La Edukada Servo de I-LO en Tarnovo Materialoj por geliceanoj |
HEDDA GABLERAŭtoro: Henrik Ibsen |
©2024 Geo |
La Enhavo |
(La ĉambro de gesinjoroj Tesman. La pordokurtenoj estas tiritaj antaŭ la aperturo. Tiel same antaŭ la vitra pordo. Sur la tablo la kerosenlampo kun ŝirmilo, meĉo malsuprenŝraŭbita, lumas malklare. En la forno, kies pordo estas malferma, estis fajro, kiu nun preskaŭ estingiĝis.)
(Sinjorino Elvsted, envolvita en granda ŝalo kaj kun la piedoj sur skabelo, sidas tute apud la forno, malantaŭenklinita en la apogseĝo. Hedda kuŝas vestita, dormante sur la sofo kun kovrilo sur si.)
ELVSTED
(post paŭzo, ekrektigas sin en la seĝo kaj aŭskultas atente. Poste, laca, ŝi denove malleviĝas kaj mallaŭte plendas) Ankoraŭ ne! – Ho Dio, – ho Dio, – ankoraŭ ne.
(Berte singardeme ŝteliras enen tra la pordo de la antaŭĉambro. Ŝi havas leteron en la mano.)
ELVSTED
(turnas sin kaj flustras maltrankvile) Nu, – ĉu iu venis?
BERTE
(mallaŭte) Jes, ĵus venis knabino kun tiu ĉi letero.
ELVSTED
(rapide, etendas la manon) Letero! Donu al mi!
BERTE
Ne, ĝi estas por la doktoro, Sinjorino.
ELVSTED
Nu tiel.
BERTE
Estis la servistino de fraŭlino Tesman, kiu alportis ĝin. Mi metos ĝin ĉi tien sur la tablon.
ELVSTED
Jes, tion faru.
BERTE
(demetas la leteron) Estas plej bone, ke mi estingu la lampon. Ĝi fumas.
ELVSTED
Jes, estingu. Baldaŭ fariĝos taglumo.
BERTE
(estingas) Jam estas taglumo, Sinjorino.
ELVSTED
Jes, hela tago! Kaj ankoraŭ ne hejmenveninta – !
BERTE
Ho, Dio, – mi pensis ke tiel okazus.
ELVSTED
Vi tion pensis?
BERTE
Jes, kiam mi vidis ke certa viro estas reveninta al la urbo, tiam – . Kaj ilin kuntiris. Ĉar pri tiu sinjoro oni ja aŭdis sufiĉe antaŭ iom da tempo.
ELVSTED
Ne tiom laŭte parolu. Vi vekas Sinjorinon.
BERTE
(rigardas al la sofo kaj suspiras) Ne, Dio, – lasu ŝin nur dormi, kompatindulinon. – Ĉu mi metu ion pli en la fornon?
ELVSTED
Dankon, ne por mi.
BERTE
Jen do. (ŝi malrapide eliras tra la pordo de la antaŭĉambro)
HEDDA
(vekiĝas pro la fermo de la pordo kaj suprenrigardas) Kio estas – !
ELVSTED
Estis nur la servistino –
HEDDA
(ĉirkaŭrigardas) Ha, jen en la salono – ! Jes nun mi ja memoras – (rektigas sin, sidanta sur la sofo, streĉas sin kaj frotas siajn okulojn) Kioma horo estas, Tea?
ELVSTED
(rigardas sian horloĝon) Ĝi jam pasis la sepan.
HEDDA
Kiam revenis Tesman?
ELVSTED
Li ankoraŭ ne revenis.
HEDDA
Ankoraŭ ne hejmenvenis?
ELVSTED
(ekstaras) Eĉ ne unu revenis.
HEDDA
Kaj ni, kiuj sidis ĉi tie maldormante kaj atendante ĝis la kvara –
ELVSTED
(tordas la manojn) Kaj tiel kiel mi lin atendis!
HEDDA
(oscedas kaj diras kun la mano kovrante la buŝon) Ho jes, – pro tio ni estus nin ŝparintaj.
ELVSTED
Ĉu vi iom dormis poste?
HEDDA
Ho jes, Mi opinias, ke mi dormis sufiĉe bone. Ĉu vi ne?
ELVSTED
Eĉ ne momenton. Mi ne povis, Hedda. Estis tute neeble por mi.
HEDDA
(ekstaras kaj proksimiĝas al ŝi) Nu, nu, nu! Ne estas kaŭzo por maltrankvilo. Mi bone komprenas kiel statas.
ELVSTED
Jes, kaj kion vi do kredas? Ĉu vi povas al mi diri?
HEDDA
Nu, kompreneble tre longe daŭris ĉe la asesoro –
ELVSTED
Ho Dio, jes, – certe daŭris. Sed tamen –
HEDDA
Kaj jen, vidu, tiam Tesman ne volis hejmenveni kaj fari bruon kaj sonorigi meze dum la nokto. (ridas) Eble li ankaŭ ne volis montri sin – tia ĵus post viveca festeno.
ELVSTED
Sed kara, – kien li do estus irinta?
