Koło informatyczne 2012

Serial Number: 49b2-9z8py-4s7pv
Authorization Key: t2d-zy7

• Object TreeView - zawiera widok drzewa obiektów, z których składa się nasza aplikacja. Na początku znajduje się tutaj tylko jeden obiekt: Form1, czyli okno programu.
• Object Inspector - zawiera tzw. własności oraz zdarzenia związane z aktualnie edytowanym obiektem. Na początku zawartość tego okna odnosi się do okna programu Form1. Zakładka Properties daje dostęp do własności tego okna, zakładka Events daje dostęp do zdarzeń, które dany obiekt może obsługiwać - o tym za chwilę.
• Kolejne okno jest właśnie oknem programu, którego zawartość będziesz projektował. Na razie nosi ono tytuł Form1

W Object Inspector wyszukaj własność o nazwie Caption. Własność ta jest odpowiedzialna za napis tytułowy związany z obiektem, w tym przypadku z oknem programu. Zamiast Form1 wpisz tam swój tytuł okna, np. Pierwszy program okienkowy. Zwróć uwagę, że w miarę wpisywania tytułu, pojawia się on również na pasku tytułowym okna.

Teraz zmienimy nazwę obiektu okna. Wyszukaj własność Name i zamiast Form1 wpisz tam frmOknoProgramu. Umówmy się na przyszłość, że pierwsze trzy literki nazwy określają typ obiektu: frm... to okno, forma. W ten sposób łatwiej odszukać właściwy obiekt w Object Treeview. Zwróć uwagę, że po wpisaniu nowej nazwy w Object Treeview nasze okno pojawia się jako frmOknoProgramu.

Projekt możesz kazać skompilować i uruchomić. Dokonujesz tego za pomocą:

Projekt zostaje skompilowany do programu Project1.exe w katalogu projektowym i jeśli nie ma błędów, to zostaje uruchomiony. W efekcie na ekranie pojawia się nasze okno programu:

Z oknem tym możesz robić to samo, co z innymi oknami w systemie Windows: przesuwać, minimalizować, maksymalizować, zmieniać rozmiary, itp. Jak się znudzisz, zamknij je, aby powrócić do Buildera (jeśli przy powrocie otrzymasz okno kodu zamiast okna programu, to naciśnij klawisz F12).

Takie puste okno nie jest specjalnie ciekawe, dlatego dodamy do niego nowy element - przycisk polecenia. Wyszukaj na palecie komponentów komponent przycisku i kliknij go dwukrotnie myszką. W oknie programu pojawi się przycisk.

Przycisk umieść w odpowiednim miejscu okna, np. u dołu po prawej stronie. Wokół przycisku są uchwyty, które pozwalają dopasować jego rozmiary. Gdy przycisk jest na właściwym miejscu, zmienimy kilka jego własności. W oknie Object Inspector wyszukaj własność Caption (uwaga - przycisk musi być wybrany, aby w tym oknie były dostępne jego własności, wystarczy go w tym celu kliknąć myszką). Zamiast Button1, wpisz Koniec. Zmień również własność Name na btnKoniec - btn... to przycisk, button.

Samo wstawienie przycisku nie powoduje jeszcze, że przycisk ten będzie cokolwiek robił w naszym programie. Musimy określić dla niego zdarzenie, na które będzie reagował. Program w C++ Builder działa na zasadzie obsługi zdarzeń, tzn. ty określasz, na jakie zdarzenia będą reagowały poszczególne elementy twojej aplikacji i co w ramach tej reakcji będą one robiły. Zdarzenia są różne. Dla przycisku typowym zdarzeniem jest onClick (przy kliknięciu myszką). Aby przejść do funkcji obsługi tego zdarzenia w Object Inspector kliknij zakładkę Events (Uwaga - przycisk musi być wybrany). Następnie klikasz dwukrotnie myszką po prawej stronie zdarzenia onClick (ten sam efekt uzyskasz klikając dwukrotnie w przycisk na oknie - rób tak, jak ci wygodniej). Builder tworzy funkcję btnKoniecClick() i przenosi cię do edytora kodu. W funkcji wpisz:

//---------------------------------------------------------------------------
void __fastcall TfrmOknoProgramu::btnKoniecClick(TObject *Sender)
{
  Close();
}
//---------------------------------------------------------------------------

Close() jest metodą okna, która powoduje zamknięcie tego okna. Ponieważ jest to główne okno programu, to program zakończy swoje działanie. Nasza funkcja dostaje parametr, który jest wskazaniem obiektu generującego dane zdarzenie - czyli naszego przycisku btnKoniec. Na razie to nie będzie nam potrzebne. Zwróć uwagę, że utworzona funkcja btnKoniecClick() należy do klasy okna, a nie przycisku - odnosi się to do wszystkich funkcji obsługujących zdarzenia.

Skompiluj i uruchom program (np. naciskając F9). Teraz w oknie pojawi się nasz przycisk. Gdy go klikniesz myszką, okno się zamknie. Przycisk "obsłuży" swoje zdarzenie.

Pomiędzy edytorem kodu a oknem przełączasz się przyciskiem F12.

Dodaj teraz do okienka jeszcze cztery przyciski. Umieść je na spodzie okna na równi z przyciskiem Koniec. Pozmieniaj własności tych przycisków następująco:

Teraz dodamy do tych przycisków obsługę zdarzenia onClick (klikasz dwukrotnie w przycisk, aby przejść do funkcji obsługi zdarzenia lub wybierasz odpowiednie zdarzenie w Object Inspector na zakładce Events). Obsługa ta będzie polegała na zmianie własności Color okna programu na kolor wg nazwy przycisku. Kod jest następujący:

//---------------------------------------------------------------------------
void __fastcall TfrmOknoProgramu::btnCzerwonyClick(TObject *Sender)
{
  Color = clRed;
}
//---------------------------------------------------------------------------
void __fastcall TfrmOknoProgramu::btnZielonyClick(TObject *Sender)
{
  Color = clGreen;
}
//---------------------------------------------------------------------------
void __fastcall TfrmOknoProgramu::btnNiebieskiClick(TObject *Sender)
{
  Color = clBlue;
}
//---------------------------------------------------------------------------
void __fastcall TfrmOknoProgramu::btnNormalnyClick(TObject *Sender)
{
  Color = clBtnFace;
}
//---------------------------------------------------------------------------

Wewnątrz funkcji każemy nadać własności Color (jest to własność okna frmOknoProgramu) stałą, która określa odpowiedni kolor. Stałe te są zdefiniowane w plikach nagłówkowych, dołączanych do twojego modułu automatycznie przez Buildera. Informacje na temat stałych koloru otrzymasz w systemie pomocy, który jest instalowany w środowisku. W tym celu kliknij myszką nazwę stałej, a następnie wciśnij klawisz F1.

Zamiast stałych możesz również stosować wartości liczbowe, najlepiej szesnastkowo. Kod koloru składa się z trzech bajtów składowych B, G i R (w takiej właśnie kolejności). Zatem:

Stała clBtnFace, użyta w czwartym przycisku, określa kolor powierzchni przycisków w danym schemacie kolorów Windows (tzn. kolor ten może być różny w zależności od wybranego schematu kolorów).

Na tym kończymy wstęp do programowania w środowisku Borland C++ Builder 6 Personal.