Podsumowanie

CODE, CHR$
POKE, PEEK
USR
BIN

---

Litery, cyfry, znaki przystankowe itd. pojawiające się w łańcuchach są zwane znakami  i tworzą alfabet lub zestaw znaków, który używa ZX Spectrum. Większość z tych znaków to pojedyncze symbole, lecz jest jeszcze kilka zwanych tokenami, które reprezentują całe wyrazy, takie jak PRINT, STOP, <> itd.

Jest 256 znaków o kodach od 0 do 255. Ich kompletna lista znajduje się w Dodatku A. To konwersji pomiędzy kodami i znakami służą dwie funkcje: CODE oraz CHR$.

CODE stosowana jest z łańcuchem i daje kod pierwszego znaku w tym łańcuchu (lub 0, jeśli łańcuch jest pusty).

CHR$ używana jest z liczbą i daje pojedynczy znak, którego kodem jest ta liczba.

Ten program wypisuje cały zestaw znaków:

Na górze zobaczysz spację, 15 symboli i znaków przystankowych, dziesięć cyfr i siedem kolejnych symboli, duże litery, sześć następnych symboli, małe litery i pięć dalszych symboli. Wszystkie (za wyjątkiem £ i ©) są wzięte z szeroko używanego zestawu znaków znanego pod nazwą ASCII (z ang. American Standard Code for Information Interchange - Amerykański Standardowy Kod dla Wymiany Informacji); ASCII również przypisuje kody liczbowe do tych znaków, a są to kody używane przez ZX Spectrum.

Reszta znaków nie jest częścią ASCII i odnosi się wyłącznie do ZX Spectrum. Wśród nich najpierw pojawia się spacja i 15 wzorków białych i czarnych kwadratów. Nazywane są symbolami graficznymi  i można je wykorzystywać do rysowania obrazków. Możesz wprowadzić je z klawiatury w trybie graficznym. Jeśli naciśniesz GRAPHICS (CAPS SHIFT z 9), to kursor zmieni się na  G . Teraz klawisze cyfr od 1 do 8 dają symbole graficzne: same dają symbole wyrysowane na klawiszach, a z wciśniętym klawiszem SHIFT dają te same symbole w negatywie.

Bez względu na stan klawiszy SHIFT naciśnięcie klawisza 9 powoduje powrót do normalnego trybu  L , a cyfra 0 kasuje znaki.

Oto 16 symboli graficznych:

Po symbolach graficznych zobaczysz coś, co będzie wyglądało jak kopia alfabetu od A do U. Są to znaki, które możesz samemu przedefiniować, chociaż gdy maszyna jest po raz pierwszy włączona, to zostają one ustawione na kształt liter — nazywają się grafiką definiowaną przez użytkownika. Możesz je wpisać z klawiatury po przejściu do trybu graficznego i użyciu klawiszy od A do U.

Aby zdefiniować sobie nowy znak, postępuj wg poniższego przepisu — definiuje on znak pokazujący π.

 

Jeśli tego nie rozumiesz, to poniższy program wykona pracę za ciebie:

Zatrzyma się on osiem razy dla danych INPUT, aby pozwolić ci wprowadzić osiem liczb BIN podanych powyżej — wprowadź je we właściwej kolejności, rozpoczynając od górnego wiersza.

Polecenie POKE umieszcza liczbę bezpośrednio w komórce pamięci, pomijając mechanizm zwykle wykorzystywany przez BASIC. Przeciwieństwem POKE jest PEEK, które pozwala zaglądnąć do zawartości komórki pamięci bez jej zmiany. Zajmiemy się tym odpowiednio w Rozdziale 24.

Po grafikach użytkownika występują tokeny.

Zauważysz, że nie wyświetliliśmy pierwszych 32 znaków o kodach od 0 do 31. Są to znaki sterujące. Nie tworzą one nic drukowalnego, lecz posiadają pewien mniej uchwytny efekt na ekran lub używa się ich do sterowania czymś innym od ekranu, a na ekranie pojawia się znak ? w celu pokazania, że nie zostały zrozumiane w rozkazie PRINT. Są one w pełni opisane w Dodatku A.

