tabak-o PIV, -ismo (pref. nikotinismo aŭ nikotindependeco)

tabel-o PIV, frekvenca -o, viv-o

tabet-o PIV, aŭ tabeso (Br. ka), leso de la tria stadio(malfruiĝintis ĝis 20 jarojn post akuta krzo); lezitaj posta spinaj traktoj, amaŭrozo, irmaniero; dorsa -o, -ulo

tablojd-o, PIV, (A. tablet, G. Tablette)

taboparaliz-o, (A. taboparesis, G. Taboparalyse)

tajdo, PIV, (A. tide, G. Flut), acida, alkala -o, -a volumeno (aero de pulmo, fiz)

TAKI-, PIV, grekdevena internacia pfs. kun la sig: "rapida", (Gr. tachy-).-aritmio -fagio, -femio (A. takiphemia, takologia), -filakso, -kardio, -pneo, -skopio

taksi-o, PIV(2), (A. taxis); ankaŭ ĉe la vortofino: kemio-o, termo-o ka

taksis/o, PIV, (A, F, G, Gr. taxis), tuto de manovroj dum repozicio de hernio, fimozo ks, sen kirurgia operacio.

takson-o tasona unuo, ; grupo da parecaj organismoj, rgno, filo, klaso ordo, speccio varieto

taktil-a, (L. tactilis), tuŝa (senso)

tal-o, PIV, anat (L. talus)

talam-o, PIV, anat (L. thalamus), -a

talasemi-o, (A. thalassemia Gr. thalassamaro)

talidomid-o, (A. thalidomide)

tali-o, PIV, (A. waist; F, G. Taille); kem. elemento (T1) (taliumo)

talk-o PIV, (L. talcum, A. talc), -a pulvoro, pulma -ozo

taloz-o, bk (A. talose, unu de la aldoheksozoj)

tambur-o, PIV, (A. drum, F. tambour), -bastona fngro (A. drumstick finger, G. Trommelschleoelfinger)

tampon-o PIV, (F. tampon), -i (tr), -ado, -oprenilo, prem-o

tanat-o PIV, (Gr. thanatos = morto), -fobio, -logio, -manio, -zo (gangreno, nekrozo)

tangentaj rtg-gramoj

tanin-o PIV (A. tannin)

tard-a, PIV (L. tardus = malfrua), -a pubereco

tars-o, PIV (L. tarsos), 1. ostaro de pied-radiko, 2. = tarzo

tartrat-o PIV, -a acido (A. tartaric acid)-tarz-o PIV, (L. tarsos), fibreca tameno de palpebra rando. -ito, -aj glandoj (Meibomaj glandoj)

tatu-i (tr), PIV, (A. tattoo, F. tatouer, desegni sur haǔton ), -o, -ado, -aĵo

taŭrin-o, bk NH2CH2CH2SO4H

taŭtomer-o, PIV, kem. (Gr. tautos = la sama, meros = parto), -io (-ismo)

teba-a, PIV, (A. thebaic), -ino (A. paramorphine, thebaine: opia alkaloido), -ismo (opiismo)

tegment-o, anat, 1. cerba griza substanco, kiu iras de medola bulbo al mezencefalo; 2. = tegumento, ponta -o (L. -um pontis)

tegument-o, PIV, (L. tegumentum = integumentum), tio, kio

tegas, kovras, ŝirmas la korpon de animalo, ekz. haŭto, skvamoj ktp.

tek-i (tr) kovri kunkreskinte, -o, PIV, (L. theca), -o de la foliklo (L. theca folticuli)

tekneci-o, PIV, kem. elemento (Tc)

