawartości rejestru TCNT0. Tak samo można zapisywać dowolny z rejestrów OCR0A, OCR0B lub ICR0.
TIM16_WriteTCNT0:
    ; Zapamiętaj globalny znacznik przerwań
    in r18,SREG
    ; Wyłącz przerwania
    cli
    ; Ustaw TCNT0 na r17:r16
    out TCNT0H,r17
    out TCNT0L,r16
    ; Odtwórz globalny znacznik przerwań
    out SREG,r18
    ret

Przykład kodu wymaga umieszczenia w parze rejestrów r17:r16 wartości do zapisania w TCNT0. Dodatkowo rejestr r18 wykorzystywany jest do tymczasowego przechowania rejestru stanu SREG.

Wykorzystywanie tymczasowego rejestru górnego bajtu

Przy zapisie do więcej niż jednego rejestru 16-bitowego, gdzie górny bajt jest taki sam dla wszystkich zapisywanych rejestrów, górny bajt może być zapisany tylko jeden raz. Jednakże zasada atomowego dostępu, opisana wcześniej, wciąż w tym przypadku obowiązuje.


do podrozdziału  do strony 

Opis rejestrów

TCCR0A – Timer/Counter0 Control Register A – Rejestr sterujący A timera/licznika 0

Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
0x2E COM0A1 COM0A0 COM0B1 COM0B0 - - WGM01 WGM00 TCCR0A
Zapis/Odczyt Z/O Z/O Z/O Z/O O O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Bity 7:6 – COM0A1:0: Compare Output Mode for Channel A – Tryb Compare Output dla Kanału A

Bity 5:4 – COM0B1:0: Compare Output Mode for Channel B – Tryb Compare Output dla Kanału B

Bity COM0A1:0 i COM0B1:0 sterują zachowaniem końcówek Output Compare: odpowiednio OC0A i OC0B. Jeśli jeden lub oba bity COM0A1:0 zostaną zapisane stanem 1, to wyjście OC0A przejmuje normalną funkcję portu na końcówce we/we, do której jest podłączone. Podobnie, jeśli jeden lub oba bity COM0B1:0 zostaną ustawione na 1, wyjście OC0B przejmuje końcówkę I/O podłączoną do niego.

Zwróć jednak uwagę, że bit rejestru kierunku danych (ang. Data Direction Register bit, DDR) odpowiadający końcówce OC0A lub OC0B musi być ustawiony, aby końcówka pracowała jako wyjście.

Gdy OC0A lub OC0B jest podłączone do końcówki, funkcja bitów COM0x1:0 zależy od bitów WGM03:0. Poniższa tabela pokazuje funkcje bitów COM0x1:0, gdy bity WGM03:0 są ustawione na tryb normalny lub CTC (nie-PWM):.

Compare Output w trybach nie-PWM

COM0A1/
COM0B1
COM0A0/
COM0B0
Opis
0 0 Normalne działanie portu: OC0A/OC0B odłączone
1 Zmiana stanu OC0A/OC0B na przeciwny przy zgodności porównania
1 0 Zerowanie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
1 Ustawianie OC0A/OC0B przy zgodności porównania

Kolejna tabela pokazuje funkcje bitów COM0x1:0, gdy bity WGM03:0 są ustawione na szybkie tryby PWM.

Compare Output w szybkich trybach PWM

COM0A1/
COM0B1
COM0A0/
COM0B0
Opis
0 0 Normalne działanie portu: OC0A/OC0B odłączone
1 WGM03 = 0: Normalne działanie portu: OC0A/OC0B odłączone
WGM03 = 1: Zmiana stanu OC0A na przeciwny przy zgodności porównania, OC0B zarezerwowane
1(1) 0 Zerowanie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
Ustawianie OC0A/OC0B przy BOTTOM (tryb nieodwrócony)
1 Ustawianie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
Zerowanie OC0A/OC0B przy BOTTOM (tryb odwrócony)
Uwaga: 1. Specjalny przypadek występuje, gdy OCR0A/OCR0B jest równe TOP i COM0A1/COM0B1 jest ustawiony.
Wtedy zgodność porównania jest ignorowana, lecz ustawianie/zerowanie jest wykonywane przy BOTTOM. Zobacz na "Szybki tryb PWM".