HEDDA
Kompreneble li iris al la onklinoj kaj sin kuŝigis tie. Ili havas ja lian antaŭan ĉambron atendanta.
ELVSTED
Ne, ĉe ili li ne povas esti. Ĉar ĵus venis letero al li de fraŭlino Tesman. Jen ĝi kuŝas.
HEDDA
Ĉu? (rigardas la surskribon) Jes, vere estas de onklino Julle propramane. Nu, do li kompreneble restas ĉe la asesoro. Kaj Ejlert Løvborg, li sidas legante kun vitfolioj en la hararo.
ELVSTED
Ho Hedda, vi nur paroladas kaj diras ion pri kio vi mem ne kredas.
HEDDA
Vi vere estas stulta, Tea.
ELVSTED
Ho ja, bedaŭrinde, mi do eble tia estas.
HEDDA
Kaj kiel morte laca vi aspektas.
ELVSTED
Jes, mi vere estas morte laca.
HEDDA
Nu, tial vi faru, kiel mi diras. Iru en mian ĉambron kaj kuŝigu vin tempeton sur mia lito.
ELVSTED
Ho ne, ne, – mi tamen ne kapablas dormi.
HEDDA
Certe vi kapablas.
ELVSTED
Sed via edzo certe estos baldaŭ revenanta. Kaj jen mi devas tuj scii –
HEDDA
Mi atentigos vin, kiam li revenos.
ELVSTED
Do, vi tion promesas, Hedda?
HEDDA
Jes, tion vi povas fidi. Nur eniru kaj dormu dume.
ELVSTED
Dankon. Do mi tion provu. (ŝi iras tra la malantaŭa ĉambro)
(Hedda iras al la vitra pordo kaj flankentiras la kurtenojn. Hela taglumo ŝutiĝas en la salonon. Poste ŝi prenas de la skribotablo malgrandan manspegulon, rigardas sin en ĝi kaj ordigas la harojn. Ŝi iras al la pordo de la antaŭĉambro kaj premas la butonon de la sonorilo.)
(Berte iom poste envenas tra la pordo.)
BERTE
Ĉu Sinjorino ion deziras?
HEDDA
Jes, bonvole metu ion pli en la fornon. Mi ja vere frostadas.
BERTE
Jes brr, – tuj kaj senprokraste estu varme.
(Ŝi kunrastas la ardaĵojn kaj enmetas lignopecon.)
BERTE
(haltas kaj aŭskultas) Nun oni sonorigas ĉe la ĉefpordo, Sinjorino.
HEDDA
Do eliru, kaj malfermu. Mi mem okupiĝu pri la forno.
BERTE
Baldaŭ ekflamos. (ŝi eliras tra la antaŭĉambra pordo)
(Hedda genuas sur la skabelon kaj metas plurajn lignopecojn en la fornon.)
(Post mallonga daŭro Jørgen Tesman envenas de la antaŭĉambro. Li aspektas laca kaj iom serioza. Ŝteliras piedpinte direkte al la pordaperturo, kaj volas engliti inter la kurtenojn.)
HEDDA
(apud la forno, ne suprenrigardante) Bonan matenon.
TESMAN
(turnas sin) Hedda! (proksimiĝas) Sed kara vi, – tiom frue ellitiĝinta! Ĉu?
HEDDA
Jes, mi tre frue ellitiĝis hodiaŭ.
TESMAN
Kaj mi, kiu estis certa, ke vi ankoraŭ kuŝus dormante! Jen imagu, Hedda!
HEDDA
Ne parolu tiom laŭte. Sinjorino Elvsted kuŝas ene ĉe mi.
TESMAN
Sinjorino Elvsted, ĉu ŝi restis dum la nokto?
HEDDA
Jes, neniu ja venis por ŝin serĉi.
TESMAN
Ne, do neniu faris.
HEDDA
(fermas la pordon de la forno kaj ekstaras) Nu, ĉu estis tiom amuze ĉe la asesoro?
TESMAN
Ĉu vi estis timoplena pro mi? Ĉu?
HEDDA
Ne, pri tio mi eĉ ne momenton pensis. Sed mi demandis, ĉu vi bone amuziĝis.
TESMAN
Jes vere. Tiun ĉi fojon, do – . Sed pleje en la komenco, ŝajnas al mi. Ĉar tiam Ejlert legis por mi. Ni alvenis ja pli ol horon tro frue, – jen imagu! Kaj Brack tiom okupiĝis pri la aranĝo. Sed dume Ejlert legis.
HEDDA
(eksidas dekstre de la tablo) Nu? Rakontu –
TESMAN
(eksidas sur skabelon ĉe la forno) Sciu, Hedda, neeblas por vi imagi, kia verko tiu fariĝos! Certe estas io el la plej rimarkinda skribita. Jen imagu!
HEDDA
Ja, ja, tio ne interesas min –
TESMAN
Mi devas ion konfesi al vi, Hedda. Kiam li estis leginta, – io malica kreskis en mi.
HEDDA
Io malica?
TESMAN
Mi sidis kaj enviis Ejlert, ke li kapablis skribi tiaĵon. Jen imagu, Hedda!