TELE-, PIV, internacia teknika vortero, sig: aganta trans granda distanco sen substanca transportado, sed precipe per elektro aŭ elektromagnetaj ondoj. -angiektazio, -fazo, -kardiografo, -ncefalo (A. telencephalon), -radiografio, -metro, -patio

temperament-o PIV, (L. -um), sangvina, nervoza, kolerika, limfata -o (laŭ Hipokrato), skizotimia, ciklotimia (–o)

temperatur-o, PIV, (L. -a, A. -e), farenhejta k celsiusa (centezimala) skalo; -a leviĝo, malleviĝo; -sento

tempi-o, PIV, (L. tempus, A. temple, F. tempa), -a arterio, osto (temporalo, A. temporal bone)

templat-o, (A. template), bk muldilo en protein-biosintezo (malnova hipotezo, -o-teorio)

temporal-o, PIV, anat. (L. os temporale, A. - bone), tri partoj de -o: skvamo (L. pars squamosa), petro (pars petrosa) k timpanalo (pars tympanica)

tenajl-o, kudrotenilo en kirurgio, (staplero)protetikaj, kramponigaj, , kontaktaj, pinčaj

tenar-o, PIV, (A, Gr, L. thenar), hipo-o

tend-o PIV anat (L. tentorium cerebelli)

tenden-o PIV, anat (A. tendon, L. tendo), -a, -ito, -ingo, -ingito (-ovaginito), -odinio, -otomio

tenesm-o, PIV, (L. A. tenesmus), rektuma, urinvezika (urina) -o

teni-o, PIV, (Gr. tainia = bendo, rubando; A. taenia aŭ tenia); 1. (A. tapeworm), -a, -ozo, -oforpela rimedo, - 2. kojla -o (L. taenia aŭ tenia coli)

tenisa kubuto (malsano de kubuto en tenis-ludanto)

tensi-o, PIV, (L. -o = streĉo), hiper-o, hipo-o, -ometrio, -ometro, premenstrua, psika -o

tensor-o, PIV, streĉanta muskolo (de la palata velo, timpano ka)

teobromin-o, PIV

teofilin-o

teori-o, PlV, (Gr. theoria), -a, -e, -adi (ntr) (fari -ojn), -isto, -ulo

tepid-a, PIV, (A. tepid), varmeta, duonvarma

teralkal-o, (A. alkaline earth), oksido aŭ bihidroksido de la

termetaloj, Ca, Sr, Ba ka.

teralkali-o, (A. alkaline earth metal), Ca, Sr, Ba ka.

terapeŭt-o, PIV, -iko

terapi-o, PIV, elektro-o, radio-o ktp.

TERATO-, PIV, grekdevena komenco de sciencaj vortoj, sig: monstro. -gena (drogo ka), -genezo, -logio, -logo, -mo

tercian-a, PIV, (L, tertianus = tria), -a febro (A. tertian fever)

terciar-a, PIV, (A. tertiary), -a sifiliso, -a amino (R3N), -e strukturo (de proteino)

teriak-o, PIV, (A. theraca), iama planta panaceo aŭ antidoto enhavanta opion ka.

TERMO-, PIV, grekdevena vortokomenco en sciencaj vortoj, sig: varmo. -anestezio, -banejo, -dinamiko, -elektro, -fila, -fobio, -fonto, -gena, -genezo, -grafo, -hipestezio, - hiperestezio, - kaŭtero, -kuplo, -labila, -lizo, -metro, -plegio (A. heat stroke), -regulilo, -stabila, -stato, -terapio, -tropismo

tern-i (ntr), PIV, (L. sternuere, A. sneeze), -o (A. sneeze, G. Niesen), -iga (pulvoro)

tesaŭrismozo (A. thesaummosis, thesaurosis; Gr. thesauros = provizo, provizejo)

test-o

testik-o, PIV, (A, L. testis, G. Hoden), -ito, -ujo (-sako, skroto), -ektomio

testosteron-o, PIV, vira hormono de testiko

tetan-o, PIV, 1. fiziologia, daŭra muskola kontrahiĝo (A. G. Tetanus); 2. tetanio; 3. tetanoso.

tetani-o PIV (A. tetany, G. Tetanus; F. tétanie)

tetanos-o, PIV, (A, G, L. tetanus), infekta malsano kaŭzata de

tetanotoksino; anti-a, kontraŭ-a (serumo)

TETR-A-, PIV, grekdevena vortkomenco de sciencaj nomoj, sig: kvar. -alogio (tetropo, A. tetrad), -aciklino (A. tetracycline), -ahidrofolato, -amero, -asakarido, -asomio, -ozo (sukero kun kvar karbonoj)

