1973 n.e. do 1981 n.e.
Pierwsze Komputery Osobiste (PC-ty)

Komputer IBM 610 Auto-Point

Dzięki uprzejmości IBM

W świecie komputerów prawdą jest, iż niektóre terminy mogą być czasami używane w dziwny sposób, tak jest właśnie z wyrażeniem "Komputer Osobisty". Na przykład Komputer IBM 610 Auto-Point  (z roku 1957) został opisany jako "pierwszy komputer osobisty firmy IBM" z uwagi na to, iż był on zaprojektowany do obsługi przez tylko jednego operatora, lecz maszyna ta nie była oparta na koncepcji pamięci programu i kosztowała 55000$! Innymi kandydatami są komputery LINC  z MIT (rok 1963), Datapoint 2200  z CTC (1971), Kenbak-1  (1971) oraz Xerox Alto  (1973), lecz wszystkie te maszyny były albo niesamowicie drogie, względnie nieużyteczne, albo stanowiły jedynie projekty eksperymentalne. Więc na nasze potrzeby w tym opracowaniu uściślijmy, że przez termin "Komputer Osobisty" będziemy rozumieć dostępny cenowo, uniwersalny, oparty na mikroprocesorze komputer przeznaczony na rynek konsumenta.

Zważywszy, iż mikroprocesor 8008 został wprowadzony na rynek dopiero w listopadzie 1972 roku, wywołana przez niego nawałnica działań była całkiem imponująca. Zaledwie 6 miesięcy później, we Francji w maju 1973 został opracowany i zbudowany pierwszy komputer w oparciu o ten mikroprocesor. Niestety, komputer ten, o nazwie Micral, jako urządzenie nie zdobył żadnego powodzenia w Ameryce. Jednakże w czerwcu tego samego roku w prasie pojawia się określenie "mikrokomputer" w odniesieniu właśnie do komputera Micral.

Oparty o mikroprocesor 8008 mikrokomputer osobisty Scelbi-8H

Copyright © 1996, H.A.Layer

W tej samej połowie roku 1973 firma Scelbi Computer Consulting Company przedstawiła komputer oparty o układ 8008 o nazwie Scelbi-8H, który stał się pierwszym na rynku zestawem komputerowym do samodzielnego montażu zawierającym mikroprocesor (komputer Micral nie był zestawem do montażu - można go było dostać jedynie w gotowej postaci). Scelbi-8H reklamowano w cenie 565 $ i był on wyposażany w pamięć RAM o pojemności 1KB.

W czerwcu 1974 czasopismo Radio Electronics  opublikowało artykuł napisany przez Jonathana Titusa na temat budowy mikrokomputera o nazwie Mark-8, który, podobnie do maszyn Micral  oraz Scelbi-8H, został oparty na mikroprocesorze 8008. Mark-8 przyciągnął dużą uwagę hobbystów i wiele grup użytkowników wyrosło jak grzyby po deszczu w całych Stanach Zjednoczonych, aby dzielić się swoimi pomysłami oraz uwagami i rozpowszechniać informację na temat tej maszyny.

Mniej więcej w tym samym czasie gdy Jonathan Titus pracowicie skrobał piórem swój artykuł na temat komputera Mark-8, człowiek o nazwisku Ed Roberts rozmyślał nad przyszłością swojego upadającego przedsiębiorstwa produkującego kalkulatory, znanego pod nazwą MITS  (znajdującego się obok samoobsługowej pralni w Albuquerque w Nowym Meksyku). Roberts zdecydował się zaryzykować nieliczne, pozostałe mu fundusze i rozpoczął projektowanie komputera zwanego Altair 8800  (nazwa "Altair" pochodzi z jednego z pierwszych odcinków serialu Star Trek). (Autorzy tego opracowania nie mają najmniejszego pojęcia, dlaczego Altair 8800  nie został nazwany Altair 8080, lecz bylibyśmy niezmiernie zachwyceni poznać odpowiedź na tę zagadkę, jeśli ktokolwiek coś wie na ten temat i zechce się z nami podzielić - możesz w każdej chwili wysłać nam e-maila (po angielsku) na adres pocztowy info@maxmon.com.)