HEDDA
Jes, ja, mi ja imagas!
TESMAN
Kaj scii ke li, – tiel naturdotita – bedaŭrinde tamen estas neplibonigebla.
HEDDA
Ĉu vi ne sugestas, ke li havas pli da vitaleco ol la aliaj?
TESMAN
Ne, bona Dio – . Jen vidu, li tute ne povas moderigi sin meze en la ĝuo.
HEDDA
Kaj en kio rezultiĝis ĉio – fine?
TESMAN
Nu, mi trovas, ke vere estis bakanalo, Hedda.
HEDDA
Ĉu li havis vitfoliojn en la hararo?
TESMAN
Vitfoliojn? Ne, tion mi eĉ ne videtis. Sed li donis longan, konfuzan paroladon por la virino, kiu inspiris lin dum la laboro. Ja, tiel li sin esprimis.
HEDDA
Ĉu li nomis ŝin?
TESMAN
Ne, tion li ne faris. Sed mi ne povas imagi, ke estus iu alia ol sinjorino Elvsted.
HEDDA
Nu, – kie vi disiĝis de li?
TESMAN
Sur la vojo hejmen. Ni ekiris, – la lastaj de ni, – samtempe. Kaj Brack ankaŭ kuniris por spiri freŝan aeron. Kaj jen, vidu, ni decidis akompani Ejlert hejmen. Jes, ĉar li estis ja vere superŝarĝita!
HEDDA
Do li estis.
TESMAN
Sed nun vi aŭdu la plej rimarkindan, Hedda! Aŭ la bedaŭrindan mi estus prefere dirinta. Ho, – mi preskaŭ hontas – pro Ejlert – tion rakonti –
HEDDA
Jen do – ?
TESMAN
Nu, dum ni tiel iris laŭvoje, vidu, jen mi hazarde iom malantaŭiĝis. Nur kelkajn minutojn, – jen imagu!
HEDDA
Jes, ja, Dio, sed – ?
TESMAN
Kaj kiam mi rapidas post la aliajn, jen, ĉu vi scias, kion mi trovas ĉe la vojrando? Ĉu?
HEDDA
Ne, kiel mi povus tion scii!
TESMAN
Nepre ne tion al iu ajn diru, Hedda. Atentu bone! Promesu al mi pro Ejlert. (tiras paketon en papervolvaĵo el la poŝo de la mantelo) Jen, imagu, – tion ĉi mi trovis.
HEDDA
Ĉu ne estas la paketo, kiun li kunportis ĉi tien hieraŭ?
TESMAN
Jes, ĝuste, estas lia valora, unika manuskripto! Kaj tiun li tie promenante perdis – sen tion rimarki. Jen nur imagu, Hedda! Kiom bedaŭrinde –
HEDDA
Sed kial do vi ne tuj redonis al li la paketon?
TESMAN
Ne, tion mi ne kuraĝis – pro lia tiama stato –
HEDDA
Ĉu vi eĉ ne diris al iuj el la aliaj, ke vi ĝin trovis?
TESMAN
Ho, tute ne. Kompreneble ke tion mi ne volis fari respekte al Ejlert.
HEDDA
Do estas neniu, kiu scias, ke vi havas la manuskripton de Ejlert Løvborg?
TESMAN
Ne, kaj tion ankaŭ neniu sciu.
HEDDA
Kaj poste, pri kio vi kun li interparolis?
TESMAN
Mi ne plu havis ŝancon kun li paroli. Ĉar kiam ni venis en la stratojn, tiam li kaj du aŭ tri aliaj tute malaperis por ni. Jen imagu!
HEDDA
Nu? Ili do akompanis lin hejmen.
TESMAN
Jes, aspekte ili tion faris. Kaj ankaŭ Brack foriris.
HEDDA
Kaj kien vi poste stumblis?
TESMAN
Jen, mi kaj kelkaj el la aliaj, ni akompanis unu el la vivecaj uloj, kaj trinkis matenkafon tie ĉe li. Aŭ pli ĝuste nomi ĝin noktokafo. Ĉu? Sed kiam mi nun estos iom ripozinta – kaj kiam mi opinios ke Ejlert, la kompatindulo, satdormis, tiam mi devos iri al li kun tio ĉi.
HEDDA
(etendas la manon por la paketo) Ne, – ne transdonu ĝin! Ne tuj, mi diras. Lasu min legi ĝin unue.
TESMAN
Ne, kara, bona Hedda, je Dio, tion mi ne kuraĝas.
HEDDA
Vi ne kuraĝas?
TESMAN
Ne, – ĉar vi bone povas imagi, kiom malespera li fariĝos, kiam li vekiĝas, kaj mankas al li la manuskripto. Ĉar sciu ke li ne havas kopion! Tion li mem diris.
HEDDA
(rigardas lin kvazaŭ esplorante) Kaj tiaĵon oni ne povas denove skribi? Ankoraŭ fojon, ĉu?
TESMAN
Tio neniam eblus, mi kredas. Ĉar la inspiro, – jen vidu –
HEDDA
Jes, ja, – ĝuste tiel do estas – (pasante) Sed mi memoras, – jen letero por vi.