Kolejna tabela pokazuje funkcje bitów COM0x1:0, gdy bity WGM03:0 są ustawione na tryb PWM poprawny fazowo lub poprawny fazowo i częstotliwościowo.

Compare Output w trybach PWM poprawnym fazowo oraz poprawnym fazowo i częstotliwościowo

COM0A1/
COM0B1
COM0A0/
COM0B0
Opis
0 0 Normalne działanie portu: OC0A/OC0B odłączone
1 WGM03 = 0: Normalne działanie portu: OC0A/OC0B odłączone
WGM03 = 1: Zmiana stanu OC0A na przeciwny przy zgodności porównania, OC0B zarezerwowane
1(1) 0 Zliczanie w górę: Zerowanie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
Zliczanie w dół: Ustawianie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
1 Zliczanie w górę: Ustawianie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
Zliczanie w dół: Zerowanie OC0A/OC0B przy zgodności porównania
Uwaga: 1. Specjalny przypadek występuje, gdy OCR0A/OCR0B jest równe TOP i bit COM0A1/COM0B1 jest ustawiony.
Zobacz na “Tryb PWM poprawny fazowo".

Bity 1:0 – WGM01:0: Waveform Generation Mode – Tryb generacji przebiegu

W połączeniu z bitami WGM03:2 w rejestrze TCCR0B bity te sterują sekwencją zliczania licznika, źródłem dla wartości maksymalnej (TOP) licznika oraz rodzajem przebiegu do generowania. Obsługiwane tryby pracy modułu timera/licznika to: tryb normalny (licznik), tryb zerowania timera przy zgodności porównania (CTC) oraz trzy tryby PWM. (Zobacz do rozdziału "Tryby pracy").

Tryby generacji przebiegu

Tryb WGM0
3:0
Tryb działania TOP Uaktualnianie
OCR0X przy
Znacznik TOV0
ustawiany przy
0 0000 Normalny 0xFFFF Natychmiast MAX
1 0001 PWM, poprawna faza, 8 bitów 0x00FF TOP BOTTOM
2 0010 PWM, poprawna faza, 9 bitów 0x01FF TOP BOTTOM
3 0011 PWM, poprawna faza, 10 bitów 0x03FF TOP BOTTOM
4 0100 CTC (zerowanie przy zgodności) OCR0A Natychmiast MAX
5 0101 Szybki PWM, 8 bitów 0x00FF TOP TOP
6 0110 Szybki PWM, 9 bitów 0x01FF TOP TOP
7 0111 Szybki PWM, 10 bitów 0x03FF TOP TOP
8 1000 PWM, poprawna faza i częstotliwość ICR0 BOTTOM BOTTOM
9 1001 PWM, poprawna faza i częstotliwość OCR0A BOTTOM BOTTOM
10 1010 PWM, poprawna faza ICR0 TOP BOTTOM
11 1011 PWM, poprawna faza OCR0A TOP BOTTOM
12 1100 CTC (zerowanie przy zgodności) ICR0 Natychmiast MAX
13 1101 Zarezerwowane
14 1110 Szybki PWM ICR0 TOP TOP
15 1111 Szybki PWM OCR0A TOP TOP

TCCR0B – Timer/Counter0 Control Register B – Rejestr sterujący B timera/licznika 0

Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
0x2D ICNC0 ICES0 - WGM03 WGM02 CS02 CS01 CS00 TCCR0B
Zapis/Odczyt Z/O Z/O O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Bit 7 – ICNC0: Input Capture Noise Canceler – Redukcja szumu dla Input Capture

Ustawienie tego bitu aktywuje układ zmniejszania szumu dla Input Capture. Gdy układ ten jest włączony, to wejście z końcówki Input Capture (ICP0) jest filtrowane. Funkcja filtru wymaga czterech kolejnych próbek o równych wartościach na końcówce ICP0, aby wyjście uległo zmianie. Z tego powodu Input Capture jest opóźnione o 4 cykle oscylatora przy włączonej zmniejszania szumów.