Ekran rozumie trzy z nich o kodach 6, 8 i 13; z nich tylko CHR$ 8 faktycznie może ci się przydać.

CHR$ 6 drukuje spacje dokładnie tak samo, jak robi to przecinek w poleceniu PRINT, na przykład

robi dokładnie to samo co:

Oczywiście nie jest to zbyt zrozumiały sposób do używania tego kodu. Bardziej subtelne będzie:

CHR$ 8 cofa  wydruk o jedną pozycję wstecz — wypróbuj:

co wyświetli 1235

CHR$ 13 to znak nowego wiersza 'newline': przenosi pozycję druku na początek następnego wiersza na ekranie.

Ekran wykorzystuje również kody od 16 do 23; są one wyjaśnione w Rozdziałach 15 i 16. Wszystkie znaki sterujące są opisane w Dodatku A.

Używając kodów znaków możemy poszerzyć pojęcie 'porządku alfabetycznego' o łańcuchy zawierające dowolne znaki, nie tylko litery. Jeśli zamiast alfabetu zbudowanego z 26 liter przyjmiemy alfabet 256 znaków uporządkowany wg kodów, to zasada pozostaje taka sama. Na przykład poniższe łańcuchy są w porządku alfabetycznym dla ZX Spectrum. (Zwróć uwagę na dosyć dziwną cechę: małe litery są za wszystkimi dużymi, zatem "a" idzie za "Z"; również spacje mają znaczenie.)

Oto reguła pozwalająca określić kolejność dwóch łańcuchów. Najpierw porównaj pierwsze znaki. Jeśli są różne, to jeden z nich posiada kod mniejszy od drugiego, a łańcuch, z którego pochodzi znak o mniejszym kodzie, jest wcześniejszy w porządku alfabetycznym. Jeśli znaki są takie same, to przejdź do porównania kolejnych znaków. Jeśli w trakcie tego procesu w jednym z łańcuchów skończą się znaki, to ten krótszy łańcuch jest wcześniejszy; w przeciwnym razie oba łańcuchy są równe.

Relacje =, <, >, <=, >= i <> są używane tak samo dla łańcuchów jak i dla liczb: < znaczy 'jest wcześniejszy', a > znaczy 'jest późniejszy', zatem relacje:

są obie prawdziwe.

<= i >= działają w ten sam sposób jak dla liczb, więc:

jest prawdziwe, lecz:

jest fałszywe.

Poeksperymentuj z tym wszystkim za pomocą poniższego programu, który wczytuje dwa łańcuchy i porządkuje je alfabetycznie względem siebie.

Zwróć uwagę na sposób wprowadzenia c$ w wierszu 20, gdy wymienialiśmy a$ z b$,

nie przyniosłoby pożądanego efektu.

Ten program tworzy grafikę użytkownika w celu pokazania figur szachowych:

Figury szachowe:

Zauważ, że 0 może być używane zamiast BIN 00000000.

Gdy uruchomisz ten program, zobacz na figury w trybie graficznym.

Ćwiczenia

1. Wyobraź sobie, że obszar zajmowany przez jeden znak jest podzielony na cztery ćwiartki jak ciasto Bettenberg (patrz powyżej): wtedy każda z ćwiartek może być albo biała, albo czarna, istnieje 2x2x2x2=16 możliwości. Wyszukaj je wszystkie w zbiorze znaków.
2. Uruchom ten program:
   
           10 INPUT a
           20 PRINT CHR$ a;
           30 GO TO 10
   
   Jeśli poeksperymentujesz z nim, to odkryjesz, że CHR$ a jest zaokrąglane  do najbliższej liczby całkowitej; a jeśli a nie jest w przedziale od 0 do 255, to program zatrzyma się z raportem błędu
   B integer out of range   (B liczba całkowita poza zakresem)
3. Który z tych dwóch łańcuchów jest wcześniejszy?
   
           "LIZAK"
           "lizak"
    
4. Jak zmodyfikować program ustawiający grafiki użytkownika, aby zamiast odczytywać dane poleceniem INPUT, korzystał on z poleceń READ i DATA.