TESMAN
Ĉu, imagu – !
HEDDA
(ĝin donante) Venis frue ĉi-matene.
TESMAN
De onklino Julle. Kio do estas? (metas la paketon sur la alian skabelon, malfermas la leteron, trakuras ĝin kaj eksaltas)
TESMAN
Ho Hedda, – ŝi skribas, ke la bedaŭrinda onklino Rina kuŝas ĉe la morto!
HEDDA
Tion oni devus ja atendi.
TESMAN
Kaj se mi dezirus ankoraŭ fojon vidi ŝin, mi devas rapidi. Mi tuj kuros tien.
HEDDA
(subpremas rideton) Vi eĉ volas kuri?
TESMAN
Ho, plej kara Hedda, – se vi povus decidigi vin kuniri! Jen imagu!
HEDDA
(ekstaras kaj diras lace kaj repuŝante) Ne, ne; ne petu min pri tiaĵo. Mi ne volas vidi malsanon kaj morton. Ne trudu al mi ion malbelan.
TESMAN
Nu, Dio do – ! (ĉirkaŭkuras) Mian ĉapelon – ? Mian mantelon – ? Nu, en la antaŭĉambro – . Mi kore esperas, ke mi ne venos tro malfrue, Hedda? Ĉu?
HEDDA
Ho, nur kuru, kaj –
(Berte venas ĉe la pordo de la antaŭĉambro.)
BERTE
Asesoro Brack staras ekstere, kaj demandas ĉu li povus enveni.
TESMAN
Je tiu ĉi tempo! Ne, nun ne eblas por mi akcepti lin.
HEDDA
Sed mi povas. (al Berte) Petu la asesoron enveni. (Berte eliras)
HEDDA
(rapide flustrante) La paketon, Tesman! (ŝi prenas ĝin de la skabelo)
TESMAN
Jes, donu ĝin al mi!
HEDDA
Ne, ne, mi kaŝos ĝin por vi dume.
(Ŝi iras al la skribotablo, kaj metas ĝin en la librobreton. Tesman penas pro urĝeco kaj ne kapablas surtiri la gantojn.)
(Asesoro Brack envenas de la antaŭĉambro.)
HEDDA
(kapklinas al li) Nu, vi ja estas frumatena birdo.
BRACK
Jes, vi trovas, ĉu ne? (al Tesman) Ĉu ankaŭ vi eliros?
TESMAN
Jes, mi nepre devas viziti la onklinojn. Imagu, – la malsana, ŝi kuŝas ĉe la morto, la bedaŭrinda.
BRACK
Nu Dio, ĉu tiel? Sed jen ne lasu min reteni vin. En tia serioza momento –
TESMAN
Jes, mi vere devas kuri – . Adiaŭ! Adiaŭ!
(Li rapidas eksteren tra la antaŭĉambra pordo.)
HEDDA
(proksimiĝas) Aspekte estis pli ol vivece hejme ĉe vi ĉi tiun nokton, sinjoro Asesoro.
BRACK
Mi eĉ ankoraŭ ne ŝanĝis vestojn, sinjorino Hedda.
HEDDA
Ankaŭ vi ne?
BRACK
Ne, kiel vi vidas. Sed kion Tesman rakontis pri la noktaj travivaĵoj?
HEDDA
Oho, ion tedegan. Nur ke ili ie eniris kaj trinkis kafon.
BRACK
Pri tiu kafokunveno mi jam estas informita. Tie Ejlert Løvborg ne partoprenis, mi opinias?
HEDDA
Ne, antaŭe ili jam akompanis lin hejmen.
BRACK
Ankaŭ Tesman?
HEDDA
Ne, sed kelkaj aliaj, li diris.
BRACK
(ridetas) Jørgen Tesman vere estas naiva animo, sinjorino Hedda.
HEDDA
Jes, Dio scias ke li estas. Sed ĉu io kaŝiĝas en la afero?
BRACK
Jes, via suspekto ne estas senfunda.
HEDDA
Nu jen! Eksidu, kara Asesoro. Tiel vi rakontos pli bone.
(Ŝi eksidas maldekstre de la tablo. Brack ĉe la longa flanko de la tablo proksime al ŝi.)
HEDDA
Nu jen, do?
BRACK
Mi havis apartajn kialojn por postsekvi la vojojn de miaj gastoj – aŭ pli ĝuste dirite, de kelkaj el miaj gastoj ĉi-nokte.
HEDDA
Kaj inter ili eble estis ankaŭ Ejlert Løvborg?
BRACK
Mi devas konfesi – li estis.
HEDDA
Nun vi vere igas min scivolema –
BRACK
Ĉu vi scias, kie li kaj kelkaj el la aliaj pasigis la reston de la nokto, sinjorino Hedda?
HEDDA
Se decas tion rakonti, jen faru.
BRACK
Kompreneble, decas rakonti. Nu, ili vizitis neordinare animitan vesperkunvenon.
HEDDA
De la pasia speco?
BRACK
De la plej pasia speco.
