w I-LO w Tarnowie
Materiały dla uczniów liceum
Wyjście Spis treści Wstecz Dalej
Autor artykułu: mgr Jerzy Wałaszek
Współpraca: mgr inż. Janusz Wałaszek
©2024 mgr Jerzy Wałaszek
I LO w Tarnowie
|
Serwis Edukacyjny w I-LO w Tarnowie
Materiały dla uczniów liceum |
Wyjście Spis treści Wstecz Dalej
Autor artykułu: mgr Jerzy Wałaszek |
©2024 mgr Jerzy Wałaszek
|
Pobierz plik instalacyjny emulatora VB81
Pobierz projekt Visual Basic 6.0 emulatora VB81
Z naszego serwisu możesz pobrać plik instalacyjny emulatora ZX81. W stosunku do wersji dostępnej w sieci Internet nasz emulator posiada poprawnie działający kod z usuniętymi kilkoma błędami. Drugą zaletą jest całkowite spolszczenie programu oraz dodanie kilku wygodnych opcji, które znacznie poprawiają komfort programowania.
Emulator będzie służył głównie byłym użytkownikom ZX81 - pozwoli on przypomnieć sobie stare czasy oraz skrobnąć jakiś prosty program w języku ZX81 BASIC czy w asemblerze mikroprocesora Z80. Nowym w tym temacie raczej odradzam ten program - i tak niewiele z niego zrozumieją - lepiej zagrać sobie w jakiegoś Quake'a na sieci itp.
Prezentowany program jest bardzo prosty w obsłudze i nie posiada zbyt wielu "bajerów" - dzięki temu przypomina mi on bardziej starego ZX81 niż inne emulatory, które można spotkać w sieci.
Oprócz instalatora VB81 udostępniamy również projekt VB81 dla Microsoft Visual Basic 6.0 Professional Edition.
Pobierz z naszego serwisu plik instalacyjny emulatora. Wykorzystaj w tym celu link podany na początku rozdziału - plik posiada wielkość ponad 9MB, zatem może się chwilę ładować w zależności od szybkości twojego połączenia z naszym serwerem. Jeśli będziesz miał kłopoty z pobraniem pliku, napisz list do administratora, a spróbujemy go przesłać za pomocą e-mail.
Pobrany plik jest archiwum ZIP, które należy rozpakować do dowolnego miejsca na twoim dysku twardym (najlepiej wybierz jakiś katalog tymczasowy lub w ostateczności pulpit). Wewnątrz archiwum znajdziesz katalog vb81, w którym będą trzy pliki:
| setup.exe | - | aplikacja instalatora. Emulator VB81 napisany jest w języku Visual Basic 6.0 Pro i wymaga do poprawnej pracy kilku plików systemowych związanych z tym środowiskiem. Instalator sprawdzi ich obecność w twoim systemie i jeśli odpowiednich plików nie znajdzie, to je zainstaluje - instalację sprawdziłem w Windows XP oraz Windows Vista. |
| Setup.lst | - | zawiera dane dla instalatora. |
| vb81.CAB | - | zawiera pliki do instalacji w skondensowanej formie. |
Uruchom setup.exe i zainstaluj VB81. Po instalacji w katalogu docelowym powinny znaleźć się następujące pliki:
| gpl.txt | - | tekst licencji GPL. Emulator VB81 jest wolnym oprogramowaniem i może być bezpłatnie rozpowszechniany bez żadnych ograniczeń. |
| Mcoder2.p | - | plik taśmy (patrz dalej) zawierający dobry kompilator dla języka ZX81 BASIC. W następnym rozdziale znajdziesz szczegółową instrukcję korzystania z tego kompilatora - dzięki niemu programy w ZX81 BASIC mogą działać nawet 20-30 razy szybciej. |
| St6unst.log | - | W tym pliku instalator umieścił istotne informacje dla odinstalowania z twojego komputera emulatora VB81. Jeśli nie będziesz tutaj grzebał, to proces deinstalacji powinien przebiec gładko, inaczej... sam wiesz... |
| vb81.exe | - | aplikacja emulatora ZX81. |