TIA, (A. Vansient ischemic attack), tempa iskemia atako

tiamin-o. PIV. (A. thiamine). vitamino B1, -azo, -pirofosfato

tibi-o, PIV, anat (A. shinbone, G. Schienbein, L. tibia), -a eĝo (A. tibial edge, G. Tibiakante)

tif-o, PIV, 1. ekzantema -o (A. typhus, G. Flecktyphus); 2. -oida febro (-oido, A. typhoid fever, G. Unterleibstyphus, L. typhus abdominalis); para-o (A. paratyphoid fever, F, G, L. paratyphus)

tiflit-o PIV, (A. typhlitis = cecitis; Gr. typhlon = cekumo), cekumito

tik-o, PIV, (F. tic), facia -o (A. facial tic) senintenca subita kuntiriĝo de facia muskulaturo

tikl-i(tr), PIV, (A. tickle), -o (A. tickling), -ado, -iĝema

tilom-o, (A. tyloma = Gr. callus = kalo) dikiĝinita haǔto (pro ofta premo aǔlaborosu akroj de korpomembroj)

tim-i (tr), PIV, -o, -emo, -emeco, -ulo

timol-o, PIV, -o-malklareco-testo (A. thymol turbidity test)

timozin-o (A. thymosin), hormono de timuso

timpan-o, PIV, (Gr. tympanon = tamburo), -a (kavo, membrano), -ito, -ismo (abdomena, utera), -oplastio

timus-o, PIV, (A. thymus), -ektomio, -olimfata stato (L. status thymicolymphaticus) -opatio

tini-o, PIV, (A. L. tinea), parazito kaŭzanta favon

tinit-o, (L, A. timitus; F. tintement), cerba, orela -o (orelzumo)

tinktur-o, PIV, (L. tinctura = kolorigo, A. dying), 1. likva kolorigilo; 2. Alkohola aŭ etera solvaĵo, ekz. joda -a

TIO-, PIV, kem, vortero en substancnomoj, sig: "sulfuro".

-kinazo, -klasta fendiĝo, -ktata acido (tipoata acido, unu de la vitamino-B-komplekso), -lazo (ß-keto-lazo: enzimo, kiu katalizas -klastan fendiĝon), -sulfata acido (H2S2O3)

tiol-o, PIV, tioalkoholo (RSH), -grupo (-SH)

tip-o, PIV, sanga -o (grupo), a-tip-a

tir-i (tr), PIV, (F. tirer), el-i sangon (el sangovazo, sangel-i), elilo

tire-o-, PIV, (Gr. thyreos = ŝildo, ((A. tyrosine) L cartilago thynoidea, G. Schild-drüsse) mallongigo de tireoido) . -oaritenida (muskolo), -gena (neŭrozo), -oglosa, (-ohioidea, hormono TSH), -otomio, -otropa hormono (-otropino, -stimulanta –oido), -globulino, kalcitonino, -ksino (A. thyroxin), -statika, -(hormono), -zino -a, -ektomio, hiper-ismo, hipo-ismo, -ito, -o-toksikozo

titan-o, PIV, kem. elemento (Ti)

titr-i (tr), PIV, (A. titrate), -o (A. titre G. Titer), -ado, (A. titration), -ebla acideco

titubaci-o, (L. titubacio = A. staggering, stumbling) langa -o

tof-o, PIV, (L. tophus, pl. tophi), (de podagro)

tokel/o, PIV, tropika epidermo-micetozo

TOKO-, (Gr. tokos = akuŝo), -ferolo (vitamino E), -fobio, -grafio, -logio (akuŝo-scienco), -logo, -liliko (medikamento, malfortiganta uteran muskolon)

toks-o, PIV, (Gr. toxikon = veneno), scienca nomo de ĉiaj venenaj substancoj. -a, -i (tr), -ado, -adenomo, -emio, -eco, -iĝi, -iĝemulo, -oido, -ologio, -ologo, sen-igi, sen-igado, -omanio, - (ik)ozo

