Wyjście Spis treści Poprzedni Następny
Tłumaczenie z angielskiego: mgr Jerzy Wałaszek Oryginalny tekst: http://remush.be/rebuttal/ |
©2010 mgr
Jerzy Wałaszek
|
Ten artykuł pomoże ci zrozumieć istotę krytyki w stosunku do języka esperanto. Na chwilę obecną zawiera on jedynie podzbiór obiekcji, o których zdarzyło mi się słyszeć. Muszę stwierdzić, iż moja krytyka dla tego języka zniknęła z chwilą, gdy lepiej poznałem go wraz z kulturą esperancką. Wielu nowicjuszy w ruchu esperanckim ponosi przesadny entuzjazm; inni z kolei nastawieni są krytycznie do niektórych cech tego języka i próbują go "ulepszać". Do zrozumienia, które z podejmowanych prób są skazane na porażkę, a które mogą odnieść sukces, wymagana jest bardzo dobra znajomość esperanto oraz zasad ewolucji języków. Tego nie osiąga się po zapoznaniu się z gramatyką i wyuczeniu się jakiegoś tysiąca słówek. Trudno jest obiektywnie spojrzeć na esperanto. Łatwo można pomylić ten język i jego kulturę z propagandą nastawioną na kierowanie zainteresowaniem ludzi. |
|
Dlaczego esperanto nie jest moim ulubionym językiem sztucznym Kosztowny ekwiwalent "naturalnych" języków? Angielski, esperanto i ewolucja Angielski jest preferowanym językiem na planecie Esperanto nie jest międzynarodowe ani neutralne, ponieważ jest zbyt europejskie |
Ile ludzi mówi językiem esperanto? Seksizm |
Istnieje szeroko rozpowszechnione, błędne przekonanie
oparte na przypuszczeniach starej i ogólnie skrytykowanej hipotezie
Sapira-Whorffa (język determinuje myśl), że
lingwistyczne rozróżnienia pomiędzy rodzajem męskim i żeńskim, szczególnie
te niesymetryczne, prowadzą do fizycznej dyskryminacji, a usunięcie takich
rozróżnień prowadzi do równości. Jeśliby tak było, to Chiny i Iran byłyby
prawdopodobnie dwoma z najbardziej seksualnie egalitarnych społeczeństw na
tej planecie.
Piszący ten post musi wziąć pod uwagę dwie rzeczy:
(a) W esperanto końcówka -IN- nie ma w ogóle sensu
pomniejszającego; on prawdopodobnie myślał o innym języku, chyba włoskim.
Przyrostkiem pomniejszającym jest w esperanto -ET-.
(b) -IN-
w dniu dzisiejszym jest rzadko używane z korzeniami oznaczającymi zawód. Jak
on mówi, "virdoktoro" jest rzadko (tj. nigdy)
używane, ale "doktorino" jest używane równie rzadko.
(Mam wrażenie, że ten krytyk traktuje słowo "doktoro" identycznie z
angielskim słowem "doctor", którym wcale nie jest; odnosi się ono do
takiego rodzaju "doktora", który posiada jakiś dyplom w określonej
dziedzinie nauki, a nie do takiego "doktora", który przepisuje
ludziom aspirynę. Podobnie jak "samideano", "doktoro" jest
jednym z honorowych tytułów naukowych, które, w przeciwieństwie do "sinjoro"
lub "fraŭlino", nie wymagają przyrostka -IN-, chociaż czasami
jest wygodnie takowy dodać.)
Pojęcia "ĝi" można używać w charakterze "on lub ona", lecz niektórzy ludzie (szczególnie mówiący po angielsku) nie są zachwyceni przez ten prosty środek doraźny. Rodzaju gramatycznego nie rozróżnia się w liczbie mnogiej, ponieważ, mówiąc w liczbie mnogiej, najczęściej odnosimy się do wymieszanych rodzajów, natomiast, mówiąc w liczbie pojedynczej, dany osobnik zawsze posiada określony rodzaj. Przy mówieniu w pierwszej i drugiej osobie rodzaj jest oczywisty (uwaga: "rodzaj" jest tutaj słabym określeniem, ponieważ lingwistycznie rodzaj gramatyczny tylko przypadkowo wiąże się z płcią, nawet w językach europejskich).
La Fakgrupo de Kemio-Fiziko-Informatiko en la Unua Liceo Ĝeneraledukada nomita al Kazimierz Brodziński en Tarnowo Str. Piłsudskiego 4 ©2024 mag. Jerzy Wałaszek |
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.