| Zx81.rom | - | do poprawnej emulacji komputera ZX81 potrzebna jest zawartość oryginalnej pamięci ROM z ZX81 BASIC oraz procedurami obsługi klawiatury, magnetofonu i wyświetlania obrazu na ekranie monitora. Ten plik to dokładny obraz ZX81 ROM. Nie usuwaj go, gdyż bez niego VB81 się nie uruchomi. |
| Zxa2.rom | - | ten plik zawiera dobry asembler dla ZX81, który pozwala pisać programy w kodzie maszynowym mikroprocesora Z80 na komputerze ZX81. Przy starcie asembler jest automatycznie instalowany w nieużywanym przez ZX81 obszarze ROM. Dzięki temu jest zawsze pod ręką. W dalszym rozdziale znajdziesz dokładną instrukcję korzystania z tego asemblera. |
Emulator VB81 emuluje komputer ZX81 o następujących parametrach:
Gdy emulator VB81 zostanie poprawnie zainstalowany na twoim komputerze, możesz go uruchomić albo z poziomu menu START, albo bezpośrednio z katalogu instalacji wybierając plik vb81.exe. Po uruchomieniu emulator VB81 jest od razu w pełni gotowy do pracy, jednakże możesz życzyć sobie zmienić kilka standardowych ustawień. Poniżej opisujemy kolejno elementy sterujące w VB81.
Jeśli pod paskiem menu nie widzisz paska narzędziowego, to prawdopodobnie jest on ukryty. Naciśnij Shift + F3, a pasek narzędziowy powinien się pokazać. W naszej wersji emulatora vb81 na pasku tym znajduje się 5 przycisków:
 F2 |
Przycisk resetowania ZX81. Po kliknięciu symulator powraca do stanu pierwotnego. Jednakże nie jest odświeżana pamięć ROM - dotyczy to modułu asemblera, który może ulec zniszczeniu, jeśli włączyłeś zapis do pamięci ROM pomiędzy 8-16KB. W takim przypadku przycisk ten resetuje tylko system ZX81 BASIC. |
 F3 |
Przycisk ustawia katalog taśmy, z którego można odczytywać i
zapisywać pliki .P za pomocą rozkazów ZX81 BASIC - LOAD i SAVE.
Katalog jest zapamiętywany w rejestrze Windows i będzie automatycznie
ustawiony po załadowaniu symulatora. Standardowo katalog taśmy jest
ustawiony na katalog z emulatorem VB81.
|
 F1 |
Przycisk przywołuje okienko z widokiem oryginalnej klawiatury ZX81.
Przydaje się ono przy wprowadzaniu z klawiatury PC-ta poleceń i znaków
dla ZX81.
Symbole oznaczone na klawiszach kolorem czerwonym uzyskujemy z klawiszem SHIFT. W trybie K naciśnięcie klawisza powoduje wprowadzenie polecenia wypisanego u góry klawisza. W trybie L będzie to podstawowy symbol klawisza. Funkcje włączamy przechodząc najpierw do trybu F (SHIFT + ENTER), a następnie naciskając wybrany klawisz - nazwa funkcji jest wypisana pod klawiszem. Tryb graficzny G włączamy/wyłączamy naciskając SHIFT + 9. W trybie graficznym normalne klawisze dają negatywy, a klawisze z SHIFT pozwalają wprowadzać znaki graficzne, które są wypisane na klawiszach. W oryginalnej obsłudze klawiatury ZX81 w symulatorze VB81 zrobiłem kilka prostych zmian, dzięki którym można wprowadzać w normalny dla PC-ta sposób większość znaków interpunkcji - np. przecinek, kropka, średnik czy dwukropek. Wyjątkiem są nawiasy, które mamy dostępne pod oryginalnymi klawiszami ZX81, tzn: ( - SHIFT + I, ) - SHIFT + O. Powodem jest to, iż klawisze dla nawiasów są wykorzystywane w ZX81 do wejścia w tryb graficzny - GRAPHICS: SHIFT + 9 oraz do usuwania ostatniego znaku, RUBOUT: SHIFT + 0. Oczywiście typowy dla ZX81 sposób wprowadzania tych znaków również działa - np. SHIFT + P da nam cudzysłów, SHIFT + L da nam znak równości, itd. |
 |
Przycisk powoduje przenumerowanie wszystkich wierszy programu ZX81
BASIC. Pierwszy wiersz otrzymuje numer 10, dalsze będą posiadały numery
kolejno 20, 30 itd. Zmieniane są numery wierszy w instrukcjach GOTO,
GOSUB, RUN, LIST, LLIST.