Bit 6 – ICES0: Input Capture Edge Select – Wybór zbocza dla Input Capture

Ten bit wybiera, które ze zboczy na końcówce Input Capture (ICP0) zostanie użyte do wyzwolenia zdarzenia Input Capture. Gdy bit  ICES0 zostanie zapisany stanem 0, będzie użyte zbocze opadające (ujemne), a gdy bit ICES0 zostanie stanem 1, zdarzenie INPUT Capture wyzwoli zbocze rosnące (dodatnie).

Gdy Input Capture zostanie wyzwolone zgodnie z ustawieniem ICES0, to wartość licznika będzie skopiowana do rejestru Input Capture (ICR0). Zdarzenie to ustawi również znacznik Input Capture (ICF0), a to z kolei można wykorzystać do generacji przerwania Input Capture, jeśli to przerwanie zostało uaktywnione.
Gdy ICR0 jest używany jako wartość TOP (zobacz na opis bitów WGM03:0 umiejscowionych w rejestrach TCCR0A i TCCR0B), to ICP0 jest odłączone, a w konsekwencji funkcja Input Capture jest wyłączona.

Bit 5 – Zarezerwowane

Ten bit jest zarezerwowany do użycia w przyszłości. Aby zapewnić kompatybilność z przyszłymi mikrokontrolerami, należy go ustawiać na 0 przy zapisach rejestru TCCR0B.

Bity 4:3 – WGM03:2: Waveform Generation Mode – Tryb generacji przebiegu

Zobacz na opis bitów WGM01:0 dla rejestru TCCR0A.

Bity 2:0 – CS02:0: Clock Select – Wybór zegara

Trzy bity wyboru zegara ustawiają źródło zegara do użycia przez timer/licznik.

CS02 CS01 CS00 Opis
0 0 0 Brak źródła zegara (Timer/Licznik zatrzymany)
0 0 1 clkI/O/1 (bez preskalera)
0 1 0 clkI/O/8 (z preskalera)
0 1 1 clkI/O/64 (z preskalera)
1 0 0 clkI/O/256 (z preskalera)
1 0 1 clkI/O/1024 (z preskalera)
1 1 0 Zewnętrzne źródło zegara na końcówce T0. Zliczanie przy opadającym zboczu.
1 1 1 Zewnętrzne źródło zegara na końcówce T0. Zliczanie przy narastającym zboczu.

Jeśli jako źródło zegara zostanie wybrany sygnał zewnętrzny, to zmiany poziomu na końcówce T0 będą sterowały licznikiem, nawet gdy końcówka ta została skonfigurowana jako wyjście. Ta cecha pozwala na programowe sterowanie zliczaniem.

TCCR0C – Timer/Counter0 Control Register C – Rejestr sterujący C timera/licznika 0

Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
0x2C FOC0A FOC0B - - - - - - TCCR0C
Zapis/Odczyt Z Z O O O O O O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Bit 7 – FOC0A: Force Output Compare for Channel A – Wymuszone Output Compare dla kanału A

Bit 6 – FOC0B: Force Output Compare for Channel B – Wymuszone Output Compare dla kanału B

Bity FOC0A/FOC0B są aktywne tylko wtedy, gdy bity WGM03:0 określają tryb nie-PWM. Jednakże w celu zapewnienia kompatybilności z przyszłymi mikrokontrolerami bity te należy zapisywać stanami 0 przy zapisie rejestru TCCR0C w trybach PWM. Gdy bit FOC0A/FOC0B zostanie zapisany stanem logicznym 1, to w module generacji przebiegu zostaje wymuszona natychmiastowa zgodność porównania. Wyjście OC0A/OC0B jest zmieniane zgodnie z ustawieniem bitów COM0x1:0. Zwróć uwagę, że bity FOC0A/FOC0B są zaimplementowane jako stroby. Dlatego to wartość wpisana do bitów COM0x1:0 określa efekt wymuszonego Output Compare. Strob FOC0A/FOC0B nie wygeneruje żadnego przerwania, ani nie wyzeruje timera w trybie CTC przy użyciu OCR0A jako TOP.
Bity FOC0A/FOC0B przy odczycie zawsze dają wartość zero.