Mikroprocesor 8080 w komputerze Altair 8800

(C) Tom Carlson

Altair 8800 firmy MITS

(C) Tom Carlson

Roberts oparł swój system Altair 8800  na nowo wypuszczonym mikroprocesorze 8080, a wynikowy zestaw zrób-to-sam był reklamowany w piśmie Popular Electronics  w styczniu 1975 roku po niesłychanie niskiej cenie wynoszącej 439$. W rzeczywistości, gdy pierwsza jednostka została sprzedana w kwietniu tego roku, jej cena spadła do zadziwiająco niskiej kwoty 375$. Chociaż komputer zawierał marne 256 bajtów pamięci RAM i jedynym sposobem programowania było wprowadzanie poleceń z panelu przełączników, Altair 8800  odniósł wspaniały sukces. (Zestawy te były wyposażone w stalową obudowę wystarczająco mocną na przetrwanie większości klęsk naturalnych, dlatego całkiem spora liczba tych komputerów wciąż zalega do dnia dzisiejszego w garażach swoich właścicieli).

Również w kwietniu 1975 Bill Gates i Paul Allen założyli firmę Microsoft  (która w nadchodzących latach miała zdobyć nieco złą sławę), a w lipcu tego roku firma MITS  ogłosiła dostępność interpretera BASIC 2.0  (Beginners' All-purpose Symbolic Instruction Code - Uniwersalny, Symboliczny Kod Instrukcji dla Początkujących) dla swojego komputera Altair 8800. Ten interpreter języka BASIC, napisany przez Gatesa i Allena, był pierwszym z prawdziwego zdarzenia, komputerowym językiem wysokiego poziomu, dostępnym dla komputera domowego. Firma MITS sprzedała w tym roku 2000 systemów, co z pewnością ucieszyło Eda Robertsa, natomiast Microsoft wykonał swój pierwszy niepewny krok na drodze ku dominacji nad światem.

W czerwcu 1975 roku firma MOS Technology  wprowadziła na rynek swój mikroprocesor 6502 w cenie jedynie 25 $ (układ Intel 8080 uszczupliłby twój rachunek bankowy w tym samym czasie o około 150$). W niedługi czas później firma MOS Technology przedstawiła swój mikrokomputer KIM-1  oparty na mikroprocesorze 6502, szczycący się pamięcią 2 KB ROM (dla programu monitora), 1 KB RAM, klawiaturą ósemkową, wyświetlaczem z diod LED, oraz magnetofonem kasetowym do przechowywania programów. Jednostka ta, którą można było dostać jedynie w gotowej postaci, kosztowała początkowo 245$, lecz cena ta wkrótce spadła do zdumiewającej wartości 170$.

Płyta główna pierwszego komputera firmy Commodore -  KIM-1. Ponad klawiaturą widoczny wyświetlacz z diod LED.

Pojawianie się nowych mikrokomputerów nabrało teraz tempa. Po niedługim czasie od rozpoczęcia sprzedaży KIM-1 firma Sphere Corporation wprowadziła na rynek swój zestaw o nazwie Sphere 1, który zawierał mikroprocesor 6800, 4 KB RAM, klawiaturę QWERTY, oraz złącze wideo (lecz bez monitora) za cenę 650$.

Mikrokomputer Apple 1

W marcu 1976 dwóch facetów o nazwiskach Steve Woźniak i Steve Jobs (którzy rozgorzeli entuzjazmem do komputera Altair 8800) skończyło pracę nad komputerem domowej roboty opartym o układ 6502, który nazwali Apple 1  (kilka tygodni później w dniu Prima Aprilis utworzyli oni firmę Apple Computer Company).

Chociaż mikrokomputer Apple 1  nie był zbytnio skomplikowany, to i tak wywołał wystarczające zainteresowanie, aby powstał jego następca - Apple II, który jest przez wielu uważany za pierwszy komputer osobisty będący zarówno dostępny cenowo jak i użyteczny. Apple II, który pojawił się na rynku w kwietniu 1977 roku w cenie 1300$, zawierał 16 KB pamięci ROM, 4 KB RAM, klawiaturę oraz kolorowy monitor. Firma Apple stała się jedną z historii wielkiego sukcesu. W 1977 miała ona przychód 700000$ (co było w tych czasach całkiem sporą sumką pieniędzy), a już po jednym roku przychód jej wzbił się dziesięciokrotnie w górę do wartości 7 milionów dolarów! (co było jeszcze większą sumką pieniędzy w owych czasach).