Uwaga - procedura przenumerowywania nie jest specjalnie zaawansowana. Jeśli w jednej z podanych powyżej instrukcji znajduje się numer wiersza, którego nie ma w programie, to procedura stara się wprowadzić tam numer wiersza bezpośrednio następnego - tak działa ZX81 BASIC. Jeśli numer jest niepoprawny, to nie zostanie zmieniony. Również nie są zmieniane wyrażenia typu GOTO zmienna. |
 |
Przycisk powoduje zatrzymanie wykonywania programu i powrót do trybu
edycji. Zwykle program w języku BASIC zatrzymuje się po naciśnięciu
spacji, która w tym przypadku pełni rolę klawisza BREAK. Jednakże
jeśli program wpisywał coś w pamięć (lub jest to
program w asemblerze)
i komputer się zawiesił, to kliknięcie tego przycisku może
(ale wcale nie musi - zależy od poczynionych przez program szkód)
uratować twoją pracę - w normalnym ZX81 w takim przypadku należało
wyłączyć i włączyć zasilanie, tracąc przy okazji wszystko w pamięci. Dobra rada - nie korzystaj z tej opcji zbyt często, to jest tylko takie koło ratunkowe w przypadku zawieszenia systemu. |
| Opcja menu |
Klawisz skrótu |
Opis |
| Plik→Określ katalog z taśmą | F3 | pozwala ustawić katalog na twoim dysku twardym, z którego symulator będzie odczytywał i zapisywał pliki .P. |
| Plik→Resetuj ZX81 | F2 | reset symulowanego ZX81. Program w pamięci zostaje usunięty jak również wszystkie modyfikacje wprowadzone przy pomocy POKE. |
| Plik→Koniec | Ctrl+F4 | Zakończenie pracy programu VB81 |
| Opcje→Rozmiar obrazu→Standardowy | Shift+F5 | Obraz o rozdzielczości 192×256. |
| Opcje→Rozmiar obrazu→Podwójnej szerokości | Shift+F6 | Obraz o rozdzielczości 192×512 |
| Opcje→Rozmiar obrazu→Podwójnej wysokości | Shift+F7 | Obraz o rozdzielczości 384×256 |
| Opcje→Rozmiar obrazu→Podwójnego rozmiaru | Shift+F8 | Obraz o rozdzielczości 384×512 |
| Opcje→Rozmiar obrazu→Potrójnego rozmiaru | Shift+F9 | Obraz o rozdzielczości 576×768 |
| Opcje→Pokazuj pasek narzędziowy | Shift+F3 | Pokazuje lub ukrywa pasek z przyciskami |
| Opcje→Kolory... | F4 | Wyświetla okno dialogowe, które pozwala zdefiniować kolory ekranu
ZX81:
Jeśli jest wybrana opcja ukrywania obrazu w trybie FAST, to przy wykonywaniu programu ekran przyjmuje wybrany dla trybu FAST kolor. Jeśli opcję tą anulujemy, to obraz pozostaje niezmieniony, aż do zakończenia programu - dopiero wtedy treść obrazu będzie uaktualniona. Ten sposób wyświetlania usuwa denerwujące migotanie obrazu, przy tworzeniu np. programu w trybie FAST. Osobiście go nie preferuję, chociaż... Wybrane kolory są zapamiętywane w rejestrze Windows i zostaną automatycznie wybrane przy ponownym uruchomieniu VB81. |
| Opcje→Zezwalaj na zapis do obszaru ROM 8-16KB | brak | Ta opcja pozwala "włączyć" RAM w obszarze od 8 do 16KB. W tym miejscu przechowywany jest ROM z asemblerem. Jeśli z niego nie korzystasz, to oczywiście obszar ten możesz przekształcić w RAM - dzięki czemu będziesz mógł na VB81 tworzyć swoje własne zestawy znaków - UDG. Osobiście wolę tu mieć ROM z asemblerem. Zwróć również uwagę, iż większość ZX81 była wyposażona w 16KB RAM, zatem programy wymagające większej ilości pamięci nie będą pracowały na typowym ZX81. |
| Pomoc→Klawiatura ZX81 | F1 | Wyświetla okno z obrazem klawiatury ZX81.