Bity 5:0 – Zarezerwowane

Te bity są zarezerwowane dla przyszłego użytku. W celu zapewnienia kompatybilności z przyszłymi mikrokontrolerami, należy je zapisywać stanem 0 przy wpisie danych do tego rejestru.


TCNT0H i TCNT0L – Timer/Licznik 0

Bit 15 14 13 12 11 10 9 8  
0x29 TCNT0[15:8] TCNT0H
0x28 TCNT0[7:0] TCNT0L
Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
Zapis/Odczyt Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Dwie komórki we/wy timera/licznika (TCNT0H i TCNT0L, połączone razem jako TCNT0) dają bezpośredni dostęp przy zapisie i odczycie do modułu 16 bitowego timera/licznika. Aby zapewnić, że oba bajty górny i dolny są odczytywane i zapisywane jednocześnie przy dostępie mikroprocesora do tych rejestrów, dostęp jest wykonywany przy wykorzystaniu tymczasowego 8 bitowego rejestru dla górnego bajta (TEMP). Rejestr tymczasowy jest współdzielony przez wszystkie pozostałe rejestry 16-bitowe. Zobacz do rozdziału "Dostęp do rejestrów 16-bitowych".
Modyfikowanie licznika (TCNT0) w czasie jego pracy wprowadza ryzyko przegapienia zgodności porównania pomiędzy TCNT0 a jednym z rejestrów OCR0x.

Zapis do rejestru TCNT0 blokuje (usuwa) zgodność porównania w następnych cyklach zegara dla wszystkich modułów porównawczych.

OCR0AH i OCR0AL – Output Compare Register 0 A – Rejestr Output Compare 0 A

Bit 15 14 13 12 11 10 9 8  
0x27 OCR0A[15:8] OCR0AH
0x26 OCR0A[7:0] OCR0AL
Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
Zapis/Odczyt Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

OCR0BH i OCR0BL – Output Compare Register 0 B – Rejestr Output Compare 0 B

Bit 15 14 13 12 11 10 9 8  
0x25 OCR0B[15:8] OCR0BH
0x24 OCR0B[7:0] OCR0BL
Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
Zapis/Odczyt Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Rejestry Output Compare zawierają 16-bitową wartość, która jest ciągle porównywana z wartością licznika (TCNT0). Zgodność może zostać wykorzystana do generacji przerwania Output Compare lub do generacji przebiegu wyjściowego na końcówce OC0x.

Rejestry Output Compare mają rozmiar 16-bitów. Aby zapewnić, że oba bajty górny i dolny są odczytywane i zapisywane jednocześnie przy dostępie mikroprocesora do tych rejestrów, dostęp jest wykonywany przy wykorzystaniu tymczasowego 8 bitowego rejestru dla górnego bajta (TEMP). Rejestr tymczasowy jest współdzielony przez wszystkie pozostałe rejestry 16-bitowe. Zobacz do rozdziału "Dostęp do rejestrów 16-bitowych".


ICR0H i ICR0L – Input Capture Register 0 – Rejestr 0 dla Input Capture

Bit 15 14 13 12 11 10 9 8  
0x23 ICR0[15:8] ICR0H
0x22 ICR0[7:0] ICR0L
Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
Zapis/Odczyt Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Rejestr Input Capture jest zapisywany wartością licznika (TCNT0) za każdym razem, gdy pojawi się zdarzenie Input Capture na końcówce ICP0 (lub opcjonalnie na wyjściu z Komparatora Analogowego dla timera/licznika 0). Rejestr Input Capture może zostać wykorzystany do zdefiniowania dla licznika wartości TOP.

Rejestr Input Capture ma rozmiar 16-bitów. Aby zapewnić, że oba bajty górny i dolny są odczytywane i zapisywane jednocześnie przy dostępie mikroprocesora do tych rejestrów, dostęp jest wykonywany przy wykorzystaniu tymczasowego 8 bitowego rejestru dla górnego bajta (TEMP). Rejestr tymczasowy jest współdzielony przez wszystkie pozostałe rejestry 16-bitowe. Zobacz do rozdziału "Dostęp do rejestrów 16-bitowych".