toksiko-, (A. toxico-, toxi-, tox-, toxo-), -dermo (-dermatozo), -dermatito, -manio, -zo

toksin-o PIV, -anti-o, hemo-o

toksokaroz-o, (A. toxocariasis, toksoplasmozo), (A. toxoplasmosis)

toler-i (tr), PIV, -anco, -eba, -ebleco, -ema, -emeco, ne-ebla, ne-ema

toluen-o grason solvanto

-tom/-o, PIV internacia sfs, uzata en kirurgio, por nomi

tranĉan instrumenton, per kiu oni incizas

difinitan organon. -io: internacia sfs, uzata en kirurgio, por nomi operacion, kies esenca gesto

konsistas en la incizado de difinita organo: trakeo-io, laparo-io; mikro-o

tomografi-o, PIV, rtg-tavol-grafio

tond-i (tr), PIV, de-i, el-i, for-i, -ilo

ton-fork-o, PIV, diapazono (por testi aŭd-senton)

tonografi-o

-toni-o, PIV, (Gr. tonos, L. tonus), hiper-o, hipo-o, sen-o, simpato-o, vago-n, -a (A. tonic)

tonik-o, Pl V, (Gr. tonikos, A. tonic), kardio-o, -a vino

tonsil/o, PIV, (L. tonsil/a, A. tonsil), -ito, -ektomio, palata -o

tonus-o, PIV, 1. muskola tonio; 2. nerva ekscitebleco, -dona, -iloj, ´ = tonikoj

topik-o, PIV, (L. topicus, pl. topica = lokal/a, Gr. topos = loko), medikamento aplikenda supraĵe. – loka, rilatanta la projekcian areon surhaǔte

topo-, (Gr. topos = loko), -oencefalografo, -ofobio, -ografio

torak-o, PIV, (A, L. thorax), -a, -ocentezo, -olizo, -opag-o (ĝemeloj kunkreskitaj per torakoj) -oplastin, --oskopo, -otomio, pneŭmo-o, -a dukto (ductus thoracicus)

tord-i (tr), PIV, (L. torquere, F. tordre), artiko-o, kolo-iĝo (tortikolito), dis-o, dis-ita, -a spasmo

torpid-a, (L. torpidua, F. torpide), neaktiva malvigla, -eco (A. sluggishness, numbness)

torpor-o, PIV, (L. torpor, stupor = torpideco)

tortikolit-o

totala protez-o

traduk-o PIV, bk. -o de gena kodo (informo)

traf-i (tr). PIV

trake-o, PIV, (L, trachea), = trakeo, -ito, -obronkito, -ofono (A. tracheophony), -otomio, -oskopio, -ostomio, -otomo

trakom-o, PIV, (A. trachoma), okulmalsano

taktus-o samhista nerva vojo

tranĉ-i (tr), PIV, -o, (2), tre akra koliko

trankviligaĵ-o, PIV, (A. tranquilizer)

TRANS- PIV, 1. prepozicio (sur aŭ al la alia flanko de io); 2. pfs; 3. kem, antonimo de cis (cis-transizomerism-)-aminazo, (enzimo, kiu katalizas transaminadon), -lokiĝo, -parenta, -pozicio, -seksualismo, trans-dukt-i (tr), -o, -ado (A. transduction), -o de energio, -o de geno (en bakterio)

transsekc-o, (A. transection)

transfekci-o, (A. transfection), -o de bakterio (per DNA aŭ RNA)

transfer-i (tr), -azo, -ino (A. transferrin, bk. globulino en sanga plasmo, kiu transportas feron)

transform-i (tr), PIV, -ado, -iĝi (aliformiĝi)

transfuz-i-o(tr) PIV, -o, interŝanĝa -o

transit-i (ntr), PIV. -o (trairo de nutraĵo tra la nutrokanalo)

transskrib/i (tr), PIV, kopii (tr), -ado (A. transcription) (en bk, procezo, per kiu genaj informoj de DNA kopiiĝas al RNA en proteinbiosintezo) ekscito, infekta malsano; vestismo