|
| Pomoc→Informacje o vb81... | Shift+F1 | Wyświetla okienko informacyjne:
Emulator vb81 nie jest moim programem (myślałem nad napisaniem własnego emulatora ZX81, ale zamiar ten muszę odłożyć na czas bliżej nieokreślony...), lecz firmy GROK. W okienku informacyjnym jest link do ich strony firmowej. Ze swojej strony tylko usunąłem z kodu udostępnionego w Internecie kilka istotnych błędów, poprawiłem wygląd okna z klawiaturą ZX81, spolszczyłem napisy oraz dodałem opcję renumeracji wierszy i zatrzymywania emulowanego ZX81. |
Emulator VB81 przechwytuje procedury odczytywania i zapisywania programów w ZX81. W ich miejsce wykonuje własne procedury, które odczytują dane z wybranych plików .P. Procedura jest następująca:
Ustaw katalog, w którym chcesz zapisywać i odczytywać pliki .P. Na początku
pracy z VB81 jest to katalog instalacji emulatora. Zmiany dokonujesz albo
przyciskiem , albo opcją
menu
ustawiasz odpowiedni dysk oraz wybierasz na tym dysku katalog z plikami .P. W powyższym przykładzie wybrany jest dysk F, następnie katalog F:\apps\emu\zx81\games. W okienku po prawej stronie widzisz listę dostępnych w tym katalogu plików.
Teraz odczyt pliku wykonywany jest z poziomu języka ZX81 BASIC:
LOAD "nazwa programu"
Na przykład w wybranym powyżej katalogu znajduje się program o nazwie ALIEN.P. Aby załadować go do vb81, z poziomu ZX81 BASIC wpisujesz polecenie:
W nazwie programu nie podajesz już rozszerzenia P. Po wciśnięciu klawisza Enter (odpowiada klawiszowi NEWLINE w ZX81) program z pliku ALIEN.P zostanie załadowany i, jeśli ma opcję autostartu, uruchomiony:
W sieci Internet możesz znaleźć tysiące programów z rozszerzeniem P. Jest to bardzo popularny format wśród emulatorów ZX81.
Swoje własne programy zapisujesz poleceniem:
SAVE "nazwa_programu"
Program zostanie zapisany w wybranym katalogu pod nazwą:
nazwa_programu.P
Jeśli program o takiej nazwie już istnieje, to zostanie nadpisany. Dlatego polecenie SAVE stosuj rozważnie.
To wszystko, jeśli chodzi o obsługę emulatora VB81. Więcej informacji na temat programowania ZX81 znajdziesz tutaj. Życzę miłej pracy z VB81 i przypomnienia sobie starych, dobrych czasów, gdy komputery wraz z nami były młode. W następnych rozdziałach znajdziesz kolejno instrukcję do załączonego w VB81 kompilatora języka ZX81 BASIC oraz do zintegrowanego z VB81 asemblera.
 |
Zespół Przedmiotowy Chemii-Fizyki-Informatyki w I Liceum Ogólnokształcącym im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie ul. Piłsudskiego 4 ©2024 mgr Jerzy Wałaszek |
Materiały tylko do użytku dydaktycznego. Ich kopiowanie i powielanie jest dozwolone pod warunkiem podania źródła oraz niepobierania za to pieniędzy.
Pytania proszę przesyłać na adres email:
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Jeśli nie chcesz ich otrzymywać, zablokuj je w swojej przeglądarce.
Informacje dodatkowe.