TIMSK0 – Timer/Counter Interrupt Mask Register 0 – Rejestr 0 maski przerwań dla timera/licznika

Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
0x2B - - ICIE0 - - OCIE0B OCIE0A TOIE0 TIMSK0
Zapis/Odczyt O O Z/O O O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Bity 7:6, 4:3 – Zarezerwowane

Te bity są zarezerwowane dla przyszłego użytku. W celu zapewnienia kompatybilności z przyszłymi mikrokontrolerami, należy je zapisywać stanem 0 przy wpisie danych do tego rejestru.

Bit 5 – ICIE0: Timer/Counter0, Input Capture Interrupt Enable – Włączenie przerwań odInput Capture

Gdy ten bit zostanie zapisany stanem 1 i znacznik I w rejestrze stanu jest ustawiony (przerwania włączone globalnie), to zostaje włączone przerwanie od Input Capture dla timera/licznika 0. Odpowiadający temu przerwaniu wektor (Zobacz do rozdziału "Przerwania") jest wykonywany, gdy zostanie ustawiony znacznik ICF0, zlokalizowany w rejestrze TIFR0.

Bit 2 – OCIE0B: Timer/Counter0, Output Compare B Match Interrupt Enable – Włączenie przerwań od Output Compare B

Gdy ten bit zostanie zapisany stanem 1 i znacznik I w rejestrze stanu jest ustawiony (przerwania włączone globalnie), to zostaje włączone przerwanie od Output Compare B dla timera/licznika 0. Odpowiadający temu przerwaniu wektor (Zobacz do rozdziału "Przerwania") jest wykonywany, gdy zostanie ustawiony znacznik OCF0B, zlokalizowany w rejestrze TIFR0.

Bit 1 – OCIE0A: Timer/Counter0, Output Compare A Match Interrupt Enable – Włączenie przerwań od Output Compare A

Gdy ten bit zostanie zapisany stanem 1 i znacznik I w rejestrze stanu jest ustawiony (przerwania włączone globalnie), to zostaje włączone przerwanie od Output Compare A dla timera/licznika 0. Odpowiadający temu przerwaniu wektor (Zobacz do rozdziału "Przerwania") jest wykonywany, gdy zostanie ustawiony znacznik OCF0A, zlokalizowany w rejestrze TIFR0.

Bit 0 – TOIE0: Timer/Counter0, Overflow Interrupt Enable – Włączenie przerwań od przepełnienia timera/licznika 0

Gdy ten bit zostanie zapisany stanem 1 i znacznik I w rejestrze stanu jest ustawiony (przerwania włączone globalnie), to zostaje włączone przerwanie od przepełnienia timera/licznika 0. Odpowiadający temu przerwaniu wektor (Zobacz do rozdziału "Przerwania") jest wykonywany, gdy zostanie ustawiony znacznik TOV0, zlokalizowany w rejestrze TIFR0.

TIFR0 – Timer/Counter Interrupt Flag Register 0 – Rejestr 0 znaczników przerwań dla timera/licznika

Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
0x2A - - ICF0 - - OCF0B OCF0A TOV0 TIFR0
Zapis/Odczyt O O Z/O O O Z/O Z/O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Bity 7:6, 4:3 – Zarezerwowane

Te bity są zarezerwowane dla przyszłego użytku. W celu zapewnienia kompatybilności z przyszłymi mikrokontrolerami, należy je zapisywać stanem 0 przy wpisie danych do tego rejestru.

Bit 5 – ICF0: Timer/Counter0, Input Capture Flag – Znacznik Input Capture

Ten znacznik jest ustawiany, gdy pojawia się zdarzenie Input Capture na końcówce ICP0. Gdy bity WGM03:0 ustawiają rejestr Input Capture (ICR0) jako wartość TOP dla licznika, to znacznik ICF0 jest ustawiany, gdy licznik osiąga wartość TOP.
ICF0 jest automatycznie zerowany, gdy zostanie wykonany wektor przerwania Input Capture Interrupt. Alternatywnie znacznik ICF0 można wyzerować przez zapis logicznej jedynki na pozycji jego bitu.