HEDDA
Iom pli pri tio ĉi, Asesoro –
BRACK
Løvborg estis antaŭe invitita, ankaŭ ili. Mi pri tio estis bone informita. Sed tiam li rifuzis veni. Ĉar nun li ja surmetis novan homecon, kiel vi scias.
HEDDA
Tie norde ĉe la notario Elvsted. Sed li tamen iris?
BRACK
Jes, vidu, sinjorino Hedda, – jen, bedaŭrinde, ĉe mi vizitas lin la genio ĉivespere –
HEDDA
Jes, tie li ja inspiriĝis, mi aŭdas.
BRACK
Treege inspiriĝis. Nu, jen li ekhavis alian ideon, mi opinias. Ĉar ni virhomoj, bedaŭrinde ne ĉiam estas tiom principfirmaj kiom ni devus esti.
HEDDA
Nu, vi mem ja estas escepto, asesoro Brack. Sed jen pri Løvborg – ?
BRACK
Jes, mallonge, – la fino estis, ke li alvenis en la salonojn de fraŭlino Diana.
HEDDA
De fraŭlino Diana?
BRACK
Estis fraŭlino Diana, kiu prezentis la vesperkunvenan programon. Por elektita rondo de amikinoj kaj admirantoj.
HEDDA
Ĉu tiu estas iu ruĝhara?
BRACK
Ĝuste.
HEDDA
Iu tia – kantistino?
BRACK
Nu ja, – ankaŭ tio. Kaj krome ega ĉasistino – de sinjoroj, – sinjorino Hedda. Vi certe aŭdis pri ŝi. Ejlert Løvborg estis unu el ŝiaj plej varmaj protektantoj – en siaj pli prosperaj jaroj.
HEDDA
Kaj kiel tio ĉi finiĝis?
BRACK
Ne tre amikece, aspektas. Fraŭlino Diana verŝajne de la plej kortuŝa akcepto transiris al luktado –
HEDDA
Kontraŭ Løvborg?
BRACK
Jes. Li kulpigis ŝin aŭ la amikinojn, ke ili priŝtelis lin. Li pretendis, ke lia poŝbiletujo malaperis. Kaj ankaŭ aliaj aĵoj. Mallonge, li estus farinta teruregan tumulton.
HEDDA
Kaj en kion rezultis tio?
BRACK
Tio rezultis en komunan bataladon inter kaj sinjorinoj kaj sinjoroj. Feliĉe fine alvenis la polico.
HEDDA
Ĉu ankaŭ la polico?
BRACK
Jes. Sed tio certe fariĝos multekosta ŝerco por Ejlert Løvborg, tiu freneza homo.
HEDDA
Nu!
BRACK
Laŭdire li senbride kontraŭstaris. Li estus frapinta unu el la policistoj sur la orelon kaj disŝirinta lian mantelon. Jen li sekve estis kondukata al la stacio.
HEDDA
De kie vi nun sciiĝis pri tio?
BRACK
De la polico mem.
HEDDA
(rigardas penseme antaŭen) Tiel do ĉio okazis. Kaj sekve li ne havis vitfoliojn en la hararo.
BRACK
Vitfoliojn, sinjorino Hedda?
HEDDA
(ŝanĝas voĉtonon) Sed diru al mi nun, Asesoro, – kial vi do tiel postsekvas kaj kaŝobservas Ejlert Løvborg?
BRACK
Unue ne estas tute indiferente por mi se informiĝos dum la ekzamenadoj, ke li venis rekte de mi.
HEDDA
Ĉu ankaŭ fariĝos ekzamenoj?
BRACK
Kompreneble. Cetere tio estu kiel tio estas. Sed mi opinias, ke mi, kia amiko de la familio, devis havigi al vi kaj al Tesman kompletan informon pri liaj noktaj heroaĵoj.
HEDDA
Kial vere tion, asesoro Brack?
BRACK
Nu, ĉar mi havas vivan suspekton, ke li volas uzi vin kiel ian ŝirmilon.
HEDDA
Ĉu, sed kial povas vi imagi tiaĵon!
BRACK
Ho Dio, – ni ja ne estas blindaj, sinjorino Hedda. Atentu nur! Tiu sinjorino Elvsted, verdire ŝi certe ne forlasos la urbon tiom frue.
HEDDA
Nu, ĉu estus io inter tiuj du, jen estas multaj aliaj lokoj, kie ili povos renkontiĝi.
BRACK
Neniu hejmo. Ĉiuj decaj domoj estos de nun denove fermitaj por Ejlert Løvborg.
HEDDA
Kaj tia ankaŭ la mia devas esti, vi opinias?
BRACK
Jes. Mi konfesas, ke estus por mi pli ol ĝene, se tiu sinjoro estus enlasita ĉi tien. Se li, kia superflua – kaj entrudulo – sin enŝovus en –
HEDDA
En la triangulon?
BRACK
Ĝuste. Estus por mi same kiel fariĝi senhejma.
HEDDA
(rigardas lin ridetante) Do, – sola koko en la korto, – tio estas via celo.
BRACK
(kapklinas malrapide kaj malaltigas la voĉon) Jes, estas mia celo. Kaj por tiu celo mi batalos – kun ĉiuj rimedoj, pri kiuj mi disponas.
