Ten artykuł pomoże ci zrozumieć istotę krytyki w stosunku do języka esperanto. Na chwilę obecną zawiera on jedynie podzbiór obiekcji, o których zdarzyło mi się słyszeć. Muszę stwierdzić, iż moja krytyka dla tego języka zniknęła z chwilą, gdy lepiej poznałem go wraz z kulturą esperancką.

Wielu nowicjuszy w ruchu esperanckim ponosi przesadny entuzjazm; inni z kolei nastawieni są krytycznie do niektórych cech tego języka i próbują go "ulepszać". Do zrozumienia, które z podejmowanych prób są skazane na porażkę, a które mogą odnieść sukces, wymagana jest bardzo dobra znajomość esperanto oraz zasad ewolucji języków. Tego nie osiąga się po zapoznaniu się z gramatyką i wyuczeniu się jakiegoś tysiąca słówek.

Trudno jest obiektywnie spojrzeć na esperanto. Łatwo można pomylić ten język i jego kulturę z propagandą nastawioną na kierowanie zainteresowaniem ludzi.

Dlaczego esperanto nie jest moim ulubionym językiem sztucznym

Esperanto jest bezużyteczne

Względna łatwość

Pokój na świecie

Kosztowny ekwiwalent "naturalnych" języków?

Który język zdominuje świat?

Sztuczny / planowy

Angielski, esperanto i ewolucja

Angielski jest preferowanym językiem na planecie

Wielojęzyczność

Esperanto nie jest międzynarodowe ani neutralne, ponieważ jest zbyt europejskie

Propedeutyczna wartość esperanto

Ile ludzi mówi językiem esperanto?

Sprawa osobistych preferencji

Fonetyka

Słownictwo

Seksizm

Pisownia

Gramatyka

Polityka / religia

Aspekt społeczny

Oryginalne pytania

Gra słów

Nie warte odpowiedzi

 

Propedeutyczna wartość esperanto

(#227) Dlaczego esperanto może być dobrym początkiem do nauki języka obcego?

  1. Czytasz tak jak jest napisane. Jednak wciąż musisz się nauczyć wydawać z siebie inne dźwięki. To dla mówiących po angielsku jest wystarczająco trudne. Polacy mają lepiej, ale też muszą oduczyć się niektórych połączeń głosek i samogłosek.
  2. Akcent pada regularnie na przedostatnią sylabę. Nieakcentowane sylaby nie są "zjadane".
  3. Gramatyka jest krótsza niż w innych językach.
    Zatem wkrótce zdajesz sobie sprawę, że uczenie się gramatyki pomaga tylko do pewnego miejsca, ale jest wysoce niewystarczające, aby mówić tym językiem. Bardziej efektywne jest opanowywanie reguł gramatycznych z przykładów poprawnego użycia, tj. uczyć się jak to robią dzieci: uczą się języka przez naśladowanie i uogólnianie tego, co odbierają jako reguły.
  4. Nie ma wyjątków.
    Zatem nie tracisz nerwów, jeśli nie uda ci się odgadnąć jakiejś reguły.
  5. Jest wyraźnie zaznaczona gramatyczna funkcja części mowy takich jak rzeczowniki, liczba mnoga, przymiotniki, przysłówki, czasowniki z czasami, podmiot i orzeczenie.
    Jeśli twój język ojczysty nie posiada takich rozróżnień, a język docelowy ma je, to esperanto staje się dobrym pośrednikiem.
  6. Większość słów wywodzi się ze starożytnych korzeni indoeuropejskich.
    Większość korzeni pochodzi z łaciny. Ludzie znający łacinę mają ułatwioną naukę innych języków romańskich, a może też i innych. Korzenie te spotyka się w wielu europejskich językach, nawet germańskich.
  7. Użycie afiksów pozwala wyregulować podstawowe znaczenie słów z niezbędną dokładnością.
    Tutaj należy zastosować nieco psychologii. Jaka dokładność jest potrzebna dla osoby, do której mówisz lub piszesz?
  8. Nowe słowa tworzy się przez łączenie istniejących korzeni.
    Tak robią właśnie Chińczycy
  9. Powinieneś uczyć się esperanto w środowisku wielojęzycznym. W ten sposób będziesz zmuszony do stosowania podstawowych korzeni i prawdziwie międzynarodowych słów.
  10. I na koniec możesz odwiedzać swoich esperanckich przyjaciół i ćwiczyć z nimi język w ich kraju.