Bit 2 – OCF0B: Timer/Counter0, Output Compare B Match Flag – Znacznik zgodności porównania dla Output Compare B

Ten znacznik jest ustawiany w cyklu zegarowym timera po osiągnięciu przez licznik (TCNT0) wartości zgodnej z zawartością rejestru Output Compare B (OCR0B).

Zwróć uwagę, iż strob wymuszonej zgodności porównania FOC0B nie ustawi znacznika OCF0B.

OCF0B jest automatycznie zerowany po uruchomieniu wektora dla przerwania od Output Compare B. Alternatywnie znacznik OCF0B można wyzerować przez zapis logicznej jedynki na pozycji jego bitu.

Bit 1 – OCF0A: Timer/Counter0, Output Compare A Match Flag– Znacznik zgodności porównania dla Output Compare A

Ten znacznik jest ustawiany w cyklu zegarowym timera po osiągnięciu przez licznik (TCNT0) wartości zgodnej z zawartością rejestru Output Compare A (OCR0A).

Zwróć uwagę, iż strob wymuszonej zgodności porównania FOC0A nie ustawi znacznika OCF0A.

OCF0A jest automatycznie zerowany po uruchomieniu wektora dla przerwania od Output Compare A. Alternatywnie znacznik OCF0A można wyzerować przez zapis logicznej jedynki na pozycji jego bitu.

Bit 0 – TOV0: Timer/Counter0, Overflow Flag – Znacznik przepełnienia

Ustawianie tego znacznika jest uzależnione od ustawienia bitów WGM03:0. W trybach normalnym i CTC znacznik TOV0 jest ustawiany, gdy licznik przepełnia się (osiąga swoja wartość maksymalną, po czym zeruje się i rozpoczyna zliczanie od nowa). Zobacz na ustawienia bitów WGM03:0, gdzie opisano zachowanie się znacznika  TOV0 w różnych trybach.
TOV0 jest automatycznie zerowany po uruchomieniu wektora dla przerwania od przepełnienia timera/licznika 0. Alternatywnie znacznik TOV0 można wyzerować przez zapis logicznej jedynki na pozycji jego bitu.


GTCCR – General Timer/Counter Control Register – Ogólny rejestr sterujący timera/licznika

Bit 7 6 5 4 3 2 1 0  
0x2F TSM - - - - - - PSR GTCCR
Zapis/Odczyt Z/O O O O O O O Z/O  
Wartość początkowa 0 0 0 0 0 0 0 0  

Bit 7 – TSM: Timer/Counter Synchronization Mode – Tryb synchronizacji timera/licznika

Zapis logicznej jedynki do bitu TSM aktywuje tryb synchronizacji timera/licznika. W trybie tym wartość wpisana do bitu PSR zostaje utrzymana, co daje ciągły sygnał resetu preskalera. Zapewnia to, iż timer/licznik zostaje zatrzymany i można go skonfigurować bez ryzyka zwiększania jego zawartości podczas konfiguracji. Gdy bit TSM zostaje zapisany stanem logicznym zera, bit PSR jest zerowany sprzętowo i timer/licznik rozpoczyna zliczanie.

Bit 0 – PSR: Prescaler 0 Reset Timer/Counter 0 – Resetowanie preskalera dla timera/licznika 0

Gdy ten bit ma wartość jeden, resetowany jest preskaler timera/licznika 0. Ten bit normalnie zostaje natychmiast wyzerowany sprzętowo z wyjątkiem przypadku, gdy bit TSM jest ustawiony na 1.


do podrozdziału  do strony 

Zespół Przedmiotowy
Chemii-Fizyki-Informatyki

w I Liceum Ogólnokształcącym
im. Kazimierza Brodzińskiego
w Tarnowie
ul. Piłsudskiego 4
©2024 mgr Jerzy Wałaszek

Materiały tylko do użytku dydaktycznego. Ich kopiowanie i powielanie jest dozwolone pod warunkiem podania źródła oraz niepobierania za to pieniędzy.
Pytania proszę przesyłać na adres email: i-lo@eduinf.waw.pl
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Jeśli nie chcesz ich otrzymywać, zablokuj je w swojej przeglądarce.

Informacje dodatkowe.