HEDDA
(perdante sian rideton) Aspekte vi estas danĝera homo, – kiam temas pri realigo.
BRACK
Vi tion opinias?
HEDDA
Jes, mi nun komencas tion kredi. Kaj mi estas kore ĝoja – tiom longe, ke vi ne potencas super mi.
BRACK
(ridas dusence) Ja-ja, sinjorino Hedda, – vi eble pravas pri tio. Kiu scias, ĉu mi okaze ne estus viro por elpensi eĉ ion kaj alian.
HEDDA
Do, sed aŭskultu nun, asesoro Brack! Aspektas ja kvazaŭ vi sidas tie minacante.
BRACK
(ekstaras) Ho, tute ne! La triangulo, vidu, – ĝi prefere fortikiĝu kaj defendiĝu libervole.
HEDDA
Tion ankaŭ mi opinias.
BRACK
Jen mi do diris kion mi deziras. Kaj mi nun ree devas trovi la vojon urben. Adiaŭ, sinjorino Hedda!
(Li iras al la vitra pordo.)
HEDDA
(ekstaras) Vi iras tra la ĝardeno?
BRACK
Jes, por mi estas pli mallonge.
HEDDA
Jes, kaj krome estas ja vojo kaŝa.
BRACK
Tute ĝuste. Mi ne estas kontraŭ kaŝaj vojoj. Foje ili povas esti sufiĉe pikantaj.
HEDDA
Kiam oni pafas per kugloj, vi opinias?
BRACK
(ĉe la pordo, ridas al ŝi) Ho, oni vere ne pafas siajn dresitajn kortkokojn!
HEDDA
(ankaŭ ŝi ridas) Ho ne, kiam oni ne havas pli ol unu solan, –
(Ili kapsalutas adiaŭe, sub ridado. Li foriras. Ŝi fermas la pordon post li.)
(Hedda staras momenton serioze rigardante eksteren. Poste ŝi iras kaj rigardas tra la kurteno de la fona muro. Ŝi iras al la skribotablo, prenas la paketon de Løvborg el la librobretaro kaj volas foliumi la paperojn. La laŭta voĉo de Berte aŭdiĝas de la antaŭĉambro. Hedda turnas sin kaj aŭskultas. Rapide ŝi metas la paketon en la tirkeston, ŝlosas kaj metas la ŝlosilon sur la skribilaron.)
(Ejlert Løvborg en mantelo kaj kun ĉapelo en la mano, tirmalfermas la pordon de la antaŭĉambro. Li aspektas freneze kaj ekscitite.)
LØVBORG
(turnita al la pordo de la antaŭĉambro) Kaj mi diras al vi, ke mi devas kaj volas eniri! Jen do!
(Li fermas la pordon, turnas sin, vidas Hedda, regas sin tuj kaj salutas.)
HEDDA
(ĉe la skribotablo) Nu, sinjoro Løvborg, estas ege malfrue ke vi venas serĉi Tea.
LØVBORG
Aŭ ege frue ke mi envenas ĉe vi. Mi petas vin pardoni.
HEDDA
Kiel vi scias, ke ŝi daŭre estas ĉe mi?
LØVBORG
Oni diris en ŝia loĝejo, ke ŝi estis ekstere la tutan nokton.
HEDDA
(iras al la salona tablo) Ĉu vi povis ion rimarki en la mienoj, kiam ili tion diris?
LØVBORG
(rigardas ŝin demande) Rimarki en la mienoj?
HEDDA
Mi aludas, ĉu aspektis, kvazaŭ ili pensus ion aŭ iel pri tio?
LØVBORG
(subite komprenas) Ho jes, tiel ja estas! Mi tiras ŝin malsupren kun mi! Cetere mi nenion povis rimarki. – Tesman eble ankoraŭ ne ellitiĝis?
HEDDA
Ne, – mi ne kredas –
LØVBORG
Kiam li hejmenvenis?
HEDDA
Tre malfrue.
LØVBORG
Ĉu li ion al vi rakontis?
HEDDA
Jes, mi aŭdis ke estis sufiĉe viglece ĉe asesoro Brack.
LØVBORG
Nenion pli?
HEDDA
Ne, mi kredas ke ne. Krome mi estis tiel ege dormema –
(Sinjorino Elvsted envenas tra inter la kurtenoj sur la fona muro.)
ELVSTED
(proksimiĝas al li) Ho, Løvborg! Fine – !
LØVBORG
Jes, fine. Kaj tro malfrue.
ELVSTED
(rigardas lin en timo) Kio estas tro malfrue!
LØVBORG
Nun ĉio estas tro malfrue. Pri mi estas finite.
ELVSTED
Ho ne, ne, – tion ne diru!
LØVBORG
Vi mem diros la samon, kiam vi aŭdos –
ELVSTED
Mi volas nenion aŭdi!
HEDDA
Vi eble deziras paroli kun ŝi sola? Ĉar do mi foriros.
LØVBORG
Ne, restu, – ankaŭ vi. Mi petas vin pri tio.
ELVSTED
Jes, sed mi nenion volas aŭdi, mi diras!