Im bardziej twój język ojczysty różni się od docelowego języka, tym większe masz korzyści.


(#226) Uczenie się doskonale regularnego języka nie pomoże ci rozwinąć strategie odpowiednie do radzenia sobie z nieuniknionymi nieregularnościami w innych językach.

Dużo by było pisać, dlaczego esperanto jest dobrym wyborem (pomyśl o łacinie).
Problem nauki pierwszego obcego języka jest inny niż uczenie się czwartego z kolei.
Wspomnę tylko to, co wydaje się dla mnie ważne:
Aby nauczyć się pierwszego obcego języka, musisz najpierw przeprogramować swój mózg i oduczyć się zwyczajów w swoim języku ojczystym. Musisz jeszcze raz wrócić do dziewiczości, którą kiedyś twój mózg posiadał i od nowa odkryć jego chłonność oraz umiejętność wyrażania się nie wprost, aby w bólach powiedzieć to, co chcesz.
Ważne jest zdobycie zaufania, że to potrafisz zrobić, a zapewne wielu nie zdobywa tego zaufania natrafiając na nieregularności w języku docelowym.
Istnieje wiele różnych strategii zależnych od języków źródłowego i docelowego.
Przejdź do Etimologio i naucz się wszystkich słów pochodzących z tego samego rdzenia w języku, który chcesz posiąść. Nauka słów esperanto pomoże ci zapamiętywać.


(#228) Czy są przeprowadzane badania w celu udowodnienia, że esperanto to dobry wybór przy nauce pierwszego języka obcego?

W Anglii cztery szkoły podstawowe z około 230 uczniami obecnie realizują kurs pod nazwą "propedeutic Esperanto" (tj. esperanto jest wykorzystywane do zwiększenia świadomości językowej i przyspieszenia późniejszej nauki języków obcych) pod nadzorem University of Manchester [30]. Badania przeprowadzano w Nowej Zelandii [31], w Stanach zjednoczonych [32][33][34], w Niemczech [35], we Włoszech [36] i Australii [37]. Wyniki tych badań były przychylne i pokazały, że nauka esperanto przed nauką innego języka obcego przyspiesza opanowanie docelowego języka naturalnego. Wygląda na to, że uczenie się dalszych języków obcych jest łatwiejsze od nauki pierwszego, a użycie prostego gramatycznie i kulturowo elastycznego  języka pomocniczego, takiego jak esperanto, obniża poprzeczkę nauki pierwszego języka. W jednym z badań [38] pewna grupa europejskich uczniów szkół średnich uczyła się języka esperantoprzez jeden rok, a następnie francuskiego przez trzy lata i w efekcie skończyła z lepszym opanowaniem francuskiego niż grupa kontrolna, która uczyła się francuskiego przez całe cztery lata. Podobne wyniki otrzymano dla innych kombinacji języków ojczystych i docelowych jak również w układach, gdzie czas nauki został ograniczony do lat dwu, z czego sześć miesięcy przeznaczano na naukę języka esperanto [39].

 


La letero al prizorganto de la Edukada Servo

Via email: (se vi volas ricevi respondon)
La temo:
Atenton: ← Enskribu la vorton  ilo   , alie la letero malsendiĝos

Skribu la mesaĝon sube (ne pli ol 2048 literoj).

La nombro de literoj por uzado: 2048


La Fakgrupo de
Kemio-Fiziko-Informatiko

en la Unua Liceo Ĝeneraledukada
nomita al Kazimierz Brodziński
en Tarnowo
Str. Piłsudskiego 4
©2024 mag. Jerzy Wałaszek

La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.

Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl

Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.