transmis-i (tr), PIV, -o (A. transmission) -ilo (A. transmitter), neŭro-ilo

transmutaci-i (tr), PIV, -o (transformo de unu kem elemento en alian dum radioaktiva kadukiĝo)

transpir-i (ntr), PIV; elimini ŝviton tra la haŭto, -ado, -o

transplant-i (tr), PIV, -ado (de organo ka)

transport-i (tr), PIV, aktiva -o

transud-i (ntr), (laŭ Br. transsudi), -o, -ado, -aĵo (A. transudate; G. Tlanssudat)

transvers-a, PIV, -a kojlo, -e, -o (abdomena -a muskolo, L. m. -us abdominis)

trapas-o, -a perturbo (A. passage failure)

trapez-o, PIV anat (m. trapezius, os trapezium)

traŭmat-o, PIV, traŭmo (Gr. trauma = vundo, pl. traumata)

trehaloz-o, unu de la disakaridoj

trejn-i, -ado

trematod-o, PIV, ordo de parazitaj platvermoj

trem-o, PIV, (L. tremor), 1. -i (ntr), -ado, ek-i, intenc-o (A. intention -or), -iga paralizo (L. paralysis agitans, Parkinsona morbo) 2. kulis/tremo, trend-o tendenc-o

treonin-o, unu de la esecaj aminoacidoj

trepan-o, PIV, kranioborilo

trepid-i (ntr), PIV, tremi laŭ etaj skuoj. -o (A. trepidation), epilepsioida -ado

treponem-o, PIV, -ozo, -icido, pala -o (aganto de sifiliso, L. Treponema pallidum)

tribadism-o, PIV, (Gr, tribo = froti), safismo

tribenozid.- kem

tribo-, PIV, grekdevena scienca vortero sig: frotado.

tribut-a aeo limfa elfluejo

trici-o, PIV, 3H (izotopo de H) (A. tritium)

tri/faskula kora bloko

trifosfat-o

trigon-o, PIV, (L. trigonum), triangula anatomia elemento; olfakta -o ktp

triĝemin-a, triĝemela (nervo), PIV

triĥ-, trik-, PIV, grekdevena radiko en sciencaj vortoj, sig: haro. -iazo, -ozo, -omicetozo, -opatio, --- oplazio, -otilomanio

triĥinn-; PIV, (L. Trichinella), -ozo

triĥofit-o, PIV, (L. Trichophyton), -ozo

triketr-o, PIV, anat (L. triquevum), unu de manradikaj ostoj (os triquetrum)

triĥuriaz-o

trijodtrikarboksilacid-a ciklo, citratacida ciklo

trikocefaliaz-o, (A. trichocephaliasis), -triko/fili-/o- -gramo, -uriasis

trikuspid-o, PIV, dekstraj atrio-ventriklaj valvoj. -a valvo, -a nesufiĉeco

trimer-o, kem, (A. trimer)

trioz-o, monosakarido kun tri karbonoj

tripanosom-o; PIV

triplet-o, triop-o, -a kodo (genetika kodo, konsistanta el tri nukleotidoj)

tripsin-o, PIV, -ogeno

triptaz-o, PIV, evitinda; pref. tripsino

triptofan-o PIV unu de la esencaj amino-acidoj

trism-o, PIV, (L. trismus, A. lockjaw)

trisomi-o, (A. trisomy)

triton-o, PIV, (A. triton), atomkerno de tricio

tRNA, (A. transfer RNA), v. sRNA

trombocitoz-o

troĉinsk-o, (L. trochincus, A. troche), (kutime diskoforma kuracilo por gorĝo ka, kiun oni tenas en buŝo ĝis ĝi solviĝas. Br.)

trofi-a, PIV, (A. trophic, Gr. trophe = nutrado) hiper-a, hipo-a

trofon neŭroz-o, PIV, (A. trophoneurosis) difeko de neǔronutro

trokanter-o, PIV, anat (L. trochanter major k minor)

trokar-o, PIV, (A. trocar; ruse troakar (troakar))

trokanter-o, PIV, anat (L. tuberculum majus k minus), granda k eta -o (de humero)

trokle-o PIV anat. -a nervo (L.n. trochlearis)