LØVBORG
Ne estas pri la noktaj travivaĵoj, ke mi volas paroli.
ELVSTED
Pri kio do – ?
LØVBORG
Estas pri tio, ke niaj vojoj devas nun disiĝi.
ELVSTED
Disiĝi!
HEDDA
(senvole) Mi tion sciis!
LØVBORG
Ĉar mi ne plu bezonas vin, Tea.
ELVSTED
Kaj jenon vi povas diri! Ne plu bezonas min! Mi ja helpos vin nun kiel antaŭe? Kompreneble ni daŭre kunlaboru?
LØVBORG
De nun mi ne plu intencas labori.
ELVSTED
(rezigne) Por kio mi do uzu mian vivon?
LØVBORG
Vi devas provi vivi, kvazaŭ vi neniam konis min.
ELVSTED
Sed tion mi ja ne kapablas!
LØVBORG
Provu ĉu vi kapablus, Tea. Vi devas revojaĝi hejmen –
ELVSTED
(ribele) Neniam en tiu ĉi mondo! Kie vi estas, tie ankaŭ mi deziras esti! Mi ne lasas min tiel forpeliĝi! Mi volas esti ĉi tie! Esti kune kun vi, kiam la libro eldoniĝos.
HEDDA
(duonlaŭte, en streĉa atento) Ho, la libro, – jes!
LØVBORG
(rigardas ŝin) La libro mia kaj de Tea. Ĉar tia ĝi estas.
ELVSTED
Jes, tia mi sentas, ke ĝi estas. Kaj tial mi ankaŭ rajtas esti ĉe vi, kiam ĝi venos! Mi volas vidi, ke denove ŝutiĝas estimo kaj honoro super vin. Kaj la ĝojo, – la ĝojo, tiun mi volas dividi kun vi.
LØVBORG
Tea, – nia libro neniam eldoniĝos.
HEDDA
Aj!
ELVSTED
Ne eldoniĝos!
LØVBORG
Neniam eldoniĝos.
ELVSTED
(en timema suspekto) Løvborg, – kien vi formetis la kajerojn!
HEDDA
(rigardas lin atente) Jes, la kajerojn – ?
ELVSTED
Kie vi havas ilin!
LØVBORG
Ho, Tea, – prefere ne demandu min pri tio.
ELVSTED
Jes, jes, mi volas tuj ekscii. Mi rajtas tion tuj ekscii.
LØVBORG
La kajerojn – Nu do, – la kajerojn, tiujn mi disŝiris en mil pecojn.
ELVSTED
(krias) Ho ne, ne – !
HEDDA
(senvole) Sed tio ja tute ne – !
LØVBORG
(rigardas ŝin) Ne vero, vi opinias?
HEDDA
(regas sin) Nu jes. Kompreneble. Ĉar vi mem tion diras. Sed ŝajnis al mi nekredeble –
LØVBORG
Tamen vero.
ELVSTED
(tordas la manojn) Ho Dio, – ho Dio, Hedda, – disŝiris sian propran verkon.
LØVBORG
Mi disŝiris mian propran vivon. Sekve mi ankaŭ povis disŝiri mian vivoverkon –
ELVSTED
Kaj tion vi do faris ĉinokte!
LØVBORG
Jes, aŭdu. En mil pecojn. Kaj ŝutis ilin en la fjordon. Tre fore. Tie almenaŭ estas freŝa salakvo. Lasu ilin flosi en ĝi. Flosi laŭ fluo kaj vento. Kaj post ioma tempo ili subakviĝos. Pli kaj pli profunden. Kiel mi, Tea.
ELVSTED
Sciu do, Løvborg, ke tio pri la libro – . Ĉiujn miajn tagojn tio staros antaŭ mi, kvazaŭ vi mortigus etan infanon.
LØVBORG
Vi pravas. Estas kvazaŭ infanmortigo.
ELVSTED
Sed kiel vi do povis – ! Ankaŭ mi havis ja mian parton de la infano.
HEDDA
(preskaŭ senvoĉe) Ho, la infano –
ELVSTED
(spiras peze) Do, finite. Ja, ja, nun mi foriros, Hedda.
HEDDA
Sed vi tamen ne forvojaĝos?
ELVSTED
Ho, mi ne mem scias, kion mi faros. Nun ĉio antaŭ mi estas mallumo.
(Ŝi eliras tra la pordo de la antaŭĉambro.)
HEDDA
(Hedda staras, iom atendante) Vi do ne volas akompani ŝin hejmen, sinjoro Løvborg?
LØVBORG
Mi? Tra la stratoj? Do la homoj vidus, ke ŝi irus kune kun mi?
HEDDA
Mi ja ne scias, kio cetere okazis ĉi-nokte. Sed ĉu do estas tiom tute neripareble?
LØVBORG
Tiu ĉi nokto ne restos la sola. Tion mi certe scias. Sed ankaŭ estas tio, ke mi eĉ ne emas pluvivi tian vivon. Ne nun denove. Estas la vivoforto kaj necedemo, kiujn ŝi rompis en mi.