Mikrokomputer Commodore PET

Również w kwietniu 1977 firma Commodore Business Machines zaprezentowała swój komputer Commodore PET, oparty na mikroprocesorze 6502, zawierający 14 KB pamięci ROM, 4KB pamięci RAM, klawiaturę, monitor oraz pamięć kasetową, a wszystko to za jedyne 600$. Podobnie w sierpniu tego roku firma Tandy/Radio Shack  zapowiedziała swój model TRS-80 oparty na mikroprocesorze Z80, zawierający 4 KB ROM, 4 KB RAM, klawiaturę oraz pamięć kasetową w cenie 600$.

Dzisiaj może nam się wydać dziwne, iż dla pierwszych mikrokomputerów nie było prawie wcale żadnych programów (oprócz programów napisanych przez samych użytkowników). Firmowe oprogramowanie zaczęło się pojawiać dopiero pod koniec roku 1978. Prawdopodobnie najbardziej znaczącym narzędziem w tamtych czasach był program arkusza kalkulacyjnego VisiCalc, napisany dla komputera Apple II przez studenta Harvard Business School i który pojawił się w roku 1979.

Tandy/Radio Shack TRS-80

Trudno jest przesądzać wpływ programu VisiCalc, lecz ocenia się, iż ponad jedna czwarta maszyn Apple sprzedanych w roku 1979 została zakupiona przez użytkowników tylko dla tego właśnie programu. Firma Apple mogła poczuć się szczęśliwa, ponieważ sukces arkusza kalkulacyjnego VisiCalc stał się bodźcem rozwoju innych aplikacji, takich jak procesory tekstu.

Jeden z pierwszych Komputerów IBM PC/XT

Dzięki uprzejmości IBM

Gdy zaczęły się po raz pierwszy pojawiać komputery domowe, istniejący producenci dużych maszyn traktowali je zwykle z pogardą ("to tylko przelotna moda ... to nigdy nie chwyci"). Jednakże już po krótkim czasie brzęk monet przechodzących z rąk do rąk obudził ich zainteresowanie. W roku 1981 firma IBM wypuściła swojego pierwszego PC-ta w cenie 1365 $, co dało mocny sygnał całemu światu, iż komputery osobiste tak szybko nie odejdą.

Niestety, z uwagi na ograniczoną ilość miejsca mogliśmy tutaj zaprezentować pobieżnie tylko nieliczne egzemplarze mikrokomputerów, lecz mamy nadzieję, iż udało nam się ukazać z jednej strony zainteresowanie społeczne, a z drugiej niesamowite tempo rozwoju komputerów osobistych. Nadejście uniwersalnych mikroprocesorów obwieściło nową erę w komputeryzacji - systemy mikrokomputerowe wystarczająco małe, aby zmieścić się na blacie biurka, mogą zostać obdarzone mocą obliczeniową większą niż monstra ważące wiele ton sprzed dziesięciu lat.

Najnowsza stacja robocza IBM

Dzięki uprzejmości IBM

Efekty tego rozwoju wciąż się ujawniają, lecz nie będzie przesadą stwierdzenie, iż cyfrowa komputeryzacja oraz komputer osobisty zmieniły świat bardziej znacząco niż jakikolwiek inny wynalazek człowieka, a wielu obserwatorów wierzy, że dopiero rozpoczęliśmy naszą podróż w nieznane!

Dla twojej informacji ... w roku 1975 komputer mainframe IBM mogący wykonywać 10.000.000 instrukcji na sekundę kosztował około 10.000.000 $. W roku 1995 (jedynie dwadzieścia lat później), gra komputerowa, zdolna wykonywać 500.000.000 instrukcji na sekundę, była dostępna na rynku w cenie około 500$!

Zobacz również na literaturę uzupełniającą.