TROMB/o- ( thrombos = sanga koagulaĵo), -a, -angiito, -arteriito, -astenio, -ektomio, -embolio, -ino, -ocito, -ocitopenio, -oflebito, oksano, -olizo, -oplastino, -poetino, trombidi-o, PIV, (L. Trombidium estas arkaika termino de nuna Trombicula), speco de akaro. -ozo (pref. trombikuliazo), unu de la dermatozoonozoj

-trop-a, (Gr. trope = havanta afinecon al aŭ econ direktiĝi al; A. tropic), kortiko-a (aŭ kortikotrofia), kortiko-ido

tropik-a –zono, -tropism –o PIV, elektro-o, foto-o, kemio-o, termo -o

tropomiozin-o, (A. tropomyosin A k B), proteino de striita muskola filamento

troponin-o, proteino, kiu kombiniĝas kun tropomiozino kaj

kontrolas muskolan kontrahiĝon (troponino C, I kaj T).

tru-o PIV (F. trou), naz-o (aperturo de nazo)

trunk-o, PIV, (L. truncus, A. trunk)

tse-tse-o, PIV, pref, ceceo (A. tsetse), speco de muŝo en Afriko, kiŭ kaŭzas dormomalsanon per

tripanosomo.

TSH tiroido-stimulanta hormono

tsutsugamuŝi-o, v. PIV, cucugamuŝio, (A. tsutsugamushi), kiu

entenas rikecion, kaŭzanto de la -morbo.

tub-o, PIV, (L. tubus, A. tube), -a, -ado, digesta -o, orel-o, prov-o, rentgena -o, -ulino (proteino de miluo-ulo), rena-ulo

tuber-o, PIV, (L. tuber = ŝvelaĵo, elstarajo), -aĵo, -eto; parietala-o (L. tuber parietale), karotida -eto (L. tuberculum caroticum), lepra, sifilisa, lupusa -eto; sebeca -eto (sebeca kisto)

tuberkul-o, PIV, (L. tuberculum = diminutivo de tuber), -ido, -ino, -inizado, -izado, -oido, -ozo, --ozulo, pseŭdo-ozo

tubokurarin-o alkaloido de kurare-o

tubul-o. tubulet-o

tuf-o PIV, (A. tuft, F. touffe; portgale, tufo), -a, -o da haroj, malpigia -o (glomerulo)

tuk-o triangula

tularemi-o, PIV, (A. -a, rabbit fever ka)

tumescenc-o, (A. -e), ŝvelo, ŝveliĝo

tumor-o, PIV, (A. L. tumor, ŝveliĝo), -a, pseŭda -o, -asociita antigeno, -specifa antigeno

tumult/parolo

tunelmalsan-o, tunelsindromo (malsano simila al kasona malsano)

tunik-o PIV, (A. tunic, L. tunica), muko-o (mukozo), sero-o (serozo); intima, meza, ekstera –o

turbul-i, turbul/ado (kirla movado n aertavoloj) -ema (malkvietema, malpacema)

turgesk-o PlV, (A. turgescence = ŝveliĝo), plivolumeniĝo pro reteno de vejna sango.

turgor-o, PIV, (L. turgor = ŝvelo), sukstreĉo

turicefali-o, (A. turricephaly, L. turris = turo; oxycephaly, Gr. oxys = pinta), konusa kranio

turka selo, anat (L. sella turcica)

turn-i (tr), PIV, -o, -ado, -iĝi, kap-iĝo, metabola re-iĝo (A. turnover, bk), , -omalsano (parazita malsano de ŝafo)

turniket-o, PIV, (F. tourniquet)

tus-i (ntr) PIV, (F. tousser, L. tussire), -o (L. tussis), -a (A. tussal, tussive), -tusogena kontraŭ-a, -drogo (A. cough remedy), seka (malseka) -o

tuŝ-i (tr) PIV, -o (por korpa ekzameno)

tuto-aŭ-nenio-leĝo, (A. all-or-none law), fiz