Propedeutyczna wartość esperanto
(#227) Dlaczego esperanto może być dobrym
początkiem do nauki języka obcego?
- Czytasz tak jak jest
napisane. Jednak wciąż musisz się nauczyć wydawać z siebie inne dźwięki.
To dla mówiących po angielsku jest wystarczająco trudne. Polacy mają
lepiej, ale też muszą oduczyć się niektórych połączeń głosek i
samogłosek.
- Akcent pada regularnie
na przedostatnią sylabę. Nieakcentowane sylaby nie są "zjadane".
- Gramatyka jest krótsza
niż w innych językach.
Zatem wkrótce zdajesz sobie sprawę, że uczenie
się gramatyki pomaga tylko do pewnego miejsca, ale jest wysoce
niewystarczające, aby mówić tym językiem. Bardziej efektywne jest
opanowywanie reguł gramatycznych z przykładów poprawnego użycia, tj.
uczyć się jak to robią dzieci: uczą się języka przez naśladowanie i
uogólnianie tego, co odbierają jako reguły.
- Nie ma wyjątków.
Zatem nie tracisz nerwów, jeśli nie uda ci się odgadnąć jakiejś reguły.
- Jest wyraźnie zaznaczona
gramatyczna funkcja części mowy takich jak rzeczowniki, liczba mnoga,
przymiotniki, przysłówki, czasowniki z czasami, podmiot i orzeczenie.
Jeśli twój język ojczysty nie posiada takich rozróżnień, a język
docelowy ma je, to esperanto staje się dobrym pośrednikiem.
- Większość słów wywodzi
się ze starożytnych korzeni indoeuropejskich.
Większość korzeni
pochodzi z łaciny. Ludzie znający łacinę mają ułatwioną naukę innych
języków romańskich, a może też i innych. Korzenie te spotyka się w wielu
europejskich językach, nawet germańskich.
- Użycie afiksów pozwala
wyregulować podstawowe znaczenie słów z niezbędną dokładnością.
Tutaj
należy zastosować nieco psychologii. Jaka dokładność jest potrzebna dla
osoby, do której mówisz lub piszesz?
- Nowe słowa tworzy się
przez łączenie istniejących korzeni.
Tak robią właśnie Chińczycy
- Powinieneś uczyć się
esperanto w środowisku wielojęzycznym. W ten sposób będziesz zmuszony do
stosowania podstawowych korzeni i prawdziwie międzynarodowych słów.
- I na koniec możesz
odwiedzać swoich esperanckich przyjaciół i ćwiczyć z nimi język w ich
kraju.
Im bardziej twój język ojczysty różni się od docelowego języka, tym
większe masz korzyści.
(#226)
Uczenie się doskonale regularnego języka nie pomoże ci rozwinąć strategie
odpowiednie do radzenia sobie z nieuniknionymi nieregularnościami w innych
językach.
Dużo by było pisać, dlaczego esperanto jest dobrym wyborem
(pomyśl o łacinie).
Problem nauki pierwszego obcego języka jest
inny niż uczenie się czwartego z kolei.
Wspomnę tylko to, co wydaje się
dla mnie ważne:
Aby nauczyć się pierwszego obcego języka, musisz najpierw
przeprogramować swój mózg i oduczyć się zwyczajów w swoim języku ojczystym.
Musisz jeszcze raz wrócić do dziewiczości, którą kiedyś twój mózg posiadał i
od nowa odkryć jego chłonność oraz umiejętność wyrażania się nie wprost, aby
w bólach powiedzieć to, co chcesz.
Ważne jest zdobycie zaufania, że to
potrafisz zrobić, a zapewne wielu nie zdobywa tego zaufania natrafiając na
nieregularności w języku docelowym.
Istnieje wiele różnych strategii
zależnych od języków źródłowego i docelowego.
Przejdź do
Etimologio
i naucz się wszystkich słów pochodzących z tego samego rdzenia w języku, który
chcesz posiąść. Nauka słów esperanto pomoże ci zapamiętywać.
(#228) Czy są przeprowadzane badania w
celu udowodnienia, że esperanto to dobry wybór przy nauce pierwszego języka
obcego?
W Anglii cztery szkoły podstawowe z około 230 uczniami obecnie realizują kurs
pod nazwą "
propedeutic
Esperanto"
(tj. esperanto jest wykorzystywane do
zwiększenia świadomości językowej i przyspieszenia późniejszej nauki języków
obcych) pod nadzorem University of Manchester
[30].
Badania przeprowadzano w Nowej Zelandii
[31], w Stanach zjednoczonych
[32][33][34], w Niemczech
[35], we Włoszech
[36] i Australii
[37]. Wyniki tych badań były przychylne i pokazały,
że nauka esperanto przed nauką innego języka obcego przyspiesza opanowanie
docelowego języka naturalnego. Wygląda na to, że uczenie się dalszych
języków obcych jest łatwiejsze od nauki pierwszego, a użycie prostego
gramatycznie i kulturowo elastycznego języka pomocniczego, takiego jak
esperanto, obniża poprzeczkę nauki pierwszego języka. W jednym z badań
[38] pewna grupa europejskich uczniów
szkół średnich uczyła się języka esperantoprzez jeden rok, a następnie
francuskiego przez trzy lata i w efekcie skończyła z lepszym opanowaniem
francuskiego niż grupa kontrolna, która uczyła się francuskiego przez całe
cztery lata. Podobne wyniki otrzymano dla innych kombinacji języków
ojczystych i docelowych jak również w układach, gdzie czas nauki został
ograniczony do lat dwu, z czego sześć miesięcy przeznaczano na naukę języka
esperanto
[39].
|
La Fakgrupo de
Kemio-Fiziko-Informatiko
en la Unua Liceo Ĝeneraledukada
nomita al Kazimierz Brodziński
en Tarnowo
Str. Piłsudskiego 4
©2024 mag. Jerzy Wałaszek
|
La materialoj nur por edukada uzado. Ilia kopiado kaj multobligado licas
nur se oni sciigas pri la fonto kaj ne demandas monon por ili.
Bonvolu sendi demandojn al: i-lo@eduinf.waw.pl
Nia edukada servo uzas kuketojn. Se vi ne volas ricevi ilin, bloku ilin en via legilo.