HEDDA
(rigardas penseme antaŭen) La dolĉa, eta stultulino fingrumis homan sorton. (rigardas lin) Sed tamen kial vi povis esti tiom senkora kontraŭ ŝi?
LØVBORG
Ho, ne diru, ke mi estis senkora!
HEDDA
Tiel detrui tion, kio plenigis ŝian animon dum longaj, longaj tempoj! Tion vi ne nomas senkora!
LØVBORG
Al vi mi povas diri la veron, Hedda.
HEDDA
La veron?
LØVBORG
Unue promesu al mi, – donu al mi vian promeson, ke tio, kion mi nun konfidas al vi, pri tio Tea neniam sciiĝu.
HEDDA
Jen mia promeso.
LØVBORG
Bone. Do mi volas diri al vi, ke ne estas vero, kion mi al ŝi rakontadis.
HEDDA
Tio pri la kajeroj?
LØVBORG
Jes. Mi ne disŝiris ilin. Ankaŭ ne ĵetis ilin en la fjordon.
HEDDA
Ne, ne – sed kie do ili estas?
LØVBORG
Mi tamen detruis ilin. Funde kaj efike, Hedda!
HEDDA
Tion ĉi mi ne komprenas.
LØVBORG
Tea diris, ke tio, kion mi faris, al ŝi estas kvazaŭ infanmortigo.
HEDDA
Jes, – tion ŝi diris.
LØVBORG
Sed mortigi sian infanon, – ne estas la plej fia, kion patro povas fari kontraŭ ĝi.
HEDDA
Tio ne la plej fia?
LØVBORG
Ne, sed aŭdi la plej fian, de tio mi volis ŝpari Tea.
HEDDA
Kaj kio do estas tio, la plej fia?
LØVBORG
Imagu nun, Hedda, ke viro, – tiel je frua matena horo, – post freneza, diboĉega nokto revenis hejmen al la patrino de sia infano kaj diris: Jen aŭdu – tie mi estis kaj tie. En tiuj kaj tiuj lokoj. Kaj mi kunprenis nian infanon. En tiajn kaj tiajn lokojn. La infano por mi perdiĝis. Tute perdiĝis. Diablo scias en kies manojn ĝi falis. Kies manoj kaptis ĝin.
HEDDA
Ho, – sed finfine tio – ĉi tio estis ja nur libro –
LØVBORG
La pura animo de Tea estis en tiu libro.
HEDDA
Jes, mi komprenas.
LØVBORG
Kaj tial vi ja ankaŭ komprenas, ke inter ŝi kaj mi neniu estonteco estas.
HEDDA
Kaj kiun vojon vi nun iros?
LØVBORG
Neniun. Nur aranĝi pri fino de ĉio. Ju pli frue, des pli bone.
HEDDA
(paŝon pli proksimen) Ejlert Løvborg, – jen aŭskultu – Ĉu vi ne povus aranĝi, ke – ke okazos en beleco?
LØVBORG
En beleco? (ridetas) Kun vitfolioj en la hararo, kiel vi en pli fruaj tagoj imagis –
HEDDA
Ho ne. La vitfolioj, – je tiuj mi ne plu kredas. Sed tamen en beleco! Unu solan fojon! – Adiaŭ! Foriru nun. Kaj ne pli ofte revenu.
LØVBORG
Adiaŭ, sinjorino. Kaj salutu Jørgen Tesman de mi. (li volas foriri)
HEDDA
Ne, atendu! Kunprenu memoraĵon de mi.
(Ŝi iras al la skribotablo kaj malfermas la tirkeston kaj la skatolon kun pistoloj. Ŝi returnas al Løvborg kun unu el la pistoloj.)
LØVBORG
(rigardas ŝin) Tiun? Do tiu estas la memoraĵo?
HEDDA
(kapklinas malrapide) Vi rekonas ĝin? Iam ĝi leviĝis kontraŭ vin.
LØVBORG
Tiam vi estus devinta ĝin uzi.
HEDDA
Jen! Uzu ĝin vi nun.
LØVBORG
(metas la pistolon en la brustpoŝon) Dankon!
HEDDA
Kaj en beleco, Ejlert Løvborg. Promesu al mi nur tion!
LØVBORG
Adiaŭ, Hedda Gabler. (li eliras tra la pordo de la antaŭĉambro)
(Hedda aŭskultas momenton ĉe la pordo. Poste ŝi iras al la skribotablo, kaj elprenas la paketon kun la manuskripto, iom rigardas inter la kovraĵon, duone elprenas kelkajn foliojn kaj rigardas ilin. Poste ŝi kunprenas ĉion kaj eksidas en la apogseĝon apud la forno. La paketon ŝi havas ĉe la sino. Iom poste ŝi malfermas la pordon de la forno kaj poste ankaŭ la paketon.)
HEDDA
(ĵetas unu el la kajeroj en la fajron kaj flustras antaŭen) Nun mi forbruligas vian infanon, Tea! – Vi kun la krispa hararo! (ĵetas pliajn kajerojn en la fornon) Vian infanon kaj tiun de Ejlert Løvborg. (enĵetas la restantajn) Nun bruligas, – nun bruligas mi la infanon.
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.