Dodatek

Chladni Ernst (Florens, Friedrich) zwany "ojcem akustyki" urodził się w Wittenbergu (Saksonia) 30 listopada 1756 r. Zmarł we Wrocławiu (wówczas Breslau) jako profesor tamtejszego Uniwersytetu 3 kwietnia 1827 r.

Pod naciskiem ojca studiował prawo na Uniwersytecie w Lipsku, a po jego śmierci zmienił kierunek studiów na ścisłe, koncentrując się na eksperymentach z akustyki.  Zainteresowania akustyką wywodziły się z jego zamiłowania do muzyki. W 1786 r. rozpoczął badania nad falami dźwiękowymi i wypracował matematyczne reguły, które rządzą ich rozprzestrzenianiem.

W pionierskich badaniach nad związkami drgań z wysokością dźwięku Chladni jako pierwszy zaproponował wizualizacje tych drgań. W swoich słynnych doświadczeniach wzbudzał do drgań metalowe i szklane płytki (kwadratowe i okrągłe o różnej grubości) przy pomocy smyczka skrzypcowego, przeciągając nim po brzegach płytek. 

obrazek
W zbiorach Union College w Schenectady, New York

Płytki były mocowane w jednym lub wielu punktach i posypane  równomiernie drobnym piaskiem, który tworzył regularne i symetryczne wzory, zbierając się  w linie węzłowe. Chladni badał te wzory i publikował je w postaci tabularycznych analiz. W 1809 r. demonstrował swoje figury przed członkami Akademii Francuskiej. Prace te przyniosły mu uznanie wśród licznych fizyków tamtej epoki; dyskutowali i analizowali je uczeni tej miary co  Weber, Kirchhoff, Young, Wheatstone, Savart, Biot, Poisson i Faraday.

obrazek
Własnoręczne rysunki Chladniego z jego pracy
Entdeckungen über die Theorie des Klanges, 1787

Wyznaczał prędkości dźwięku wypełniając piszczałki organowe różnymi gazami. Wykazał, że prędkość dźwięku w skośnych włóknach szkockiej jodły jest 20% mniejsza niż w jej przekroju poprzecznym. Budował rozmaite instrumenty muzyczne, jest konstruktorem euponium (rodzaj tuby orkiestrowej, klawicylinder).

Prace jego zebrano i wydano pośmiertnie w Lipsku 1830 r.

obrazek

Mało znana jest działalność Chladniego na polu.... astronomii. W 1794 wydał książkę o meteorytach (był ich kolekcjonerem), w której postulował, że są to obiekty pochodzenia kosmicznego, z poza Ziemi, resztki planet, które eksplodowały. Powszechnie wtedy uważano, że są to ciała pochodzenia wulkanicznego. Poglądy te nie były jednak przez nikogo akceptowane, aż do roku 1803, kiedy Jean Biot potwierdził, ze rzeczywiście obiekty te są pochodzenia pozaziemskiego.


   I Liceum Ogólnokształcące   
im. Kazimierza Brodzińskiego
w Tarnowie

©2024 mgr Jerzy Wałaszek

Dokument ten rozpowszechniany jest zgodnie z zasadami licencji
GNU Free Documentation License.

Pytania proszę przesyłać na adres email: i-lo@eduinf.waw.pl

W artykułach serwisu są używane cookies. Jeśli nie chcesz ich otrzymywać,
zablokuj je w swojej przeglądarce.
Informacje dodatkowe